Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΣΟΔΩΝ Αναλογική επιβάρυνση και εξορθολογισμός του συστήματος

Του Χάρη Θεοχάρη*

Είναι πράγματι γεγονός ότι τα εκκαθαριστικά σημειώματα που θα λάβουν φέτος οι ιδιοκτήτες των ακινήτων θα είναι αρκετά έως πολλά.

Είναι κατανοητή πλήρως η αγανάκτησή τους και η αντικειμενική δυσκολία που υπάρχει για τους περισσότερους από εμάς αναφορικά με το πώς θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις νέες φορολογικές υποχρεώσεις, οι οποίες είναι αυξημένες περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά.

Eχει ήδη ξεκινήσει η αποστολή των ειδοποιητηρίων για την πληρωμή του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) του 2010, ενώ τον Μάρτιο η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων θα αρχίσει να στέλνει τα σημειώματα για την πληρωμή του ΦΑΠ του 2011, ο οποίος, σύμφωνα με τον έως τώρα σχεδιασμό, πρέπει να καταβληθεί σε τρεις μηνιαίες δόσεις.

Επίσης, σε τρεις δόσεις –πάντα με τα έως τώρα δεδομένα– πρέπει να εξοφληθεί από τους ιδιοκτήτες και ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας του 2012, αρχής γενομένης από τον Ιούνιο.

Για να μπορέσουμε όμως να πείσουμε τους δανειστές ότι η Ελλάδα μπορεί να τηρήσει τις δεσμεύσεις του Μνημονίου, έπρεπε να πετύχουμε στη συγκεκριμένη φορολογική αποστολή που αποτελούσε κομμάτι των υπόλοιπων αλλαγών του νέου Φορολογικού – και το οποίο με τη σειρά του μας οδήγησε στην εκταμίευση της δόσης για της χώρα μας.

Η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων επιδόθηκε σε έναν πραγματικό αγώνα δρόμου για να μπορέσει να καλύψει τα κενά του χρόνου και τις καθυστερήσεις που είχαν σημειωθεί τα προηγούμενα χρόνια με τις εισπράξεις των φόρων από τα ακίνητα. Το αποτέλεσμα είναι φανερό και δεδομένο.

Ομως, το 2013 θα είναι η χρονιά κατά την οποία θα κλείσει ο κύκλος αυτών των επιβαρύνσεων.

Ηδη, η κυβέρνηση προχωρά στον σχεδιασμό μιας νέας φορολογικής πολιτικής για τα ακίνητα που θα απλοποιήσει τους πολλούς σημερινούς φόρους. Σιγά σιγά, η απλοποίηση με την ομαλοποίηση της αγοράς μπορούν να δώσουν ελπίδες ανάκαμψης.

Στόχος είναι να αντικατασταθούν οι υπάρχοντες φόροι που επιβάλλονται σήμερα στα ακίνητα από έναν και μοναδικό. Πρόκειται δηλαδή να καθιερωθεί ένας ενιαίος φόρος, που θα ενσωματώνει τους υφιστάμενους και ο οποίος θα συμβάλει στον εξορθολογισμό του συστήματος της φορολόγησης των ακινήτων.

Κεντρικό στοιχείο του νέου φόρου θα είναι η αναλογική επιβάρυνση καθώς θα αυξάνεται προοδευτικά ανάλογα με την περιουσία του φορολογουμένου. Παράλληλα θα διευρυνθεί η φορολογική βάση γεγονός το οποίο θα οδηγήσει στη δίκαιη κατανομή των φορολογικών βαρών.

Ετσι, χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων θα ανακουφιστούν από τα υπερβολικά βάρη τα οποία μετατοπίζονται προοδευτικά προς αυτούς που έχουν μεγάλες ιδιοκτησίες.

Η κυβέρνηση θέλει να εξαντλήσει κάθε περιθώριο διαλόγου πριν καταλήξει στο τελικό σχέδιο της φορολόγησης, το οποίο θα προκύψει μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης με τα κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση.

Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι πρωταρχικό μέλημα της κυβέρνησης είναι να επιτευχθεί η δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους λαμβανομένων υπόψη και των δημοσιονομικών δυνατοτήτων.

* Ο Χάρης Θεοχάρης είναι γενικός γραμματέας Εσόδων Υπουργείου Οικονομικών

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

Ο ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ Απαιτείται δικαιοσύνη

Του Αντώνη Μπέζα*

Aπό το 2009 και μετά υιοθετήθηκε μια σειρά φορολογικών μέτρων σε βάρος της ακίνητης περιουσίας, με κυριότερα τον δεκαπλασιασμό του ΕΤΑΚ μέσω της αντικατάστασής του από τον ΦΑΠ, τον δεκαπλασιασμό του φόρου γονικής παροχής-κληρονομιάς, τη δυνατότητα δεκαπλασιασμού του ΤΑΠ, το τεκμήριο διαβίωσης σε κατοικίες και την κατάργηση του αφορολογήτου των μισθωμάτων και της απαλλαγής για κάθε δαπάνη στα κτίρια. Επιπλέον, θεσμοθετήθηκε μια σειρά εκτάκτων εισφορών αλληλεγγύης και σωρεία επιθεωρήσεων, πιστοποιητικών κ.λπ. με αμοιβές σε βάρος των ιδιοκτητών.

Οπως είναι φυσικό, τα μέτρα αυτά, σε συνδυασμό με τις ισχύουσες βαρύτατες ποινές για όσους αδυνατούν να πληρώσουν τις οφειλές από ΦΑΠ και λοιπούς ετήσιους φόρους ακινήτων, οδήγησαν σε απαξίωση τα ακίνητα και σε δύσκολη κατάσταση τους ιδιοκτήτες τους, που σταδιακά χάνουν κάθε πρόσοδο από αυτά λόγω της οικονομικής κρίσης. Παράλληλα, τα μέτρα αυτά προκάλεσαν βαθύτατη κρίση στην οικοδομή και την κτηματαγορά και σε όσους απασχολούνται σ’ αυτές.

Με βάση αυτά τα δεδομένα, η κυβέρνηση έχει μπροστά της μια μεγάλη πρόκληση. Μέσα από τον αναγκαίο εξορθολογισμό και την αναμόρφωση της φορολογίας των ακινήτων, να μη θέσει, από τη μια μεριά, σε κίνδυνο τους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν τεθεί και να αποκαταστήσει, από την άλλη, την κοινωνική δικαιοσύνη, που έχει πληγεί από την ισοπεδωτική και υπέρμετρη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, καθώς και την ομαλή λειτουργία της αγοράς ακινήτων και του κατασκευαστικού κλάδου, που βρίσκονται σε περιδίνηση προκαλώντας αρνητικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την οικονομία.

Μπορεί κάτι τέτοιο να επιτευχθεί; Η φορολογία των ακινήτων αποτελεί πραγματικότητα σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και επομένως υπάρχει επαρκής εμπειρία. Για να πετύχει επομένως το εγχείρημα, οι όποιες αλλαγές θα πρέπει να είναι αποτελεσματικές και να ικανοποιούν βασικές αρχές, που έχουν διεθνώς γίνει αποδεκτές στην πράξη, στην πραγματική δηλαδή οικονομία.

1)Δεν μπορεί σήμερα να επιβληθεί στην Ελλάδα κανένας νέος φόρος στην ακίνητη περιουσία, γιατί η φοροδοτική ικανότητα των ιδιοκτητών έχει ήδη εξαντληθεί. Δεν υπάρχει πλέον ούτε τρέχον εισόδημα από ακίνητα που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει τη φορολογία αυτή ούτε αποταμίευση παρελθόντων ετών ούτε δυνατότητα εκποίησης περιουσιακών στοιχείων για εξυπηρέτηση φορολογικών υποχρεώσεων σε μια αγορά χωρίς αγοραστές.

2)Ο νέος ενιαίος φόρος θα πρέπει να αντικαταστήσει και να ενσωματώσει όλους τους υπάρχοντες φόρους στα ακίνητα, με ανακατανομή όμως του φορολογικού βάρους και διεύρυνση της φορολογικής βάσης ώστε να κατανεμηθούν τα βάρη δικαιότερα. Η ανακατανομή αυτή μπορεί να επιτευχθεί με μεγαλύτερη προοδευτικότητα του φόρου, ώστε η φορολογική επιβάρυνση να είναι ανάλογη με το μέγεθος της περιουσίας και με την πρόβλεψη ατομικού αφορολόγητου ποσού, αφού ο στόχος θα πρέπει να είναι η φορολόγηση του συσσωρευμένου πλούτου μέσω της συγκέντρωσης μεγάλης ακίνητης περιουσίας και όχι η πρώτη κατοικία. Επιπλέον, η διεύρυνση της φορολογικής βάσης θα πρέπει να προβλέπει σαφώς ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση στα ακαλλιέργητα αγροτεμάχια και τα μη εκμεταλλεύσιμα ακίνητα εντός και εκτός σχεδίου.

3) Τέλος, θα πρέπει παράλληλα να διορθωθούν οι στρεβλώσεις που έχουν δημιουργηθεί από τις μεγάλες διαφορές μεταξύ αντικειμενικών και πραγματικών–εμπορικών αξιών. Αυτή η διόρθωση σε πολλές περιπτώσεις μπορεί σήμερα να οδηγήσει ακόμη και σε μειώσεις των αντικειμενικών αξιών σε ορισμένες περιοχές.

*Ο Αντώνης Μπέζας είναι Βουλευτής Θεσπρωτίας της Ν.Δ., πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής και πρώην υφυπουργός Οικονομικών