Της Βένας Γεωργακοπούλου

Ακόμα κι αν η Οπερα του Πεκίνου δεν είναι το φόρτε σας, σας ενοχλεί για παράδειγμα το υπερβολικό στιλιζάρισμα, αλλά και τα συνήθως μεγαλειώδη θέματά της (ιστορίες πολέμου και δόξας), έχετε πολλούς λόγους να κατηφορίσετε Σάββατο και Κυριακή στην «Πειραιώς 260». Το Φεστιβάλ Αθηνών μάς εξασφάλισε μια εμπειρία που έχουν γευτεί χιλιάδες θεατές σε όλο τον κόσμο. Ενα άλλο είδος κινεζικής όπερας, πιο ανθρώπινο, πιο ποιητικό, πιο παλιό (προηγήθηκε κατά τέσσερις αιώνες!) και πιο… κυνηγημένο. Για παράδειγμα, ο 72χρονος Ουάν Ρενζίε, ένας από τους δύο συγγραφείς της παράστασης που θα δούμε, «Η χήρα και ο γραμματιζούμενος», στάλθηκε πέντε χρόνια (1970-1975) στα στρατόπεδα της Πολιτιστικής Επανάστασης γιατί, όπως λέει σε συνέντευξή του στη «Μοντ», «μας ζητούσαν συνέχεια να ανεβάσουμε όπερες με επαναστατικά θέματα που θα εκπαίδευαν τον λαό».

Ελα, όμως, που η Οπερα Λιγιουάν, όπως λέγεται το είδος που υπηρετεί το διάσημο Μουσικό Θέατρο από την πόλη Κανζό της νότιας επαρχίας Φουτζιάν, είχε τα δικά του αδιαπραγμάτευτα καλλιτεχνικά κριτήρια, διαφορετικά από εκείνα του Βορρά, από τον 14ο αιώνα που δημιουργήθηκε! Είναι, βέβαια, κι αυτό φορμαλιστικό και συνδυάζει λόγο, τραγούδι και χορό, αλλά και μόνο που ο τίτλος του μεταφράζεται σε «Κήπος με αχλαδιές» λέει πολλά.

Είναι λιγότερο παγιωμένο, αρτηριοσκληρωτικό και φολκλορικό από την Οπερα του Πεκίνου. Διηγείται ιστορίες αγάπης γεμάτες ρομαντισμό, λεπτότητα, ποίηση και έμφαση στα αισθήματα και την ψυχολογία πιο σύνθετων ηρώων. Ξεκίνησε τη ζωή του από περιοδεύοντες μικρούς θιάσους σε όλη την Κίνα και σιγά σιγά, στην πάροδο του χρόνου, έγινε πιο επίσημο. Το 1954 ήταν η χρυσή χρονιά του, αφού απέκτησε μόνιμες θεατρικές αίθουσες και κρατικές επιχορηγήσεις. Μέχρις ότου ήρθε η Πολιτιστική Επανάσταση (1996-1975) και η όπερα Λιγιουάν παραλίγο να σβήσει κυνηγημένη. Επρεπε να εμφανιστεί η «συμμορία των τεσσάρων» το 1976 και να αποφασίσει να αποκαταστήσει την ελευθερία της παραδοσιακής κινεζικής τέχνης για να πάρει και πάλι μπρος.

Αυτήν ακριβώς τη χρονιά εισήλθε στον χώρο και η Τζεν Τζινπίν, 14 χρόνων τότε, και από το 1997 διευθύντρια του Πειραματικού Θεάτρου Οπερας Λιγιουάν της επαρχίας Φουτζιάν αλλά και πρωταγωνίστρια. Θεωρείται από τις μεγαλύτερες ηθοποιούς της Κίνας, με το σπάνιο χάρισμα να παίζει το ίδιο καλά γυναικείους και ανδρικούς ρόλους. Εμείς θα τη δούμε στον ρόλο της «χήρας». Αυτή η 51χρονη σήμερα γυναίκα πέρασε από μια σκληρή εκπαίδευση για να μυηθεί στα μυστικά της όπερας Λιγιουάν, για να μπορεί να μεταμορφώνεται πάνω στη σκηνή και να χρησιμοποιεί το σώμα της σαν όργανο. Το κακό ήταν πως οι περισσότεροι παλιοί μάστορες της παραδοσιακής τέχνης είχαν ήδη πεθάνει. «Πρέπει να μάθεις τις τεχνικές της Λιγιουάν όταν είσαι παιδί», λέει σε συνέντευξή της στη «Μοντ», «τότε που οι αρθρώσεις σου είναι ακόμα τρυφερές».

Η σημαντική προσφορά της στο θέατρο της πόλης Κανζό είναι ότι ανανέωσε το ρεπερτόριο. Τέρμα πια μόνο τα παλιά, γνωστά έργα. Παρήγγειλε να γραφτούν καινούργια που να έχουν φυσικά όλους τους παραδοσιακούς κώδικες. «Η χήρα και ο γραμματιζούμενος» είναι ακριβώς ένα τέτοιο. «Επρεπε την ίδια στιγμή να επιστρέψουμε στις ρίζες μας, αλλά να φροντίσουμε να βγάλουν νέα κλαδιά», εξηγεί η Τζεν Τζινπίν. «Χρειαζόμαστε έργα ανιστορικά, που θα αγγίζουν σύγχρονα προβλήματα με μια παραδοσιακή αισθητική».

Η ιστορία του έργου που θα δούμε στην «Πειραιώς» είναι απλή και αστεία. Ο γερο-σύμβουλος Πεγκ πριν πεθάνει ζητάει από τον Ντογκ, τον γραμματιζούμενο, να επιβλέπει τη νέα και όμορφη χήρα του, ώστε να του μείνει πίστη και μετά θάνατον. Οπως είναι φυσικό οι δύο νέοι θα ερωτευτούν και τα πράγματα θα γίνουν περίπλοκα.

*INFO: η παράσταση θα έχει ελληνικούς υπέρτιτλους. Ωρα έναρξης 9 μ.μ. Εισιτήρια: 25, φοιτητικό 15, μειωμένο 20, ανέργων και ΑμεΑ 5 ευρώ. Πληροφορίες για σημεία πώλησης στο www.greekfestival.gr

[email protected]