Ο μέχρι πρότινος άγνωστος κυβερνήτης του κρατιδίου Γκουζαράτ, Ναρέντρα Μόντι, κατάφερε, με ένα προεκλογικό «κοκτέιλ» εθνικισμού και υποσχέσεων για οικονομική ανάπτυξη, να γίνει ο πρωθυπουργός της δεύτερης πολυπληθέστερης χώρας στον κόσμο

Της Ελλης Πάνου

Σαν Μεσσία υποδέχθηκαν δεκάδες χιλιάδες Ινδοί τον αμφιλεγόμενο ινδουιστή Ναρέντρα Μόντι, που έκανε θριαμβευτική είσοδο στο Νέο Δελχί μετά τη συντριπτική νίκη του στις γενικές εκλογές για την πρωθυπουργία της δεύτερης πολυπληθέστερης χώρας στον κόσμο και μεγάλης πυρηνικής δύναμης.

Σχετικά άγνωστος κυβερνήτης του κρατιδίου Γκουζαράτ μέχρι πριν από μερικά χρόνια, ο 63χρονος Μόντι πριν γίνει πολιτικός, κατάφερε σερβίροντας στους ψηφοφόρους ένα κοκτέιλ εθνικισμού και υποσχέσεων για οικονομική ανάπτυξη, παράλληλα με μια μαζική προεκλογική εκστρατεία, να κερδίσει για τον εαυτό του την εξουσία και για το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα του (Bharatiya Janata-BJP) τον απόλυτο έλεγχο της Βουλής.

Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, το BJP, που βρίσκεται στην αντιπολίτευση από το 2004, προβλέπεται να κερδίσει 282 από τις 543 έδρες της Κάτω Βουλής και μαζί με τους συμμάχους του θα ελέγχει 340 έδρες, ρεκόρ που είχε καταγραφεί τελευταία φορά το 1984. Από την άλλη πλευρά, το κεντροαριστερό Εθνικό Κογκρέσο -που κυβερνούσε τη χώρα τα 49 από τα τελευταία 67 χρόνια- με επικεφαλής τον 43χρονο Ραούλ Γκάντι, γόνο της μεγάλης πολιτικής δυναστείας, απέσπασε μόνο 44 έδρες, καταγράφοντας τη χειρότερη επίδοσή του.

Η συνταγή της επιτυχίας του Μόντι κατά ένα μέρος βασίστηκε στην προσωπική του διαδρομή: ένας ταπεινός πρώην πωλητής τσαγιού χωρίς να έχει καμία σχέση με την κυβερνώσα πολιτική και πολιτισμική ελίτ της χώρας σκαρφαλώνει στην εξουσία. Ενας άλλος παράγοντας ήταν η ινδουιστική παραστρατιωτική εθνικιστική οργάνωση Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), που «γεννήθηκε» το 1925, άντλησε έμπνευση στη διάρκεια του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου από τα ευρωπαϊκά φασιστικά κινήματα κι ο ιδρυτής της οποίας ύμνησε τη ναζιστική Γερμανία για την εξόντωση των Εβραίων, χαρακτηρίζοντας το Ολοκαύτωμα «ύψιστη επίδειξη υπερηφάνειας της φυλής».

Ηταν ένα πρώην μέλος του RSS που δολοφόνησε τον Μαχάτμα Γκάντι και η οργάνωση, που έχει συμμετάσχει σε συστηματικές επιθέσεις και ταραχές κατά χριστιανών και μουσουλμάνων, έχει τεθεί υπό απαγόρευση τρεις φορές από το 1948 και μετά.

Ανεπιθύμητος στις ΗΠΑ

Ο ίδιος ο Μόντι, διά βίου μέλος της οργάνωσης, έχει κατηγορηθεί μαζί με μερικούς από τους στενότερους συμβούλους του για συνέργεια σε διάφορα εγκλήματα- από το πογκρόμ κατά των μουσουλμάνων στο κρατίδιό του επί της ηγεσίας του το 2002, μέχρι εξωδικαστικές εκτελέσεις και είχε μάλιστα απαγορευτεί η είσοδός του στις ΗΠΑ. Αμερικανός ανώτατος διπλωμάτης, σε τηλεγραφήματα που διέρρευσαν από το WikiLeaks, χαρακτήριζε τον Μόντι «στενόμυαλο, δύσπιστο» άνθρωπο, ο οποίος «κυβερνά με τον φόβο και τoν εκφοβισμό».

Η εθνικιστική του ρητορική, ωστόσο, ήταν αυτή που τον οδήγησε στην κορυφή του κρατιδίου Γκουζαράτ και η οργάνωσή του, με «λουστραρισμένες» θέσεις, τον εκτόξευσε τώρα στην πρωθυπουργία, κινητοποιώντας τους οπαδούς της μαζικά σε όλη τη χώρα για μια εκστρατεία, που λέγεται ότι στοίχισε πάνω-κάτω περί τα 500 εκατομμύρια λίρες -γράφει ο Guardian- και στην οποία συνεισέφεραν και μεγάλες πολυεθνικές.

Ωστόσο οι νεαροί εθνικιστές φρόντισαν όλο αυτό το διάστημα να πλημμυρίζουν τους κοινωνικούς ιστότοπους με μηνύματα μίσους για τους «τζιχαντιστές», τους «Πακιστανούς πράκτορες», τους «σοσιαλιστές», τα «κομμούνια», τους «ψευδο-κοσμικούς», τους «σπιούνους από το Μπανγκλαντές», για όλες τις μειονότητες.

Η ανησυχία γειτόνων και μη ανά τον κόσμο είναι διάχυτη. Ο Μόντι μπορεί να μην καταδικάστηκε ποτέ για τα εγκλήματα που έγιναν κατά των μουσουλμάνων στο κρατίδιό του, ωστόσο η «κοινωνική ειρήνη» που επικράτησε στο Γκουζαράτ τα τελευταία χρόνια, επετεύχθη με πολύ βαρύ κόστος από τις μειονότητες, που υπό καθεστώς φόβου, έχουν πλέον γκετοποιηθεί σε όλα τα επίπεδα.

«Η προοπτική αυτή η “ειρήνη του νεκροταφείου” να επεκταθεί σε όλη τη χώρα, είναι τρομακτική», γράφει η Ζαγιάτι Γκος στον Guardian, «κι εάν η εμπειρία από τη διακυβέρνηση του Μόντι στο κρατίδιο Γκουζαράτ χρησιμεύσει ως οδηγός, θα είναι τεράστιο το ανθρώπινο κόστος και για την ανάπτυξη και για την επίτευξη “κοινωνικής γαλήνης”».