Της Μαργαρίτας Βεργολιά

«Πρόκειται για το μεγαλύτερο συμβόλαιο στον τομέα του φυσικού αερίου από την εποχή της ΕΣΣΔ», αναφώνησε χθες ο Βλαντίμιρ Πούτιν από τη μακρινή Σανγκάη, καθώς έπεφταν οι υπογραφές μεταξύ της κινεζικής China National Petroleum Corp και της Gazprom σε μια πολυαναμενόμενη συμφωνία-μαμούθ. Αντικείμενό της; Η «τροφοδότηση» της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας παγκοσμίως με ρωσικό φυσικό αέριο, αρχής γενομένης από το 2018 και για τα επόμενα 30 χρόνια!

Για την ολοκλήρωσή της απαιτήθηκαν δεκαετείς διαπραγματεύσεις, σκληρά παζάρια στο παρά πέντε για την τελική τιμή πώλησης και μια σειρά εξελίξεων στη γεωπολιτική σκακιέρα, που έφεραν ακόμη πιο κοντά τη Μόσχα και το Πεκίνο. «Οι Κινέζοι φίλοι μας είναι δύσκολοι, σκληροί διαπραγματευτές», παραδέχτηκε ο Ρώσος πρόεδρος. Επισήμως, λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν ανακοινωθεί…

Πηγές, ωστόσο, αναφέρουν ότι η Gazprom είχε βάλει ως κατώτατο «πήχη» τα 350 δολάρια ανά 1.000 κυβικά μέτρα: την ίδια δηλαδή λίγο-πολύ τιμή με τις συμβάσεις μακράς διαρκείας που έχουν υπογραφεί μέσα στην τελευταία διετία μεταξύ του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού και επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας στην Ευρώπη. Πάντως οι εκτιμήσεις για τη συνολική αξία της σινο-ρωσικής συμφωνίας -που περιλαμβάνει και την κατασκευή ενός μεγάλου αγωγού- ποικίλλουν: δυτικά μέσα κάνουν λόγο για 400 δισ. δολάρια, ρωσικά ΜΜΕ την ανεβάζουν ακόμη και στο 1 τρισ. δολάρια!

Για την Κίνα, γράφει η αμερικανική γεωπολιτική επιθεώρηση «Stratfor», σηματοδοτεί την απρόσκοπτη οικονομική ανάπτυξή της, μέσα από την υπό ευνοϊκούς οικονομικούς όρους κάλυψη των ολοένα και αυξανόμενων ενεργειακών της αναγκών. Για τη Ρωσία, συμπληρώνει, μετριάζει τη δυτική απομόνωσή της λόγω της ουκρανικής κρίσης και ελαττώνει τις ανησυχίες για το κατά πόσο θα παραμείνει μέσα σε αυτό το κλίμα έντασης σταθερή η ζήτηση από την Ευρώπη -όπου σήμερα γίνεται το 80% των εξαγωγών της Gazmprom.

Εφιάλτης για Ουάσινγκτον

Οπως όμως παρατηρεί σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο του ο Βραζιλιάνος ερευνητής δημοσιογράφος και αναλυτής Πέπε Εσκομπάρ, η σημασία αυτής της συμφωνίας είναι πολύ παραπάνω από στενά οικονομική. «Ενας εφιάλτης πλανιέται στην Ουάσινγκτον», αναφέρει. Και αφορά την «ανησυχητική προοπτική η σινο-ρωσική συμμαχία να εξελιχθεί σε μια επεκτατική εμπορική και συναλλαγματική “συμβίωσης” στο μεγαλύτερο μέρος των εδαφών της Ευρασίας, σε βάρος των Ηνωμένων Πολιτειών».

«Αυτή η συμμαχία είναι ήδη μια τελειωμένη ιστορία, με πλείστους όσους τρόπους», επισημαίνει, μέσα από την ομάδα των αναδυόμενων οικονομικών BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική), τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σανγκάης -το ασιατικό αντίβαρο στο ΝΑΤΟ-, τη συμμετοχή τους στους G-20. «Το εμπόριο και οι συναλλαγές είναι απλά ένα μέρος του μελλοντικού παζαριού», σημειώνει.

«Το ίδιο ισχύει και για τις προοπτικές της διμερούς συνεργασίας στην ανάπτυξη των νέων στρατιωτικών τεχνολογιών», καθώς και «την υπέρτατη σινο-ρωσική συμφωνία στο πεδίο του “Pipelineistan”» -έναν όρο που γλαφυρά χρησιμοποιεί ο Εσκομπάρ για το δαιδαλώδες, όσο και γεωστρατηγικής σημασίας δίκτυο αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου στα εδάφη της Ευρασίας.

«Μιλώντας δε για τις ανησυχίες της Ουάσινγκτον» -που με τον ασιατικό «πυλώνα» της εξωτερικής πολιτικής της επιχειρεί να περικυκλώσει τις πιθανές ενεργειακές «οδούς» προς την Κίνα- «θα πρέπει να συμπεριληφθεί και η τύχη του πετροδολαρίου ή καλύτερα η “θερμοπυρηνική” πιθανότητα η Μόσχα και το Πεκίνο να αποφασίσουν οι πληρωμές στη συμφωνία Gazprom-CNPC να γίνονται σε κινεζικά γουάν», επισημαίνει ο Πέπε Εσκομπάρ, ως παράμετρο στον «πόλεμο» κατά του κλυδωνιζόμενου δολαρίου ως κυρίαρχου αποθεματικού νομίσματος, μέσα από τη δημιουργία ενός διεθνούς πολυπολισμού. Οχι τυχαία, αμέσως μετά τη σινο-ρωσική σύνοδο κορυφής της Σανγκάης, υπενθυμίζει, έπεται η σύνοδος κορυφής των BRICS, τον Ιούλιο, στη Βραζιλία, με βασικό θέμα στην ατζέντα την ίδρυση μιας δικής της αναπτυξιακής τράπεζας, με αποθεματικό 100 δισ. δολ. και στόχο να λειτουργήσει ως πηγή χρηματοδότησης των αναπτυσσόμενων οικονομιών, ως εναλλακτική στην Παγκόσμια Τράπεζα και στο ΔΝΤ…

Ζητούν… δεσμεύσεις

Οσο για τα καθ’ ημάς, στην ενωμένη Ευρώπη; «Για όσο συνεχίζονται οι τριμερείς συνομιλίες (Ρωσίας, Ουκρανίας και Ε.Ε.) οι παραδόσεις φυσικού αερίου δεν θα πρέπει να διακοπούν», επισημαίνει ο απερχόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιοτροπής, Ζοζέ Μπαρόζο, σε επιστολή που απέστειλε χθες στον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν. «Υπολογίζω στη Ρωσία να τηρήσει τη δέσμευση αυτή», υπογραμμίζει. Αλλά αυτή φαίνεται ότι θα κριθεί στην επόμενη προγραμματισμένη τριμερή, στις 26 του μηνός (αμέσως μετά τις προεδρικές εκλογές στην Ουκρανία), στο επίκεντρο της οποίας θα βρεθεί χωρίς αμφιβολία και η τύχη τού -υπό κατασκευή, αρχής γενομένης από τον Ιούνιο- πετρελαιαγωγού South Stream.