Του Νικόλα Ζηργάνου

^[1]

O ανώτατος πνευματικός ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ
REUTERS

Το ιρακινό Κοινοβούλιο θα συγκληθεί και πάλι στις 12 Ιουλίου, σε μια νέα προσπάθεια για να σχηματιστεί κυβέρνηση και να αρθεί το πολιτικό αδιέξοδο στη Βαγδάτη, ανακοίνωσε ο προσωρινός πρόεδρος της Βουλής, Μαχντί Χαφέζ. Δύο ημέρες νωρίτερα, ο ίδιος αξιωματούχος είχε προσδιορίσει την κρίσιμη συνεδρίαση για τις 12 Αυγούστου, μια απόφαση που προκάλεσε σοκ στη Δύση και τη Μέση Ανατολή, καθώς άφηνε τη χώρα σε πολιτικό κενό κι ενώ αμφισβητείται η ενότητα του Ιράκ από την επίθεση των εξτρεμιστών σουνιτών του Ισλαμικού Κράτους.

Ο προσδιορισμός της συνεδρίασης για τις 12 Ιουλίου δίνει ελπίδες για μια πολιτική συμφωνία μεταξύ των σιιτών, των σουνιτών και των Κούρδων, με ζητούμενο την απόσυρση του σιίτη πρωθυπουργού Νούρι αλ Μάλικι από την εξουσία και τη συγκρότηση κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Η πρώτη συνεδρίαση του νεοεκλεγέντος ιρακινού Κοινοβουλίου την 1η Ιουλίου κατέληξε σε αποτυχία, καθώς δεν υπήρξε συμφωνία για τις υποψηφιότητες του (σουνίτη) προέδρου της Βουλής, (Κούρδου) προέδρου της χώρας και (σιίτη) πρωθυπουργού. Καθοριστικό ρόλο για το μέλλον του Μάλικι θα παίξει η Τεχεράνη, η οποία ακόμη δεν έχει αποφασίσει αν θα συνεχίσει να τον υποστηρίζει, ή αν θα επιλέξει άλλον σιίτη υποψήφιο πρωθυπουργό, αποδεκτό από τους σουνίτες και τους Κούρδους, προκειμένου να μη διασπαστεί η χώρα σε τρία κομμάτια.

Πυρετώδεις και σκληρές διαπραγματεύσεις όμως γίνονται και στη Βιέννη, σχετικά με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, μεταξύ της ομάδας των μεγάλων δυνάμεων που αποκαλείται «5+1» (ΗΠΑ, Ρωσία, Βρετανία, Γαλλία, Κίνα και Γερμανία) και του Ιράν.

Οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει σε πολλά θέματα αλλά παραμένουν σημαντικές διαφορές, κυρίως όσον αφορά τον αριθμό των συσκευών φυγοκέντρησης που θα δικαιούται να λειτουργεί το Ιράν, προκειμένου να παρασκευάζει πυρηνικό καύσιμο απαραίτητο για τη λειτουργία του πυρηνικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Μπουσέρ.

Πυρηνικό παζάρι

Οταν οι συσκευές φυγοκέντρησης εμπλουτίζουν σε χαμηλό ποσοστό το ουράνιο, παράγεται πυρηνικό καύσιμο αλλά με μεγαλύτερο ποσοστό εμπλουτισμού μπορεί να παραχθεί πυρηνική βόμβα. Η Τεχεράνη διαβεβαιώνει ότι δεν επιδιώκει να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα και η Δύση προσπαθεί να διασφαλίσει πως αυτό θα αποφευχθεί.

Η Ουάσιγκτον προτείνει να διατηρήσει το Ιράν έναν αριθμό συσκευών φυγοκέντρησης μεταξύ 5.000 έως 10.000 μονάδων, με τον ανώτατο πνευματικό ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ να δηλώνει χθες πως η χώρα του έχει ανάγκη, μακροπρόθεσμα, από 190.000 μονάδες.

Ο Χαμενεΐ έθεσε ψηλά τον πήχη της διαπραγμάτευσης, οριοθετώντας και τα όρια των υποχωρήσεων που μπορεί να κάνει η ιρανική αντιπροσωπεία στη Βιέννη, καθώς είναι ο ύπατος φορέας εξουσίας στη λήψη της τελικής απόφασης σχετικά με μια συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα. Το Ιράν διαθέτει σήμερα 19.000 μονάδες φυγοκέντρησης και διαπραγματεύεται με τη Μόσχα (που έχει κατασκευάσει το πυρηνικό εργοστάσιο στο Μπουσέρ) για την κατασκευή τεσσάρων νέων πυρηνικών αντιδραστήρων, με τελικό στόχο να φτάσει τους 20 αντιδραστήρες και να εξοικονομήσει πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Ο Ιρανός ηγέτης στήριξε χθες τη διαπραγματευτική του ομάδα και την πολιτική του μεταρρυθμιστή προέδρου Χασάν Ροχανί (που δέχονται σκληρή κριτική για υποχωρητικότητα από τους σκληρούς στην Τεχεράνη) και δήλωσε πως είναι βέβαιος ότι «δεν θα παραχωρήσουν τίποτα από τα δικαιώματα του έθνους».

Ο Αλί Χαμενεΐ σχολίασε και τον τρόπο με τον οποίο διαπραγματεύεται η Δύση, λέγοντας ότι «το κάνουν να φανεί σαν το Ισραήλ να θέλει να (μας) επιτεθεί, αλλά το σταματάει η Αμερική. Παίζουν το παιχνίδι του κακού και του καλού μπάτσου για να μας εκφοβίσουν και να κάνουμε υποχωρήσεις».

Χθες, ανακοινώθηκε ότι σύντομα θα φτάσουν στη Βιέννη για να συμμετάσχουν στην τελική διαπραγμάτευση οι υπουργοί Εξωτερικών της ομάδας «5+1» και του Ιράν, για να προσπαθήσουν να πετύχουν ένα τελικό κείμενο συμφωνίας, πριν από την 20ή Ιουλίου που λήγει η διορία για την εξεύρεση λύσης.

Διπλωματικές πηγές τόσο στην Τεχεράνη όσο και στην Ουάσιγκτον υποστηρίζουν ότι αν υπάρξει εμπλοκή, μπορεί να δοθεί παράταση έξι μηνών.