Του Θεόδωρου Κουτρου­μανίδη*

Το Ποτάμι δεν αγωνιά πού θα το τοποθετήσουν στην πολιτική γεωγραφία. Το ενδιαφέρει η ουσία της πολιτικής του και πώς θα υπηρετήσει την κοινωνία. Ο πόλεμος για τις ταμπέλες είναι για άλλους, δεν το αφορά, γιατί δυστυχώς σήμερα οι ταμπέλες δεν εκφράζουν την ουσία της πολιτικής. Ας αναρωτηθεί κάποιος τι σημαίνει δεξιά και τι αριστερή πολιτική και ποια κόμματα και πολιτικές κινήσεις την υπηρετούν. Υπάρχει πλήρης σύγχυση.

Πέραν όμως αυτής της ασαφούς διαχωριστικής γραμμής μεταξύ της αριστερής και της δεξιάς πολιτικής, θεωρώ ότι υπάρχει μια άλλη σύγχρονη διχοτόμηση της κοινωνίας, πολύ σοβαρή, μεταξύ της συντήρησης και της προόδου, που απλώνεται σε όλο το φάσμα της πολιτικής γεωγραφίας. Το Ποτάμι επιδιώκει να επιτύχει τη συστράτευση όλων αυτών των προοδευτικών δυνάμεων για να αλλάξει επί το προοδευτικότερο η κοινωνία.

Οσον αφορά προς τα πού κυλά: προς τα αριστερά ή προς τα δεξιά; Πιστεύω ότι το Ποτάμι στηρίζεται στον φιλελευθερισμό που απαντά στο κομμάτι της ελεύθερης έκφρασης και δημιουργίας του ατόμου και στον ανθρωπισμό που εκφράζει την αλληλεγγύη της κοινωνίας και είναι ο πυρήνας της αριστερής σκέψης. Τώρα, τι ταμπέλα μπορεί να μπει στο Ποτάμι και να αρχειοθετηθεί στα αρχεία της πολιτικής γεωγραφίας το αφήνω ως άσκηση.

Κατηγορείται το Ποτάμι ότι δεν άρθρωσε καθαρό πολιτικό λόγο. Εδώ υπάρχει μια άδικη κριτική. Το Ποτάμι έκανε τις αναφορές του σε βασικά θέματα, αλλού πιο διεξοδικά και αλλού πιο συνοπτικά και έχει πάρει μια σειρά από θέσεις που σηματοδοτούν τη γενική πολιτική του φιλοσοφία, μερικές εκ των οποίων αναφέρω.

Για τις αποκρατικοποιήσεις, δεν υπερασπίζεται τη διατήρηση του μονοπωλίου σε επιχειρηματικές δραστηριότητες ενός δημόσιου οργανισμού, για τις οποίες μπορεί να υπάρξει ανταγωνισμός και συνεπώς μεγαλύτερο όφελος για την κοινωνία. Αναφέρομαι στις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, στην παραγωγή ενέργειας, στις συγκοινωνίες.

Για τη δημόσια διοίκηση πιστεύει ότι πρέπει να λειτουργεί ανεξάρτητη, έξω από τις όποιες κομματικές παρεμβάσεις, με θεσμοθετημένες εσωτερικές δομές αξιολόγησης του προσωπικού της.

Για το φορολογικό σύστημα πιστεύει ότι απαιτείται η εφαρμογή μιας απλής και σταθερής φορολογικής νομοθεσίας για τις επιχειρήσεις και για τα φυσικά πρόσωπα. Ειδικότερα για τα φυσικά πρόσωπα, προτείνει την καθιέρωση ενός και μόνο κωδικού για όλες τις επαφές του πολίτη με το κράτος, ώστε να ελέγχονται όλες οι δαπάνες διαβίωσης, τα περιουσιακά του στοιχεία και να εξυπηρετείται πιο εύκολα.

Για την αντιμετώπιση της ανεργίας, που σήμερα είναι το μείζον θέμα, δηλώνει ευθαρσώς ότι δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις και η καταπολέμησή της περνά μέσα από την αύξηση των επενδύσεων κυρίως στον ιδιωτικό αλλά και στον δημόσιο τομέα, τις χρηματοδοτήσεις του ΕΣΠΑ, σε συνδυασμό με την εκπόνηση και την εφαρμογή ενός εθνικού σχεδίου ανάπτυξης.

Για την επιβίωση των ανέργων και ιδιαίτερα των οικογενειών όπου δεν εργάζεται κανένα μέλος, θεωρεί ότι πρέπει να είναι το πρώτο μέλημα της πολιτείας με μέτρα υποστήριξής τους.

Για τα πανεπιστήμια είναι υπέρ της ίδρυσης μη κρατικών και μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, υπέρ της κατάργησης των κομματικών φοιτητικών παρατάξεων, υπέρ της λειτουργίας αγγλόφωνων τμημάτων στα πανεπιστήμια για την προσέλκυση ξένων φοιτητών.

Για τον διαχωρισμό κράτους και Εκκλησίας διετύπωσε ευθαρσώς τη θέση του ότι είναι υπέρ.

Για την αξιοκρατία το Ποτάμι κάλεσε τα κόμματα εξουσίας να σταματήσουν να συμπεριφέρονται ως ιδιοκτήτες του κράτους και των θεσμών του και να ταυτίζουν το δημόσιο με το κομματικό συμφέρον.

Είναι κρίμα μια κίνηση που ακόμα δεν πέρασε τις ιδρυτικές διαδικασίες της να αντιμετωπίζεται έτσι. Είδαμε πού μας οδήγησαν και τα κόμματα εξουσίας που μας κυβέρνησαν τόσες δεκαετίες με τα πολυσέλιδα προγράμματα. Αραγε είναι θέμα μόνο προγραμμάτων ή και πολιτικής αξιοπιστίας;

Το Ποτάμι ξεκινάει με τη σκέψη να είναι ένα ανοιχτό κόμμα και να συνδιαμορφώνουν τα μέλη του με την κοινωνία τις απαντήσεις στα προβλήματα που την απασχολούν. Αν παρ’ όλα αυτά καταντήσει να έχει αυλή και προύχοντες, που θα καθορίζουν τη γραμμή του κόμματος και θα επιβάλλονται στα υπόλοιπα μέλη, τότε θα αποτύχει.

Το Ποτάμι εκφράζει την κοινωνία και είναι σθεναρά απέναντι στον μικρό και μεγάλο παρασιτισμό και στις συντεχνίες που απομυζούν την κοινωνία, απέναντι στη διαπλοκή της πολιτικής τάξης με την οικονομική ελίτ. Στόχος του είναι να αγωνιστεί για να περιοριστεί η ανεργία, η φτώχεια, η ανισότητα και ο κοινωνικός αποκλεισμός.

Το Ποτάμι θα προσπαθήσει, με τον λόγο του, τις θέσεις του, τις πρακτικές του, να παρακινήσει την κοινωνία να ενεργοποιηθεί και να βρει μαζί του λύσεις στα οξυμένα και διαχρονικά προβλήματά της. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημά του. Αν το καταφέρει δεν γνωρίζω, θα το δείξει ο χρόνος. Αλλωστε στο Ποτάμι δεν υπάρχουν μάγοι και δεν θα αλλάξει η κοινωνία αν η ίδια δεν το θελήσει.

Και κάτι τελευταίο: το Ποτάμι δεν είναι ούτε θρησκευτική σέχτα ούτε σύνδεσμος μισθοφόρων, είναι η έκφραση της αντίδρασης του μέσου απλού πολίτη που κουράστηκε να ακούει τις μεγαλοστομίες και τους τσακωμούς χωρίς ουσία των πολιτικών, που κουράστηκε να έχει ένα παράλυτο κομματικό κράτος να τον καταδυναστεύει, που κουράστηκε να διαψεύδεται συνεχώς και θέλει να αποκτήσει η πολιτική το σωστό περιεχόμενό της που να εμπνέει καινούργια άτομα να μπουν σε αυτήν, άτομα με πολιτικό και ηθικό έρεισμα, με ανιδιοτέλεια, με πνεύμα συνεργασίας, με αλληλεγγύη και με αγάπη για προσφορά.

…………………………………………………………………………………….

* Καθηγητής Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης