Της Μαργαρίτας Βεργολιά

^[1]

Πλήθος διαδηλωτών -μεταξύ αυτών πολλά μέλη του νεοφασιστικού «Δεξιού Τομέα»- πολιόρκησαν χθες το προεδρικό μέγαρο στο Κίεβο, ζητώντας τον άμεσο τερματισμό της εκεχειρίας στα ανατολικά της Ουκρανίας

«Στις τρεις εβδομάδες που έχουν μεσολαβήσει από την επίσημη ανάληψη των καθηκόντων του, ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο δείχνει να βρίσκεται σε διαρκή βιάση», σχολιάζει σε ανάλυσή του το πρακτορείο Reuters. Ομως δεν είναι ο μόνος. «Κρίνοντας από την ιστοσελίδα της προεδρίας, ο Ποροσένκο σπανίως πια δεν βρίσκεται στο τηλέφωνο, μιλώντας με κάποιον ξένο ηγέτη». Αυτό ακριβώς συνέβη και χθες το βράδυ, τρεις ημέρες μετά την υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ Ε.Ε. και Ουκρανίας και μόλις μία ημέρα πριν εκπνεύσει η παραταθείσα -μέχρι απόψε στις 23.00 ώρα Ελλάδος- εκεχειρία στα ανατολικά της χώρας…

Ηταν η δεύτερη μέσα στο τελευταίο τετραήμερο τηλεφωνική συνομιλία των ηγετών Ουκρανίας (Ποροσένκο), Ρωσίας (Βλαντιμίρ Πούτιν), Γερμανίας (Ανγκελα Μέρκελ) και Γαλλίας (Φρανσουά Ολάντ), σε αναζήτηση διεξόδου στην παρατεταμένη κρίση. Διήρκεσε πάνω από δύο ώρες. Και στο επίκεντρό της βρέθηκαν «η σημασία νέων, απτών βημάτων για τη σταθεροποίηση της κατάστασης ασφαλείας, η παράταση της εκεχειρίας και η εφαρμογή του (ουκρανικού) ειρηνευτικού σχεδίου», όπως αναφέρει σε λακωνική της ανακοίνωση η γαλλική προεδρία.

Κοντολογίς, συζητήθηκαν διεξοδικά οι τέσσερις όροι που έθεσε την Παρασκευή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, υπό την απειλή νέων κυρώσεων κατά της Μόσχας. Αφορούν «ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για την εφαρμογή του σχεδίου Ποροσένκο», «ανάπτυξη ενός μηχανισμού επαλήθευσης της κατάπαυσης του πυρός, υπό την επίβλεψη του ΟΑΣΕ, σε όλο το Ντονμπάς» (ήτοι τις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ στην ανατολική Ουκρανία), «επιστροφή στον ουκρανικό έλεγχο τριών μεθοριακών περασμάτων στα σύνορα με τη Ρωσία» και «απελευθέρωση όλων των ομήρων, συμπεριλαμβανομένων των παρατηρητών του ΟΑΣΕ».

Ο τελευταίος όρος έχει εκπληρωθεί εν μέρει από τους ρωσόφωνους αυτονομιστές του Ντονέτσκ, μετά την απελευθέρωση μέσα στο Σαββατοκύριακο και της τελευταίας τετραμελούς ομάδας παρατηρητών του ΟΑΣΕ, τους οποίους κρατούσαν αιχμαλώτους εδώ κι έναν μήνα. Με εχέγγυο αυτή την κίνηση, ο Πούτιν ζήτησε στη χθεσινή τηλεφωνική διάσκεψη νέα πίστωση χρόνου, καλώντας τον Ποροσένκο παρατείνει την εκεχειρία «για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα», όπως διευκρινίζει σε ανακοίνωσή του το Κρεμλίνο.

Ζητούν στρατιωτικό νόμο

Το θέμα αποφασίστηκε να επανεξεταστεί και πάλι σήμερα, σε νέα τηλεφωνική επικοινωνία των τεσσάρων ηγετών. Το τελευταίο 48ωρο, ωστόσο, αποδείχτηκε για πολλοστή φορά ότι η κατάπαυση του πυρός παραμένει στα «χαρτιά», κάτω από επιμελώς «στραβά μάτια». Μέσα στο Σαββατοκύριακο σκοτώθηκαν τρεις Ουκρανοί στρατιώτες σε μάχες έξω από το Σλαβιάνσκ. Ρώσοι συνοροφύλακες στο Ροστόφ ον Ντον, στα σύνορα με την Ουκρανία, κατήγγειλαν ότι τρεις όλμοι του ουκρανικού στρατού έπληξαν τα ρωσικά εδάφη. Ενώ μέλη του νεοφασιστικού «Δεξιού Τομέα», εθελοντές του ουκρανικού «Τάγματος του Ντονμπάς» και πολίτες συγκεντρώθηκαν χθες έξω από το προεδρικό μέγαρο στο Κίεβο, ζητώντας από τον Ποροσένκο να ακυρώσει πάραυτα την εκεχειρία και να κηρύξει στρατιωτικό νόμο!

Μέσα σε αυτή τη συγκυρία επέλεξε να παρέμβει εμπρηστικά ο Ουκρανός υπουργός Αμυνας, Μιχάιλο Κόβαλ. «Ολος ο κόσμος γνωρίζει ότι αξίζει περισσότερο μια κακή ειρήνη από έναν καλό πόλεμο», διεμήνυσε. «Αν δεν υπάρξει ειρηνική λύση, θα καταστρέψουμε τους αντάρτες που αρνούνται να καταθέσουν τα όπλα». Ομως η δήλωση που πραγματικά προκάλεσε ήταν αυτή του πρώην κυβερνητικού βουλευτή, πρώην υπουργού Αμύνης και δις υποψηφίου για την ουκρανική προεδρία (2010 και 2014), Ανατόλι Γκριτσένκο.

Καλεσμένος σε υψηλής τηλεθέασης εκπομπή, επέστρεψε στον Πούτιν τον χαρακτηρισμό «φασίστας» και δήλωσε ότι εάν ποτέ ο Ρώσος πρόεδρος τολμούσε να πατήσει το πόδι του στο Κίεβο, π.χ. για να υπογράψει μία ειρηνευτική συμφωνία, τότε «πιστεύω ότι υπάρχουν πατριώτες που θα αναλάμβαναν εθελοντικά -και καλά θα έκαναν- να τον δολοφονήσουν»!

Διαβλέποντας το κλίμα πολιτικού διχασμού που έχει αρχίσει να παγιώνεται πια στο Κίεβο, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών είχε κάνει ώρες νωρίτερα την παρέμβασή του. «Υπάρχουν εταίροι μας στο εξωτερικό, οι Αμερικανοί συνάδελφοί μας», τόνισε, «που -βάσει άφθονων αποδείξεων- εξακολουθούν να ωθούν τις ουκρανικές αρχές προς τον δρόμο της αντιπαράθεσης». Ομως «και μόνον το γεγονός ότι ο Ποροσένκο βασίζεται σε τρίτους για να επιλύσει κάθε μεγάλο πρόβλημα με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπος -από την εσωτερική ασφάλεια έως την οικονομία- συνιστά ένα μεγάλο πολιτικό ζήτημα», επισημαίνει ανωνύμως στο Reuters Ευρωπαίος διπλωμάτης. Κι αυτό φαίνεται να έχει αρχίσει να γίνεται ήδη ορατό στο εσωτερικό της Ουκρανίας…