Με τη σύνοδο των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραιβικής (Celac) 33 ηγέτες αποφάσισαν να παραμερίσουν όσα τους χωρίζουν και να αναδειχτούν σε ισχυρό πόλο στη διεθνή σκακιέρα

Της Χριστίνας Πάντζου

H πρώτη σύνοδος κορυφής της Celac (Κοινότητα Κρατών Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής), που ολοκληρώθηκε στα τέλη Ιανουαρίου στο Σαντιάγο της Χιλής, σφράγισε μια νέα σελίδα στην ολοκλήρωση της ηπείρου. Τα 33 κράτη της περιοχής συμφώνησαν το 2010 να δημιουργήσουν μια οργάνωση χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ και του Καναδά με στόχο να υψώσουν -παρά τις διαφορές τους- μια κυρίαρχη ενιαία φωνή στο παγκόσμιο σκηνικό. «Η Celac είναι το σημαντικότερο σχέδιο πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ένωσης στη σύγχρονη ιστορία μας», διαμήνυσε σε γράμμα που έστειλε στη σύνοδο ο Ούγκο Τσάβες, από τους βασικούς εμπνευστές της εδραίωσης ενός ισχυρού και ανεξάρτητου από τη βορειοαμερικανική επιρροή λατινοαμερικανικού πόλου, μαζί με τον Λούλα και την Κίρτσνερ.

Η Celac, σε αντίθεση με άλλες περιφερειακές ενώσεις, είναι αποτέλεσμα μιας νέας φάσης αγώνων για τη χειραφέτηση των λαών της Λατινικής Αμερικής. Αυτό επισημαίνει ο πολιτικός αναλυτής Ανχελ Γκέρα θυμίζοντας πως όταν μιλούσαν για «το τέλος της Ιστορίας» και προσπαθούσαν να πείσουν ότι οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές θα είναι αιώνιες, οι λαοί της περιοχής άλλαζαν την πολιτική της γεωγραφία. Το έκαναν το 1989 με τη λαϊκή εξέγερση στο Καράκας, το 1992 με το πολιτικό-στρατιωτικό κίνημα του Τσάβες, το 1994 με τον ξεσηκωμό στην Τσιάπας, το 2000 με τον πόλεμο του νερού και το 2003 με τον πόλεμο του φυσικού αερίου στη Βολιβία και με δεκάδες ακόμη μάχες που έφεραν στην εξουσία μια σειρά από κυβερνήσεις σε χώρες όπως την Αργεντινή, τη Βενεζουέλα, τη Βολιβία, τη Βραζιλία, οι οποίες -παρά τις όποιες επιμέρους κριτικές- προασπίζονται τα εθνικά και λαϊκά συμφέροντα.

Ο δρόμος δεν θα είναι εύκολος. Οι ΗΠΑ δεν έχουν απεμπολήσει αυτά που θεωρούν ζωτικά τους συμφέροντα στην περιοχή και σαφώς θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν τις υπαρκτές και όχι αμελητέες διαφωνίες στους κόλπους των κρατών της Celac. Ιδίως με μοχλό τις Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου που ακόμη ισχύουν σε χώρες όπως η Κολομβία, το Μεξικό, το Περού και η Χιλή και τις οποίες καταγγέλλει ως αποτυχημένες και κοινωνικά καταστροφικές ένα άλλο μπλοκ κρατών της περιοχής, με επικεφαλής την Αργεντινή, τη Βενεζουέλα, τη Βραζιλία και την Ουρουγουάη.

Αυτό, ωστόσο, που κατέδειξε η πρώτη σύνοδος της Celac είναι ότι, παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις, και οι δύο ομάδες είναι αποφασισμένες να προτάξουν όσα τις ενώνουν στον δρόμο για τη διαμόρφωση ενός ισχυρού και ανεξάρτητου πόλου στην παγκόσμια σκακιέρα. Και το έδειξαν κατά την κοινή τους σύνοδο με την Ε.Ε. όταν, με αφορμή τις πρόσφατες εθνικοποιήσεις σε Αργεντινή και Βολιβία, ομόφωνα διακήρυξαν πως «Οι Ευρωπαίοι πρέπει να καταλάβουν ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η σχέση όπου κέρδιζε μόνο ο ένας. Πρέπει να κερδίζουν και οι δύο και να μην παραβλέπεται η βιομηχανία των ανερχόμενων κρατών». Ηταν μια διπλωματική υπενθύμιση ότι η Λατινική Αμερική δεν είναι πρόθυμη να γίνει βορά μιας νέας αποικιοκρατίας.