Η Ν.Δ. τον θεωρεί πυλώνα σταθερότητας και εγγύησης, αλλά για όσους συμπορεύθηκαν μαζί του επί χρόνια «είναι απογοητευτικό ένας άνθρωπος στο όνομα της εξουσίας να ξεχνάει το παρελθόν του»

Του Φώτη Παπούλια

Κυκλοφορεί ως ανέκδοτο στη Βουλή «όταν ο Φώτης διαφωνεί με την κυβέρνηση… κρατάει την αναπνοή του». Οσοι χαμογελούν γνωρίζουν ότι ο ανεκδοτολογικός λόγος κρύβει ένα μέρος της αλήθειας.

Ο δρόμος που χρειάστηκε ο σημερινός πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ να διανύσει, μέχρι να φτάσει να στηρίζει με το κόμμα του μια μνημονιακή κυβέρνηση, και να εμφανίζεται ως ο spokesman του Α. Σαμαρά, ήταν προδιαγεγραμμένος. Ο «Φώτακας» για τους φίλους του, όσους και αν είχε ή έχει αφού όσοι τον θυμούνται από παλιά τον θεωρούν δύσκολο, ή «Φανούρης» το δεύτερο όνομά του, για όσους τον αντιμετώπιζαν με ειρωνεία, προερχόμενος από το ΚΚΕ Εσ., μετά τη διάσπαση του οποίου προσχώρησε στην ΕΑΡ, έγινε γνωστός όταν εξελέγη πρόεδρος του ΔΣΑ το 1986. Στην ΕΑΡ έγινε γραμματέας μετά την παραίτηση του Λ. Κύρκου και παρέμεινε ώς την αυτοδιάλυσή της το 1993-94. Τότε στελέχη θυμούνται τις διαφωνίες του με τον Γρ. Γιάνναρο και τον Μ. Παπαγιαννάκη, κυρίως πάνω σε ευρωπαϊκά ζητήματα για τα οποία ο «Φώτης εξέφραζε τον σκεπτικισμό του»…, θυμίζει τότε σύντροφός του. Οξύμωρο αλλά αληθινό: σύμφωνα με μαρτυρίες, «ο Λεωνίδας Κύρκος δεν έτρεφε και τα καλύτερα αισθήματα για τον Φώτη, τον θεωρούσε μάλλον δεξιό».

Στον Συνασπισμό ο Φ. Κουβέλης δεν διακρίθηκε για τις σχέσεις του με τον «ανανεωτικό» χώρο, του οποίου ο φυσικός ηγέτης ήταν ο Μ. Παπαγιαννάκης. Δεν είναι τυχαίο ότι τον διέκρινε, σύμφωνα με στέλεχος εκείνης της εποχής, μια «αυστηρή ουδετερότητα αισθημάτων». Είναι χαρακτηριστικό ότι στα πρώτα του βήματα στην Κουμουνδούρου συντάχθηκε με το «Αριστερό Ρεύμα» ειδικά σε μια σειρά ευρωπαϊκών θεμάτων. Στο έκτακτο συνέδριο του Συνασπισμού (Απρίλιος 2000) συγκρότησε τη «Σύνθεση» και πριμοδοτήθηκε από το «Αριστερό Ρεύμα». Είχε πάρει εφτά έδρες στις 121 της Κεντρικής Επιτροπής και μετά τη διέλυσε. Οταν οι συζητήσεις για το σχέδιο Ανάν παραλίγο να διαλύσουν το κόμμα συντάχθηκε με ένα μέρος του «Αριστερού Ρεύματος» κατά του σχεδίου, ενώ διαβλέποντας πού πήγαινε η κατάσταση δεν αντιτάχθηκε στη δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ.

Είχε προηγηθεί η κάθοδός του ως υποψήφιου δημάρχου Αθήνας το 2002 και, όπως θυμάται τότε συνεργάτης του, «είχε καταφέρει να πάρει ποσοστό 5,5%, χαμηλότερο, έστω και οριακά, από εκείνο του κόμματος που ήταν 5,7%». Στο συνέδριο του 2004 οι «ανανεωτικοί» τον περίμεναν μέχρι τελευταία στιγμή για να θέσει υποψηφιότητα απέναντι στον Α. Αλαβάνο.Τελικά κατέβηκε απέναντι στον μετέπειτα πρόεδρο ο Μ. Παπαγιαννάκης. Τότε βρήκε την ευκαιρία ο Φ. Κουβέλης να καταγγείλει τους «Ανανεωτικούς» ότι δεν τον υποστήριξαν.

Οι σχέσεις του με τους προέδρους του κόμματος ήταν σχεδόν πάντα, κακές, έως ουδέτερες. Η φράση προεδρικού συμβούλου «δώσε στο Φώτη ένα αυγό και θα στο επιστρέψει στρογγυλό» έχει μείνει παροιμιώδης στα γραφεία της Κουμουνδούρου.

Για πολλούς είχε διαπράξει το μέγιστο unfair, όταν είχε προταθεί ο Λ. Κύρκος για Πρόεδρος της Δημοκρατίας: ο Φ. Κουβέλης είχε ταχθεί μαζί με το «Αριστερό Ρεύμα» υπέρ του λευκού, ουσιαστικά δεν είχε στηρίξει τον μέντορά του όπως θέλει ακόμα και σήμερα να αποκαλεί τον εκ των ιστορικών ηγετών της Αριστεράς.

Το δεύτερο, όταν το όνομα του Νίκου Κωνσταντόπουλου «έπαιζε» για την προεδρία της Δημοκρατίας, είχε ταχθεί αρνητικά. «Αδυνατούσε να καταλάβει πώς ένας κεντρώος λειτουργούσε ως αριστερός, ενώ αυτός αν και προερχόταν από την Αριστερά δεν είχε καταφέρει να δημιουργήσει μια μεγάλη πορεία» λέει άλλοτε στενός του συνεργάτης που σήμερα ιδιωτεύει. Αρκετοί εκείνης της εποχής τον χαρακτηρίζουν «σιγουρατζή, άνθρωπο που δεν άνοιγε μέτωπα, ήθελε πάντα εγγυήσεις, έφτιαχνε το προφίλ του χαμηλότονου, επιδιώκοντας να ξεχωρίζει από τους άλλους αριστερούς». Και υπενθυμίζουν ότι το τελευταίο δημόσιο δείπνο του Λ. Κύρκου στην Αίγλη του Ζαππείου στο οποίο καθόταν δίπλα του το «είχε διοργανώσει ο σημερινός υπόδικος Λ. Λαυρεντιάδης με τον κολλητό φίλο τού Φώτη Θ. Ασημακόπουλο, πρόσωπο μάλλον αμφιλεγόμενο».

Στο συνέδριο του 2007, την ήττα από τον Α. Τσίπρα (70%-30%) την αποδέχθηκε φαινομενικά ήρεμα, όμως τότε φίλοι του θυμούνται το σχόλιό του: «Εχασα από ένα μικρό…»

Η αποχώρηση από τον ΣΥΝ το 2010 για να δημιουργήσει τη ΔΗΜΑΡ με τη δικαιολογία ότι «εμείς με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουμε καμία δουλειά» είχε πικράνει πολλούς. Μάλιστα στελέχη που τότε δεν τον ακολούθησαν υπενθυμίζουν ότι «μέχρι την τελευταία ώρα διαβεβαίωνε τον Τσίπρα ότι δεν θα αποχωρήσει, ασχέτως αν πιεζόταν από τους σκληρούς της ομάδας του».

Για στελέχη της Ν.Δ. σήμερα αποτελεί «τον προνομιακό μας συνομιλητή, αφού το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται υπό διάλυση, είναι πυλώνας σταθερότητας και εγγύησης», για όσους όμως συμπορεύθηκαν μαζί του επί χρόνια «είναι απογοητευτικό ένας άνθρωπος στο όνομα της εξουσίας να ξεχνάει το παρελθόν του».

Οι του ΠΑΣΟΚ τον αντιμετωπίζουν με καχυποψία «θέλει να διεμβολίσει τον χώρο μας, προσπαθεί να εμφανιστεί ως σοσιαλδημοκράτης αλλά..» επισημαίνουν με νόημα. Ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ όμως έχει κατορθώσει να αποκτήσει διακριτό ρόλο στην κυβέρνηση και μια σχετική αυτονομία, αφου αποστασιοποιείται σε θέματα αρχών της Αριστεράς όπως η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και η κατασταλτική πολιτική που υιοθετεί ο Ν. Δένδιας. Και σε όσους του προσάπτουν ιδιοτέλεια, ότι θα ξεχρεώσει τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση με τη μεταπήδησή του στην Προεδρία της Δημοκρατίας, ο ίδιος έχει δημόσια αποκλείσει αυτό το σενάριο.

Ι