Της Ελλης Πάνου

Οταν τον Σεπτέμβριο του 2012 εκατοντάδες Τούρκοι αξιωματικοί -εν ενεργεία και απόστρατοι- έπαιρναν τον δρόμο για τη φυλακή, για την περιβόητη υπόθεση υπονόμευσης και ανατροπής της κυβέρνησης, γνωστή ως υπόθεση «Βαριοπούλα», οι αναλυτές έκαναν λόγο για πλήγμα κατά του στρατού, που επί δεκαετίες είχε τον σκιώδη έλεγχο της χώρας, με ελάχιστο σεβασμό στις δημοκρατικές αξίες.

Πολλοί ωστόσο, τότε, κατηγορώντας τον Τούρκο πρωθυπουργό για «κυνήγι μαγισσών», εξέφραζαν μια νέα ανησυχία: ότι ο Ερντογάν, προσβλέποντας στην άνοδό του στην προεδρία στις επικείμενες εκλογές, υιοθετούσε την ίδια αυταρχική, δεσποτική τακτική με τους στρατηγούς.

Ετσι προχθές, κατά κάποιο τρόπο, το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας, αποτελούμενο από τρεις γυναίκες δικαστές, έβαλε τα πράγματα στη θέση τους κι ανέτρεψε τις προ διετίας αμφιλεγόμενες καταδικαστικές αποφάσεις με το σκεπτικό ότι παραβιάστηκαν τα δικαιώματα των 230 κατηγορουμένων. Χθες την απόφαση στην ουσία αποδέχθηκε το αρμόδιο ποινικό δικαστήριο, που διέταξε την απελευθέρωση των στρατιωτικών, ορισμένοι από τους οποίους βρίσκονται στη φυλακή εδώ και τέσσερα χρόνια

Ο Ερντογάν, νιώθοντας ασφαλής πλέον απέναντι στον στρατό, είχε κάνει από τις αρχές του χρόνου «στροφή» στην τακτική του, δηλώνοντας θετικός στην ιδέα επανάληψης της δίκης. Και επικαλούμενος μια καινούργια απειλή για την κυβέρνησή του και τη χώρα από νέο «συνωμότη», με ανώνυμες δηλώσεις αξιωματούχων, αφήνει να εννοηθεί ότι δεν φταίει αυτός για την πιθανή δικαστική πλάνη, αλλά κάποιος «άλλος».

Ποιος; Το «παράλληλο κράτος», το οποίο κατήγγειλε πρόσφατα, δηλαδή ο πρώην μέντορας και σύμμαχός του, κληρικός Φετουλάχ Γκιουλέν και οι οπαδοί του, που σύμφωνα με τους κυβερνητικούς αξιωματούχους χειραγώγησε τα αποδεικτικά στοιχεία κατά των στρατηγών και επηρέασε τους δικαστικούς, προκειμένου να βοηθήσει τον Ερντογάν να «εξουδετερώσει» τη δύναμή τους. Ο Γκιουλέν, που βρίσκεται σε αυτοεξορία στις ΗΠΑ, αρνείται κάθε ανάμειξη στην υπόθεση «Βαριοπούλα» αλλά και στις πρόσφατες υποθέσεις διαφθοράς στις οποίες εμπλέκονται ο ίδιος ο πρωθυπουργός και η οικογένεια του και κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης.

«Αδικη φυλάκιση»

«Προφανώς είμαι χαρούμενη, αλλά είναι μια γλυκόπικρη χαρά» είπε η Νιλγκούλ Ντογάν, σύζυγος του βασικού υπόπτου, πρώην διοικητή του στρατού, στρατηγού Τζετίν Ντογάν. «Αυτοί οι άνθρωποι έμειναν άδικα στη φυλακή επί τέσσερα χρόνια μετά από μια κατασκευασμένη δίκη. Κάποιοι πρέπει να λογοδοτήσουν γι’ αυτό… Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε γι’ αυτή τη χώρα, για τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας».

Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου αυτομάτως σημαίνει ότι οι δίκες θα πρέπει να επαναληφθούν και η κυβέρνηση ψάχνει τώρα την αντίστοιχη νομική διαδικασία, μετά την κατάργηση των ειδικών δικαστηρίων που είχαν αναλάβει τις υποθέσεις αυτές των «συνωμοτών πραξικοπηματιών».

Για τον Αμερικανό πρεσβευτή στην Αγκυρα, Φράνσις Ρικιαρντόνε, η εξέλιξη είναι τουλάχιστον «συναρπαστική» και απαντά «στις αμφιβολίες των Τούρκων, για το εάν οι δικαστικές διαδικασίες ήταν οι σωστές».

Οταν ρωτήθηκε εάν γνώριζε τους ύποπτους στρατηγούς της υπόθεσης «Βαριοπούλας», ο Ρικιαρντόνε είπε ότι τους θεωρεί «πατριώτες υποστηρικτές του Συντάγματος και της πατρίδας τους… με τους οποίους οι ΗΠΑ έχουν συνεργαστεί, με αμοιβαίο σεβασμό». «Μας σόκαραν» είπε, «οι κατηγορίες εναντίον τους».