Της Ελλης Πάνου

Οι εκλογές τελείωσαν, οι ψήφοι καταμετρήθηκαν, τα «μηνύματα» πήγαν και ήρθαν και τώρα αρχίζει το γνωστό παζάρι μεταξύ Βρυξελλών, Στρασβούργου και των «σοβαρών» πρωτευουσών, για να μοιραστεί… η εντολή εξουσίας που έδωσαν οι λαοί.

Η όλη διαδικασία της εκλογής προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως προβλέπεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας, είναι μια ασαφής καινοτομία για όλους, που μπορεί να έχει πολλαπλές «λύσεις». Αναλυτές εκτιμούν ότι αυτό που έχει σημασία είναι να εξασφαλιστεί η υποστήριξη 400 μελών του νέου Ευρωκοινοβουλίου, αλλά είναι ένας στόχος που δύσκολα θα επιτευχθεί.

Στα χαρτιά όλα είναι ξεκάθαρα, γράφει ο Κριστιάν Φέουστελ στο «BusinessEurope»: Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα όρισαν ποιος θα είναι ο κορυφαίος υποψήφιός τους και, θεωρητικά, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δηλαδή οι ηγέτες των χωρών-μελών αποφασίζουν τον δικό τους υποψήφιο με ειδική πλειοψηφία, που στην πραγματικότητα σημαίνει ότι οι μεγάλες χώρες θα έχουν το βέτο τους, αλλά οι μικρές όχι. Μετά το Ευρωκοινοβούλιο θα πρέπει να αποφασίσει εάν εγκρίνει ή όχι τον εκλεκτό των ηγετών.

Τυπικά, σε αυτή την ψηφοφορία χρειάζεται απόλυτη πλειοψηφία, δηλαδή τη θετική ψήφο 376 ευρωβουλευτών. Αλλά για να είναι πιο αξιόπιστη αυτή η εκλογή και στα μάτια των Ευρωπαίων, ο μαγικός αριθμός θα πρέπει να είναι «400», μια πλειοψηφία που θα μπορεί να «δέσει» πολιτικά τον επόμενο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να τον δεσμεύσει να υλοποιήσει τουλάχιστον κάποιες από τις υποσχέσεις του.

Τώρα που έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP), αποδυναμωμένο μεν, παραμένει πρώτο, κανονικά θα πρέπει ο υποψήφιός του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ να ζητήσει πρώτος την υποστήριξη του Κοινοβουλίου. Δεν έχει όμως πλειοψηφία.

Τι μπορεί να γίνει μετά;

Η μία εκδοχή είναι ένας «μεγάλος συνασπισμός» κατά τα γερμανικά πρότυπα. Δηλαδή, 467 ψήφοι, με την «επίσημη» δεξιά του EPP, τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους να μοιράζονται μεταξύ τους τα αξιώματα της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας και να είναι όλοι ευχαριστημένοι.

Δεύτερο σενάριο είναι ο Γιούνκερ να αποτύχει και να δοθεί η «ευκαιρία» στον δεύτερο ισχυρότερο, τον Μάρτιν Σουλτς. Το Λαϊκό Κόμμα έτσι κι αλλιώς δεν συγκεντρώνει τις απαραίτητες ψήφους, ακόμα και εάν σύσσωμοι οι Φιλελεύθεροι και οι υπόλοιπες «συντηρητικές» δυνάμεις (με εξαίρεση την Ακροδεξιά) το υποστηρίξουν, επομένως ο Ρομπάι θα αναγκαστεί να στραφεί στον Σοσιαλδημοκράτη υποψήφιο.

Με μπόλικη «καλή θέληση», εντατικά παζάρια και πλούσια ανταλλάγματα, εάν πεισθούν Φιλελεύθεροι, Πράσινοι, Ενωμένη Αριστερά και περίπου οι μισοί από τους «άλλους» νεοφερμένους στο Κοινοβούλιο, μπορούν να συγκεντρωθούν από 370 έως 380 ψήφοι. Αυτό σημαίνει ότι ο Ρομπάι μπορεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες να πάει στους ηγέτες με το όνομα του Σουλτς και να αποσπάσει την έγκρισή τους.

Αλλη λύση; Το «παιχνίδι» να κριθεί στις καθυστερήσεις. Ο Γιούνκερ αποτυγχάνει στον πρώτο αυτό γύρο των διαβουλεύσεων. Ο Σουλτς το ίδιο. Ο Φέρχοφσταντ των Φιλελευθέρων είναι «καμένο χαρτί». Επομένως η διαδικασία θα είναι χρονοβόρα, το παζάρι θα είναι σκληρό, οι «προσφορές» θα πρέπει να είναι πιο γενναιόδωρες -και σε πολιτικές παραχωρήσεις και σε αξιώματα. Ο πλειοδότης θα είναι ο νικητής.

Υπάρχει και τέταρτο σενάριο: οι ηγέτες να μην αποδεχτούν τον υποψήφιο που εξέλεξε το Ευρωκοινοβούλιο. Η Ανγκελα Μέρκελ έχει ήδη πει ότι η ευρωπαϊκή ψήφος δεν θα τη δεσμεύσει στην επιλογή της. Δεν είναι πιθανό αυτό το σενάριο, ωστόσο για παράδειγμα, στριμωγμένος από τον ευρωσκεπτικιστή, ξενοφοβικό Νάιτζελ Φάρατζ και όντας έξω από τις μεγάλες πολιτικές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου, ο Ντέιβιντ Κάμερον μπορεί να νιώσει την ανάγκη να πει «όχι» και στον Γιούνκερ και κυρίως στον Σουλτς. Και εκπροσωπώντας μια μεγάλη χώρα, το βέτο του θα μετρήσει. Σε αυτό το σενάριο η διαδικασία θα είναι επίπονη και μακρόχρονη.