Της Εφης Μαρίνου

^[1]

Μιχάλης Οικονόμου, Εύη Σαουλίδου, Λυδία Φωτοπούλου, Αλέξανδρος Μυλωνάς

«Διασκεδαστικές ιστορίες περί θνητότητας». Μια σύνθεση βασισμένη κυρίως σε διηγήματα, αλλά και σε αποσπάσματα από θεατρικά έργα του Αντον Τσέχοφ παρουσιάζεται από αύριο στην Πειραιώς 260 σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου. Ενα ψηφιδωτό προσώπων και θεμάτων τρυφερών και χιουμοριστικών. Τέσσερις καταξιωμένοι ηθοποιοί διαφορετικών γενιών αφηγούνται και ερμηνεύουν τις μικρές αυτές ιστορίες ζωής: Αλέξανδρος Μυλωνάς, Μιχάλης Οικονόμου, Εύη Σαουλίδου, Λυδία Φωτοπούλου.

Η ιδέα για μια παράσταση βασισμένη σε μικρά υπέροχα διηγήματα του Τσέχοφ στριφογύριζε στο κεφάλι του Γιάννη Μόσχου από καιρό. Διαβάζοντας και ξαναδιαβάζοντας –ο συγγραφέας έχει γράψει πάνω από 600 διηγήματα– προέκυψε ο άξονας, ο θεματικός συνδετικός ιστός των δέκα ιστοριών: το αναπόδραστο της θνητότητας και η άρνησή μας να το αποδεχτούμε. Οι ήρωες προσπαθούν να δικαιώσουν την ύπαρξή τους, να ξεχωρίσουν, να αποδείξουν την αξία και τη σημασία τους ακροβατώντας μεταξύ του δραματικού, του αστείου, του γελοίου.

Στην «Ιστορία μιας εμπορικής επιχείρησης» ένας ρομαντικός νέος αποφασίζει να εκπολιτίσει τη νωθρή επαρχιακή πόλη του ανοίγοντας ένα βιβλιοπωλείο. Οι επίμονες και άσχετες ως προς το εμπόρευμά του αναζητήσεις των πελατών, τον σπρώχνουν ολοένα να εμπλουτίζει το μαγαζί με ξένη προς τις προθέσεις του πραμάτεια. Σταδιακά το βιβλιοπωλείο φτάνει να πουλάει από γραμματόσημα και ξυλεία μέχρι χριστουγεννιάτικα στολίδια, χοιρομέρια και όπλα. Ο φέρελπις νέος έχει καταλήξει σ’ έναν υπέροχο μεγαλέμπορο.

Με το ίδιο λεπτό χιούμορ κινούνται και οι άλλες ιστορίες. Η ηθική ενός διευθυντή σχολείου και οι πιέσεις που δέχεται από κάποιες κυρίες, η ατολμία ενός ζευγαριού να ζήσει τον έρωτά του, η μοναξιά ενός αμαξά που πέθανε ο γιος του και, επειδή κανείς δεν ενδιαφέρεται να ακούσει τον πόνο του, μιλά στο άλογό του. Ενα αγόρι εξαιτίας ενός ανόητου ατυχήματος νιώθει ότι έγινε διάσημος σ’ όλη τη Ρωσία αφού ένα αρθρίδιο εφημερίδας αναφέρει το περιστατικό. Ενα ζευγαράκι εφήβων πάει να φιληθεί, σπεύδει στο παγκάκι ο λυκειάρχης και τους το απαγορεύει…

Στο διήγημα «Στη Μόσχα» ένας συγγραφέας απευθύνεται στους αναγνώστες του για να εξομολογηθεί πόσο αγράμματος και ακαλλιέργητος είναι. Πόσο δεν ξέρει τίποτα αλλά καμώνεται τον περισπούδαστο και οι άλλοι τον πιστεύουν. «Είναι το μεγαλύτερο διήγημα της παράστασης» λέει ο Γιάννης Μόσχος. «Ο συγγραφέας σαρκάζει τον εαυτό του και όλους μας. Διαβάζοντάς το ένιωσα ότι γράφτηκε για τον σύγχρονο Ελληνα… Ο Τσέχοφ ό,τι γράφει, μικρό ή μεγάλο, θεατρικό ή διήγημα, είναι αριστούργημα. Εχει το θείο χάρισμα να παρατηρεί με λεπτομέρεια αντιφάσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Καυστικός με τη μικρότητα και τη γελοιότητα, καταγράφει με κατανόηση και αγάπη. Η παράσταση είναι βασισμένη στο παιχνίδι της αφήγησης. Εχει συγκίνηση, χιούμορ, τρυφερότητα. Μια χαρμολύπη θα έλεγα. Η θεατροποίηση έγινε με κάποιες μικρές αναγκαίες περικοπές. Ολες οι ιστορίες είναι σε τρίτο πρόσωπο, εκτός από δύο, κάποιες εξ αυτών με διαλογικά κομμάτια, γι' αυτό συμμετέχουν είτε όλοι είτε κάποιοι από τους ηθοποιούς».

Το σκηνικό είναι ένα πατάρι όπου πάνω του οριοθετούνται οι χώροι, «κινούνται» οι ιστορίες αλλά και φεύγουν, σαν ένας δρόμος που χάνεται στην ομίχλη, που οδηγεί στο άπειρο.

«Ενα κινησιολογικό μοτίβο που προσομοιάζει σε μια κλεμμένη κινηματογραφική εικόνα από την “Κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας”» λέει ο σκηνοθέτης. «Οι ηθοποιοί είναι χαριτωμένοι, με τρέλα και χιούμορ, παρ' όλο που αρχικά ήθελα έξι ηθοποιούς αντί τέσσερις, για να είναι ακόμα πιο ξεκάθαρες οι ηλικιακές διαβαθμίσεις. Η αίθουσα Ε της Πειραιώς είναι ιδανική γιατί ο Τσέχοφ δεν θέλει θεατρική απόσταση, αντίθετα απαιτεί εγγύτητα με τον θεατή».

*INFO: Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας. Σύνθεση – σκηνοθεσία: Γιάννης Μόσχος. Κίνηση: Ανθή Θεοφιλίδου. Μουσική: Αγγελος Τριανταφύλλου. Σκηνικά-κοστούμια: Τίνα Τζόκα. Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου. Video art: Μάνος Αρβανιτάκης. 18, 19, 20 Ιουλίου.

[email protected]