Ένα επίκαιρο όσο πότε βιβλίο για το ρόλο, τις μορφές δράσης και την αποτελεσματικότητα των κινημάτων στην μετά το Μάη του 1968 εποχή.

Εμβληματικό γεγονός του 20ού αιώνα, ο Μάης του ’68 ήταν μια διεθνής εξέγερση της νεολαίας, «ένα σημαντικότατο κίνημα φιλελευθεροποίησης και εκδημοκρατισμού» με παγκόσμια εμβέλεια. Αν και ανήκει πια στην Ιστορία, δεν έχει χάσει την ακτινοβολία του παρά τις πολύχρονες προσπάθειες απαξίωσής του.

Με αφορμή τον πρωτοφανή φιλιππικό του Νικολά Σαρκοζί εναντίον του Μάη, το 2007, ο συγγραφέας – που ήταν και ένας από τους πρωταγωνιστές του – κάνει έναν κριτικό και νηφάλιο απολογισμό του κινήματος, αναλύει την ουσία του και καταγράφει την κληρονομιά του: «Στις μέρες που ζούμε, σε έναν κόσμο απορρυθμισμένο και αδιανόητα άνισο, με τους πολίτες και τους λαούς αναλώσιμους, και σε εκείνες που έρχονται» καθώς επανακάμπτουν με δριμύτητα η οπισθοδρόμηση, ο συντηρητισμός, ο αυταρχισμός, ο πειθαναγκασμός, η μισαλλοδοξία, ο ρατσισμός, η ανάλυση του Ανρί Βεμπέρ είναι επίκαιρη και διαφωτιστική.

Ο Μάης του 68 ήταν βεβαίως ένα κίνημα ατομικιστικό και ηδονιστικό, αλλά βαθύτατα δημοκρατικό και ηθικό –αφού δεν υπάρχει ηθικότερο πρόταγμα από την ελευθερία. Μπορεί να μην άλλαξε τον κόσμο, συνέβαλε όμως καθοριστικά να μετακινηθούν οι συσχετισμοί δυνάμεων σε μια σειρά από κρίσιμα μέτωπα –από τις σχέσεις μεταξύ των φύλων, τις σχέσεις παιδιών με γονείς, τη σχέση του πολίτη με το Κράτος, τη σχέση των μαθητών και των φοιτητών με τους δασκάλους, τη σχέση της εργατικής τάξης με τους κύκλους της διανόησης, τη σχέση της Τέχνης με τη ζωή και την πολιτική, τη σχέση της Αριστεράς με τον εαυτό της και την εξουσία.

Έβγαλε κόσμο στο δρόμο, έσπασε τζάμια και γκρέμισε σύμβολα, διατηρήθηκε όμως εντελώς ειρηνικός και αναίμακτος –με τον αυτοειρωνικό και αποστασιοποιημένο τόνο που δίνει ιδιαίτερη χάρη στο βιβλίο, ο Βεμπέρ αναρωτιέται πώς με μια «άγρια» νεολαία αγκυροβολημένη επί 6 βδομάδες απέναντι σε «αγριεμένους» αστυνομικούς δεν άνοιξε ούτε μια μύτη (την απάντηση την ξέρει: αυτή ήταν μια εξέγερση Λόγου κι όχι αίματος). Μπορεί –βραχυπρόθεσμα- να ηττήθηκε και στο κομματικό και στο πολιτικό πεδίο (αφού ο Ντεγκόλ, όταν γύρισε από την αυτοεξορία του και ξαναβρήκε την ψυχραιμία του, κατέβασε ένα εκατομμύριο «πολίτες της τάξης» στους δρόμους και σάρωσε στις εκλογές του Σεπτεμβρίου), έριξε όμως το σπόρο της αμφισβήτησης της καθεστηκυίας τάξης, του παντοκράτορα Στρατηγού-πάτερα και προετοίμασε, μ’ αυτό τον τρόπο, την εναλλαγή της δεκαετίας του 1980.

Ο Βεμπέρ δε διστάζει να μιλήσει και για δύο σημαντικές οπισθοχωρήσεις που έφερε ανακλαστικά ο Μάης, μία πολιτική (την επαν-ανακάλυψη της μαρξιστικής μεθόδου από το σοσιαλιστικό κόμμα, που έτσι καθυστέρησε τον εκσυγχρονισμό του) και μια κοινωνική (την αντίστοιχη καθυστέρηση στην αποκάθαρση της γαλλικής κοινωνίας από ιδεολογικά στερεότυπα και νεφελώματα κι έτσι την παράταση του «μπλοκαρίσματός» της).

Γιατί η κατανόηση όσων συνέβησαν τότε αλλά και στην -μετά τον Μάη- εποχή και η αναγωγή τους στα σημερινά πολιτικά, οικονομικά και πολιτισμικά δεδομένα γεννούν καίρια ερωτήματα για τον ρόλο, τις μορφές δράσης και την αποτελεσματικότητα των κινημάτων στον μετασχηματισμό της κοινωνίας και της πολιτικής.

Ανρί Βεμπέρ – Βιογραφικό

Γάλλος πολιτικός και ευρωβουλευτής. Γεννήθηκε το 1944 σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην πρώην ΕΣΣΔ, από Εβραίους γονείς. Διδάκτωρ φιλοσοφίας και πολιτικών επιστημών, διατέλεσε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris VIII από το 1969 έως το 1995. Ήταν από τους πρωταγωνιστές της εξέγερσης του Μάη του ’68 και ηγετικό στέλεχος των Γάλλων τροτσκιστών την εποχή εκείνη.

Αρχικά ήταν μέλος της Ένωσης Κομμουνιστών Φοιτητών (UEC), απ’ όπου διεγράφη μαζί με άλλους το 1965. Το 1966, ίδρυσε μαζί με τον Alain Crivine την Επαναστατική Κομμουνιστική Νεολαία (JCR), και αργότερα την Επαναστατική Κομμουνιστική Λίγκα (LCR). Από το 1968 έως το 1976, ήταν διευθυντής των εντύπων της Λίγκας, της δεκαπενθήμερης εφημερίδας «Rouge» και της επιθεώρησης «Critique communiste». Το 1980, αποχώρησε από την Λίγκα και, το 1985, προσχώρησε στο Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS). Από το 2004 εκλέγεται ευρωβουλευτής. Είναι, επίσης, συγγραφέας αρκετών βιβλίων.

Επιμέλεια: Νόρα Ράλλη – [email protected], 211.104.5161