ΤΥΝΗΣΙΑ Δύο χρόνια μετά την ανατροπή του Μπεν Αλι, που ξεκίνησε τον κύκλο της «αραβικής άνοιξης», η κρίση επιστρέφει στη χώρα με διαδηλώσεις αλλά και πολιτικές δολοφονίες

Της Μαργαρίτας Βεργολιά

^[1]Σαράντα οκτώ ετών, δικηγόρος, επιφανής ακτιβιστής υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συνιδρυτής της αριστερής αντιπολιτευόμενης συμμαχίας Λαϊκό Μέτωπο, ήταν ένας από τους σφοδρότερους επικριτές της ηγεσίας στη χώρα του, την Τυνησία.

Κατηγορούσε ανοιχτά την ισλαμοκρατούμενη κυβέρνηση ότι αντί να υπηρετεί το όραμα της «αραβικής άνοιξης» για εκδημοκρατισμό, έκανε τα στραβά μάτια στη δράση των εξτρεμιστών σαλαφιστών και λειτουργούσε απλώς σαν μαριονέτα της πετρελαϊκής μοναρχίας του Κατάρ (και, μέσω αυτής, των ΗΠΑ).

Προ ημερών κατήγγειλε δημόσια το συγκυβερνών κόμμα Ενάχντα ότι είχε προσλάβει μισθοφόρους για επιθέσεις και εκφοβισμό στελεχών της αντιπολίτευσης -όπως συνέβη μόλις το περασμένο Σάββατο, σε συγκέντρωση του μικρού κόμματός του, «Δημοκρατικοί Πατριώτες», στη βορειοδυτική πόλη Κεφ.

Συχνά-πυκνά, τον τελευταίο καιρό, ανέφερε ότι δεχόταν απειλές κατά της ζωής του. Χθες, ο Τσόρκι Μπελαΐντ δέχθηκε δολοφονική επίθεση έξω από το σπίτι του, στην Τύνιδα, κι εξέπνευσε λίγο αργότερα στο νοσοκομείο, χτυπημένος από σφαίρες στο κεφάλι και στο στήθος…

Ντυμένος με παραδοσιακή κελεμπία, ο δράστης -αναφέρουν οι αρχές- τον πλησίασε πεζός, τον πυροβόλησε σχεδόν εξ επαφής κι έπειτα διέφυγε με μηχανή που οδηγούσε συνεργός του. Αυτόπτες μάρτυρες δήλωσαν ότι αμέσως μετά την εν ψυχρώ εκτέλεση, ένα μαύρο όχημα απομακρύνθηκε αναπτύσσοντας ταχύτητα από το σημείο της ένοπλης επίθεσης, με επιβάτες τρεις αγνώστων στοιχείων άνδρες. Μέχρι αργά το βράδυ, καμία οργάνωση δεν έχει αναλάβει την ευθύνη της επίθεσης, ενώ το Ενάχντα απέρριψε κατηγορηματικά κάθε υπόνοια εμπλοκής στη δολοφονία.

«Πρόκειται για τρομοκρατική ενέργεια» απεφάνθη ο Τυνήσιος πρωθυπουργός Χαμάντι Τζεμπαλί, ανακοινώνοντας λίγο αργότερα τη διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού και την ανάληψη της διακυβέρνησης από τεχνοκράτες -την ώρα που χιλιάδες διαδηλωτές κατέκλυζαν τη μία μετά την άλλη πόλεις της Τυνησίας απαιτώντας την άμεση παραίτηση της κυβέρνησης και μία δεύτερη, αληθινή αυτή τη φορά επανάσταση στη χώρα…

Μέχρι αργά το απόγευμα, περίπου 20.000 άτομα είχαν περικυκλώσει το υπουργείο Εσωτερικών στην Τύνιδα, όπου ξέσπασαν βίαιες συγκρούσεις με την αστυνομία (ο πρώτος επίσημος απολογισμός ήταν ένας αστυνομικός νεκρός από λιθοβολισμό!). Αλλού, εξαγριωμένοι διαδηλωτές πυρπόλησαν το αρχηγείο και άλλα κτίρια του μετριοπαθούς ισλαμικού Ενάχντα. Στο Σίντι Μπουζίντ, στα κεντροδυτικά («γενέτειρα της αραβικής άνοιξης»), αστυνομικοί άνοιξαν πυρ στον αέρα για να διαλύσουν το συγκεντρωμένο πλήθος.

Η εν ψυχρώ εκτέλεση του Τσόρκι Μπελαΐντ είναι η πρώτη πολιτική δολοφονία στην Τυνησία, στα δύο χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την εγχώρια «Επανάσταση των Γιασεμιών» και τη μετέπειτα «αραβική άνοιξη» στον μουσουλμανικό κόσμο. Και ίσως αποτελέσει την τελευταία σταγόνα στο ποτήρι της κλιμακούμενης λαϊκής αγανάκτησης από τη ρευστή πολιτική, κοινωνική και οικονομική κατάσταση στην πρώην γαλλική αποικία -όπου η μέχρι σήμερα σταδιακή μετάβαση από τον απολυταρχισμό στον εκδημοκρατισμό προβαλλόταν λίγο-πολύ ως μοντέλο από τη Δύση…

Η αλήθεια, όμως, είναι ότι η Τυνησία βυθίζεται εδώ και μήνες στη δίνη μιας γενικευμένης -θεσμικής και όχι μόνον- κρίσης. Η ετερόκλητη κυβέρνηση συνασπισμού μεταξύ ισλαμιστών και κοσμικών, που προέκυψε από τις πρώτες (μετά την ανατροπή του απολυταρχικού καθεστώτος του Μπεν Αλι) εκλογές, τον Οκτώβριο του 2011, βρέθηκε σχεδόν εξ αρχής αντιμέτωπη με κοινωνικές και θρησκευτικές εντάσεις, που «ξεγύμνωσαν» τις αδυναμίες της: από τις ανεξέλεγκτες επιθέσεις εξτρεμιστών σαλαφιστών κατά κινηματογράφων, καλλιτεχνικών εκθέσεων και πλείστων όσων ιδρυμάτων θεωρούν ότι αντιβαίνουν στον νόμο της Σαρία, μέχρι τις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις των συνδικάτων, στα τέλη του 2012, που κατεστάλησαν με ωμή βία…

Την κατάσταση έκανε ακόμη πιο εκρηκτική η παραμονή στελεχών του πρώην απολυταρχικού καθεστώς σε υψηλά πόστα των δυνάμεων ασφαλείας. Και το «κοκτέιλ» της αναταραχής συμπλήρωσε η αθρόα εισροή εξτρεμιστών και οπλισμού από τη γειτονική Λιβύη, προς ενίσχυση του εγχώριου φονταμενταλιστικού στοιχείου -τόσο ώστε τον περασμένο μήνα εκατοντάδες αστυνομικοί διαδήλωσαν μπροστά από το πρωθυπουργικό γραφείο, διαμαρτυρόμενοι για τα ελλειπή μέσα στη μάχη τους κατά των ακραίων ισλαμιστών πυρήνων.

Παράλληλα, οι «φλόγες» έζωναν και το πολιτικό πεδίο, καθώς οι εξαγγελίες της κυβέρνησης για ευρύ ανασχηματισμό, με τη συμμετοχή κι άλλων κομμάτων, έμεναν όλον αυτόν τον καιρό μόνο στα λόγια -μάλιστα, την περασμένη Κυριακή, το συγκυβερνών, κοσμικό «Κογκρέσο για τη Δημοκρατία» έφτασε στο σημείο να απειλήσει με αποχώρηση από την κυβέρνηση, ενώ ο ηγέτης του και πρόεδρος της Τυνησίας, Μονσέρ Μαρζούκι, προειδοποίησε ανοιχτά για τον κίνδυνο εμφυλίου!

Τώρα, μετά τη χθεσινή, αναγκαία για την αποσόβηση της κρίσης -πλην όμως πανικόβλητη, ένεκα της αναταραχής- κίνηση της Τύνιδας να προχωρήσει στη συγκρότηση κυβέρνησης τεχνοκρατών, όλα τα κρίσιμα ζητήματα παραμένουν στον αέρα.

Κρίνοντας από την ανακοίνωση του Τυνήσιου πρωθυπουργού, οι προγραμματισμένες για τον Ιούνιο βουλευτικές και προεδρικές εκλογές αναβάλλονται μέχρι νεωτέρας. Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με το προαναγγελθέν για τον προσεχή Απρίλιο δημοψήφισμα για το νέο σύνταγμα -που, έναν χρόνο από τη συγκρότηση συντακτικής συνέλευσης, παραμένει ούτως ή άλλως ανολοκλήρωτο κι από χθες πιθανόν κενό περιεχομένου. Διαμαρτυρόμενοι για τη δολοφονία του Μπελαΐντ, από το σώμα αποχώρησαν και τα 90 μέλη της αντιπολίτευσης, ενώ το Λαϊκό Μέτωπο κάλεσε τον λαό σε γενική απεργία.

[email protected]