ΑΡΑΚΑΖΟΥ, Αποστολή Της Β. Παπαντωνοπούλου

Εν είδει εισαγωγής, ας ταξιδέψουμε 64 χρόνια πίσω… Το 1950, στο πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο που διοργανώθηκε σ' αυτά τα χώματα, το σύνθημα ήταν ένα: «O Brasil a de ganhar» -Η Βραζιλία πρέπει να νικήσει. Κάτω από αυτό το σύνθημα ενώθηκε όχι μόνο η ομάδα, αλλά και ολόκληρος ο πληθυσμός της χώρας.

Η «σελεσάο» έδωσε τον πρώτο της αγώνα στο «Μαρακανά» με αντίπαλο το Μεξικό και νίκησε με το εντυπωσιακό 4-0. Οι οπαδοί βρίσκονταν στον έβδομο ουρανό και ο τεχνικός Φλάβιο Κόστα με την αυτοπεποίθηση στα ύψη. Ηταν τόσο σίγουρος για τις δυνατότητες της ομάδας του, ώστε δεν το σκέφτηκε δύο φορές προτού αλλάξει τη σύνθεση για τον δεύτερο αγώνα.

Αντίπαλος η Ελβετία και γήπεδο το «Πακαεμπού» του Σάο Πάουλο. Με δεδομένη τη μεγάλη αντιπαλότητα μεταξύ των «καριόκας» (Ρίο) και των «παουλίστας» (Σάο Πάουλο), ο Κόστα θέλησε να κάνει το χατίρι του κοινού βάζοντας περισσότερους παίκτες από το Σάο Πάουλο στη σύνθεση της ομάδας. Το τελικό αποτέλεσμα: 2-2.

Μια απροσδόκητη ισοπαλία, που συνοδεύτηκε και με λιθοβολισμό του αυτοκινήτου του προπονητή –γιατί, ακόμα και με τις προσθήκες του στην ενδεκάδα, οι «καριόκας» παρέμεναν περισσότεροι από τους «παουλίστας»!

Οι αντιπαλότητες μεταξύ των περιοχών παραμένουν ακόμα και σήμερα. Παρά τη γεωγραφική εγγύτητά τους, υπάρχουν πολλά στερεότυπα στη σχέση τους. Οι κάτοικοι του Σάο Πάουλο θεωρούν τους «καριόκας» πολύ ελαφρείς ως χαρακτήρες, ότι σκέφτονται μόνο τη διασκέδαση, είναι τεμπέληδες και ότι η πόλη τους είναι παιδική χαρά.

Αντίθετα, για τον εαυτό τους λένε ότι είναι αυτοί που κρατούν ζωντανή τη βραζιλιάνικη οικονομία με τη δουλειά τους και υπερηφανεύονται για την υπευθυνότητα και τα σωστά πορτογαλικά που μιλούν. Οι κάτοικοι του Ρίο λένε για τους «παουλίστας» ότι είναι στεγνοί, βαρετοί, εργασιομανείς, ενώ οι ίδιοι είναι πιο όμορφοι και έχουν καλύτερη μουσική.

Η βασική διαφορά βέβαια μεταξύ των δύο πόλεων είναι η παραλία. Στο Ρίο είναι μέρος της καθημερινής ζωής, ενώ στο Σάο Πάουλο τα κύματα σκάνε γύρω στα 65 χλμ. μακριά από το κέντρο της πόλης, οπότε η διασκέδαση στην παραλία παραπέμπεται για το Σαββατοκύριακο.

Στη Βραζιλία είναι συγκεντρωμένοι περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους της Νότιας Αμερικής, ενώ μιλάμε για την 5η χώρα στον κόσμο σε πληθυσμό. Είναι τόσες οι φυλές και οι εθνικότητες, που δεν μπορεί κανείς να δώσει με ακρίβεια τον ορισμό του «τι εστί Βραζιλιάνος».

Δεν είναι θέμα εθνικών χαρακτηριστικών, αλλά νοοτροπίας! Πέραν της εμφανούς επήρειας από τους Πορτογάλους, από τη χώρα αυτή πέρασαν Γάλλοι, Ολλανδοί και αργότερα οι Αγγλοι. Μεταξύ 16ου και 19ου αιώνα μεταφέρθηκαν εδώ δεκάδες χιλιάδες σκλάβοι από τις αφρικανικές αποικίες της Πορτογαλίας, αφήνοντας και αυτοί το ίχνος τους στην τοπική κουλτούρα.

Στον 19ο και 20ό αιώνα, αυτή η χώρα με το παρατεταμένο καλοκαίρι και τις πλούσιες πρώτες ύλες έγινε προορισμός για Ιταλούς και Γερμανούς εμιγκρέδες, όπως και για Ιάπωνες και Κορεάτες. Αποτέλεσμα ήταν ένα multi-culti ψηφιδωτό, που αποτυπώνεται στη θρησκεία, τις τέχνες, ακόμα και στον αθλητισμό.

Ο λευκός Βραζιλιάνος ονομάζεται «μεστίσο», ο Αφροβραζιλιάνος λέγεται «καφούζο», ενώ υπάρχουν και οι «μουλάτος» (από γονείς διαφορετικών φυλών), το πιο πολυπληθές γκρουπ. Οσο για τους ιθαγενείς, πλέον εντοπίζονται στις περιοχές του Αμαζονίου και εμφανισιακά μοιάζουν περισσότερο με τους Περουβιανούς.

Το παζλ αυτό είναι εμφανές και στην εθνική ομάδα της Βραζιλίας. Πλέον, σε αντίθεση με το 1950, κυριαρχούν οι «παουλίστας», εννέα τον αριθμό: Νεϊμάρ, Νταβίντ Λουίζ, Βίλιαν, Οσκαρ, Λουίζ Γκουστάβο, Παουλίνιο, Ζο, Βίκτορ και Τζέφερσον. Το Ρίο ντε Ζανέιρο προσφέρει στη «σελεσάο» τον αρχηγό Τιάγκο Σίλβα και τους Μαρσέλο, Ραμίρες και Ζούλιο Σέζαρ.

Ο Ντάνι Αλβες και ο Ντάντε προέρχονται από την Μπαΐα, στις βόρειες ακτές της Βραζιλίας -ήταν το σημείο εισόδου των Πορτογάλων το 1500 και ο ρόλος της στην πολιτιστική ταυτότητα της χώρας είναι σημαντικότατος. Δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο αυτοί συγκεκριμένοι παίκτες είναι οι «μουσικοί» της ομάδας και θα τους δει συχνά κανείς με τύμπανα και κιθάρες στα διαλείμματα μεταξύ των υποχρεώσεων της «σελεσάο». Στην πατρίδα του Ριβάλντο, το Ρεσίφε, γεννήθηκε ο Ερνάνες, ενώ ο Χουλκ προέρχεται από την Παραΐμπα, επίσης στις ακτές του Ατλαντικού. Φρεντ και Μπερνάρ έλκουν την καταγωγή τους από την περιοχή όπου θα δώσει η Ελλάδα τον πρώτο της αγώνα: το Μίνας Ζεράις, και συγκεκριμένα το Μπέλο Οριζόντε.

Το Σερζίπε, όπου βρίσκεται η έδρα της ελληνικής ομάδας σε αυτό το Μουντιάλ, είναι η πατρίδα του παίκτη που θα αποδοκιμαστεί περισσότερο από κάθε άλλον στα γήπεδα της Βραζιλίας, ειδικά αν τα φέρει έτσι η διοργάνωση ώστε να αντιμετωπίσει τη «σελεσάο». Ο λόγος για τον Ντιέγο Κόστα, στον οποίο οι Ισπανοί έδωσαν μια θέση στην Εθνική τους, όσο η ομάδα της πατρίδας του το σκεφτόταν…

Αν τα φέρει έτσι η τύχη ώστε ο 26χρονος επιθετικός της Ατλέτικο Μαδρίτης να υπογράψει το νέο «Μαρακανάσο», τότε οι ατέλειωτες «πάμπας» του νότου, στο Ρίο Γκράντε ντο Σουλ, απ’ όπου κατάγεται ο Σκολάρι, θα αποδειχτούν πολύ μικρές για να βοηθήσουν να κρυφτεί ο Βραζιλιάνος τεχνικός…