Παραμονές των εκλογών, ο Ευάγγελος Βενιζέλος μίλησε σε αποκλειστική συνέντευξή του στην εφημερίδα «Guardian», για τη δραματική νύχτα των Κανών το 2011.

«Ήταν ένα δείπνο όπου μόνο οι 4 από τους 14 συμμετέχοντες μιλούσαν και κανένας δεν έτρωγε», αρχίζει πολύ περιγραφικά το ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας. «Καθισμένοι μπροστά στα κρυστάλλινα σερβίτσια και στις πιο φίνες πορσελάνες, η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, και ο Γάλλος ομόλογός της, Νικολά Σαρκοζί, κοίταζαν επίμονα τους δυο άνδρες που κάθονταν απέναντί τους. Για τους δυο ηγέτες που είχαν εγκλωβιστεί στην κλιμακούμενη ευρωπαϊκή κρίση χρέους, το δείπνο αυτό ξαφνικά είχε αναδειχθεί σε μια καθοριστική στιγμή που θα μπορούσε να επιφέρει το τελειωτικό πλήγμα στην ευρωζώνη…».

«Ποτέ δεν είχα γίνει μάρτυρας μιας αντιμετώπισης τόσο λίγο διπλωματικής», είπε ο Βενιζέλος, που ως υπουργός Οικονομικών ήταν μαζί με τον τότε πρωθυπουργό, Γιώργο Παπανδρέου, ο στόχος της παγωμένης ματιάς της Μέρκελ. «Η ατμόσφαιρα ήταν εξαιρετικά βαριά, απολύτως δραματική… Και πολύ, πολύ επιθετική».

Ο εκβιασμός των Ευρωπαίων

Την ώρα που οι Ευρωπαίοι κατευθύνονται στις κάλπες -σημειώνει η εφημερίδα- οι αποκαλύψεις είναι βούτυρο στο ψωμί της αντιπολίτευσης, που είναι αποφασισμένη να αποδείξει ότι η Αθήνα δεν είχε απολύτως κανένα λόγο στη διαχείριση των υποθέσεων της χώρας. Τα δραματικά γεγονότα των Κανών έλαβαν χώρα μετά την απόφαση του Γ. Παπανδρέου να προκηρύξει δημοψήφισμα για το αμφιλεγόμενο πακέτο διάσωσης.

Στο Βερολίνο και το Παρίσι, Μέρκελ και Σαρκοζί εξοργίστηκαν. Η υπομονή τους είχε εξαντληθεί και κάλεσαν τον Γ. Παπανδρέου και τον Ευάγγ. Βενιζέλο στις Κάνες. «Ο Σαρκοζί ήταν εξαιρετικά εκνευρισμένος», αφηγείται ο Ευ. Βενιζέλος. «Κανένας άλλος δεν μπορούσε να αρθρώσει κουβέντα επειδή μιλούσε διαρκώς. Η Μέρκελ ήταν πιο ήρεμη, αλλά το μήνυμά της ήταν σαφές: είτε ματαιώνεται το δημοψήφισμα είτε προχωράτε με το ερώτημα «ναι ή όχι στο ευρώ». Και μετά θα δούμε εάν θα εγκρίνουμε την επόμενη δόση, το πακέτο διάσωσης, το κούρεμα».

^[1]

«Καθισμένοι μπροστά στα κρυστάλλινα σερβίτσια και στις πιο φίνες πορσελάνες, η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, και ο Γάλλος ομόλογός της, Νικολά Σαρκοζί, κοίταζαν επίμονα τους δύο άνδρες που κάθονταν απέναντί τους», περιγράφει στη συνέντευξή του ο Ευάγγ. Βενιζέλος.

«Σε τρεις μέρες θα είχαμε καταρρεύσει…»

Το τελεσίγραφο έθετε ένα φοβερό δίλημμα. «Φανταστείτε την αντίδραση των αγορών. Σε τρεις ημέρες θα είχαμε καταρρεύσει», λέει ο Βενιζέλος. «Δεν θα μπορούσαμε να διεξαγάγουμε το δημοψήφισμα γιατί ο κόσμος θα άδειαζε τις τράπεζες. Το δημοψήφισμα υποτίθεται ότι θα ήταν για το πρόγραμμα λιτότητας…ποτέ για το εάν θα μείνουμε ή όχι στο ευρώ».

Φοβούμενη το χειρότερο, η Μέρκελ στη συνέχεια πρότεινε στον Βενιζέλο να παραμείνει για να μελετήσει όλα τα πιθανά σενάρια «εξόδου» με τον τότε πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου και επικεφαλής του Εurogroup, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, και τους ομολόγους του από τη Γερμανία και τη Γαλλία. Τόσο ο Γιούνκερ όσο και ο Βενιζέλος αρνήθηκαν να μείνουν, αναφέρεται στο ρεπορτάζ, όπου επισημαίνεται ότι «μέχρι τώρα κανείς από τους παρόντες -με εξαίρεση τον τότε υπουργό Οικονομικό της Γαλλίας Φρανσουά Μπαρουάν- δεν έχει μιλήσει για τη συνάντηση».

Ο Παπανδρέου -υποστηρίζει ο «Guardian»- ήλπιζε ότι το δημοψήφισμα θα σφυρηλατήσει κάποιου είδους συναίνεση σε μια χώρα κατακερματισμένη από την οδυνηρή θεραπεία που αναγκάστηκε να αποδεχθεί.

Ο Σόιμπλε και ο οδικός χάρτης

Την περασμένη εβδομάδα, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών αναγκάστηκε να διαψεύσει τις κατηγορίες ότι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν υπέρ της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, μετά τα σχετικά δημοσιεύματα των Financial Times. Ωστόσο είχαν καταστρωθεί τέτοια σχέδια όταν η ελίτ της Ευρώπης πήγε στις Κάνες, υποστηρίζει η βρετανική εφημερίδα.

Έγγραφα που διέρρευσαν στην «Guardian» αποκαλύπτουν ότι μέχρι τον Μάρτιο του 2012 η ΕΚΤ είχε ετοιμάσει έναν οδικό χάρτη για την περίπτωση που το σχέδιο της αναδιάρθρωσης του χρέους αποτύγχανε και πυροδοτούσε κατάρρευση των τραπεζών. Αυτό το σενάριο για μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης περιλάμβανε πάγωμα των καταθέσεων, με περιορισμό στις αναλήψεις έως 100 ευρώ την εβδομάδα και έλεγχο στη διακίνηση των κεφαλαίων, μέτρα πρωτοφανή τότε για μια χώρα-μέλος της Ε.Ε.

Αρρώστησε και εισήχθη σε κλινική

Όταν θυμάται τα γεγονότα των Κανών -αναφέρεται στο ρεπορτάζ- ο Ευάγγελος Βενιζέλος ακόμα και τώρα χλομιάζει. Ο Γ. Παπανδρέου δεν του είχε πει για τα σχέδιά του για το δημοψήφισμα πριν το ανακοινώσει δημόσια. «Δεν μου το είπε διότι γνώριζε ότι θα ήμουν αντίθετος», είπε στη συνέντευξή του.

Στην αρχή, λέει, αντιμετώπισε θετικά την ιδέα διότι δεν ήθελε να διχαστεί άλλο η χώρα και η κυβέρνηση. Αλλά όταν κατάλαβε από ένα email που του έστειλε ο Γ. Παπανδρέου ότι δεν είχαν ενημερωθεί οι άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες, ο Βενιζέλος ένιωσε τόσο άρρωστος που έπρεπε να εισαχθεί στο νοσοκομείο. «Άλλο πράγμα είναι να μην ενημερώσει εμένα και κάτι τελείως διαφορετικό να μην το πει στη Μέρκελ ή τον Σαρκοζί ή σε οποιονδήποτε άλλο στην Ε.Ε. Όταν έλαβα το email στις 1:30 τα ξημερώματα που με ρωτούσε: «Τι θα γίνει εάν χάσουμε;», του απάντησα: «Είσαι με τα καλά σου; Ανακοινώνεις κάτι τέτοιο και μου το λες τώρα; Δεν το σκέφτηκες πριν το κάνεις;» Ένιωσα τέτοια αδιαθεσία που έπρεπε να μπω στην κλινική στις 4 το πρωί».

Στις 6.30 το πρωί που οι γιατροί τού χορηγούσαν ορό, άρχισε να χτυπάει το τηλέφωνό του. Το πρώτο τηλεφώνημα ήταν από τον Σόιμπλε, μετά κάλεσε ο Όλι Ρεν και ύστερα ο Γιούνκερ. Όλοι ήθελαν να μάθουν τι συμβαίνει. Επομένως ένιωσε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το συνοδεύσει τον Γ. Παπανδρέου στις Κάνες.

Η «αλλαγή πορείας» του Ευάγγ. Βενιζέλου

Εκεί ο Ευάγγ. Βενιζέλος υποστηρίζει ότι έκανε ό,τι μπορούσε για να «υπερασπιστεί τον πρωθυπουργό του», αλλά όταν είδε ότι το διακύβευμα ήταν το μέλλον της χώρας, άλλαξε πορεία. «Η πτήση πίσω στην Αθήνα ήταν η πιο δραματική στη ζωή μου», λέει. Ο Γ. Παπανδρέου επέμενε στο δημοψήφισμα ενώ, χωρίς να το γνωρίζει, Μέρκελ και Σαρκοζί έδιναν κοινή συνέντευξη Τύπου, διακηρύσσοντας ότι η Ελλάδα έχει μόνο μία επιλογή και αυτή ήταν να μείνει η να φύγει από το ευρώ.

«Ως υπουργός Οικονομικών έπρεπε να πω κάτι», λέει ο Βενιζέλος. «Εάν την επόμενη ημέρα, οι Έλληνες ξυπνούσαν με το ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας τους εν αμφιβόλω, θα επικρατούσε ο απόλυτος πανικός και όλοι θα σήκωναν τις καταθέσεις τους. Εκτός του ότι θα καταστρέφαμε τους εαυτούς μας, θα προκαλούσαμε και μεγάλη ζημιά στην ευρωζώνη».

Έτσι, ενώ ο Γ. Παπανδρέου κοιμόταν στο ταξίδι της επιστροφής στο κάθισμά του, καταλήγει το ρεπορτάζ, «ο Ευάγγ. Βενιζέλος επεξεργαζόταν τη δήλωσή του που θα ήταν η αρχή του τέλους για το σχεδιαζόμενο δημοψήφισμα. Λίγα λεπτά μετά την προσγείωση, δόθηκε στη δημοσιότητα η ανακοίνωση των οκτώ παραγράφων. Ήταν σχεδόν τρεις ώρες πριν ανοίξουν οι τράπεζες…».

efsyn με πληροφορίες από «Guardian»