Της Εφης Μαρίνου

Φωτ.: Μάριος Βαλασόπουλος

Ο Νίκος Καραθάνος φορά φούστα και ερμηνεύει τη μάνα στον «Ματωμένο γάμο» του Λόρκα. Αλλά μη σκεφτείτε ότι η παράσταση της αντισυμβατικής Λένας Κιτσοπούλου -σήμερα και αύριο στην Πειραιώς 260- κεντράρει στο τρικ της μεταμφίεσης. Σκηνοθέτις και ηθοποιοί εκτίθενται σε μια αλλιώτικη παράσταση του κλασικού έργου.

Ο Νίκος Καραθάνος πιστεύει ότι τα σπουδαία έργα επαναπροσδιορίζουν τη σχέση του ηθοποιού με την τέχνη.

«Ξαναπιάνει δουλειά απ’ την αρχή, αφουγκράζεται ν’ ακούσει τι κρύβεται κάτω από τις λέξεις, μεταξύ των παραγράφων. Αλλωστε το κείμενο είναι ξαπλωμένο και η παράσταση όρθια… Η εποχή μάς σπρώχνει να κοιτάξουμε ολόγυρα. Ν’ ανασκαλέψουμε μνήμες, να μυριστούμε το τώρα. Παλαιότερα ο ηθοποιός αναλάμβανε να δείξει το τραγικό μέγεθος του ρόλου. Σήμερα το αναζητάει στον αέρα, στην απουσία, στον τρόπο που κρύβονται τα πράγματα, όχι που φαίνονται. Μας εκφράζει η σιωπή μας παρά το λέγειν μας. Είναι ωραίο να ξεκινάς από κάπου και να βρίσκεσαι αλλού. Ο “Ματωμένος γάμος” παραστασιακά κουβαλά τον μύθο του, που όμως όσο περνούν τα χρόνια θολώνει. Εχει πάνω του τη σκόνη του χρόνου από την εποχή της ακμής του Λόρκα. Αργότερα τον ψιλοξεχάσαμε, δεν τον αγγίζαμε, δεν μας ερέθιζε να ασχοληθούμε».

• Πώς ερμηνεύετε αυτή τη σκληρή μάνα;

«Σκληρή είναι η ζωή, τα ανθρώπινα πράγματα. Τα πρόσωπα στεγάζονται “από κάτω”. Μη φανταστεί κανείς τη μάνα ως τραβεστί… Είναι περίεργη η αίσθηση όταν ερμηνεύεις γονείς. Ξέρεις ότι είναι τα μοναδικά πρόσωπα, που δεν σε ξεχνούν, που πάντα σε περιμένουν. Σ' αυτές τις μορφές υπάρχουν λεπτομέρειες τόσο οικείες: ένας ήχος, ένα περπάτημα, ένα χαστούκι, ο τόνος της φωνής».

• Η παράσταση έρχεται προς τα εμάς, προς την ελληνική νοοτροπία;

«Αν δεν έρθει προς τα εμάς, προς τα πού να πάει; Αυτή η ιστορία είναι αληθινή. Από το άρθρο μιας εφημερίδας ο Λόρκα έκανε το έργο. Σαφώς ο γάμος αφορά τη Μεσόγειο, την Ελλάδα, τη δική μας παράδοση. Είναι συγγενή τα θέματα, το περιβάλλον, η ατμόσφαιρα. Η χειρονομία της Λένας Κιτσοπούλου ήταν στιγμή στιγμή. Εδωσε στους ηθοποιούς ένα ωραίο χωράφι για να τρέξουν: πάρτε χρόνο, μιλάτε, σιωπήστε, αφήστε να συμβεί. Κάτι να θυμίσει στο αυτί, στο μάτι, να δούμε πού μας πάει. Και φυσικά το γλέντι του γάμου είναι μια ιστορία. Ποια όμως; Θυμάμαι μια διήγηση της Λένας για ένα γάμο στη Σαντορίνη. Τα σόγια είχαν κλείσει το μαγαζί, αλλά πάνω στο γλέντι ο γαμπρός δέρνει την πεθερά κι αρχίζει ο χαμός. Διαλύεται ο γάμος, σχίζονται τα έγγραφα, στέλνονται πίσω τα έπιπλα, ο γαμπρός οδηγείται στην Αστυνομία. Κι όμως το σόι της νύφης διασκέδασε όλη νύχτα στο μαγαζί, γιατί το είχε ήδη πληρώσει… Λέμε συχνά διάφορα φληναφήματα περί τέχνης. Ε, λοιπόν η ζωή είναι τρομακτικότερη, μεγαλοπρεπής μπορώ να πω. Είναι αδύνατον να μην τη συμπεριλάβεις στο θέατρο».

• Το πείραγμα έγινε μόνο στην όψη της παράστασης;

«Εγινε στον χρόνο, στα κενά… Το έργο βουτάει στη θάλασσα. Στον βηματισμό του δεν προσπάθησα να πιάσω τον συγγραφέα, αλλά το συγκεκριμένο θέμα ζωής. Οχι τον χαρακτήρα, αλλά το συμβάν. Δεν ανέσυρα τίποτα, δεν ονομάτισα κάτι, δεν έψαξα φωναχτά τα πράγματα. Οπως όλοι. Υπάρχει μία ωραία δημοκρατία μέσα στον θίασο».

• Φοβάστε λίγο το προκλητικό της παράστασης;

«Καθόλου. Θα προκαλέσει με θετικό τρόπο. Να αναρωτηθεί ο θεατής πάνω στο αν του αρέσει. Η επιτυχία ενός έργου είναι να νικιέσαι από αυτό, όχι να το νικάς. Θυμάμαι τον Γκότσεφ στους “Πέρσες” όταν τον ρώτησα ναρκισσιστικά για την ερμηνεία μου στον Ξέρξη: “Θα είμαι καλός;”. Σκέφτηκε πολύ και στο τέλος μού είπε: “Κανείς μας δεν είναι καλός για τίποτα”. Τι σημαίνει είμαι καλός; Μια ήττα είναι η ζωή».

* Info: Φεστιβάλ Αθηνών/Πειραιώς 260 Η. Μετάφραση: Νίκος Γκάτσος. Σκηνικά-Κοστούμια: Ελλη Παπαγεωργακοπούλου. Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος. Μουσική: Νίκος Κυπουργός. Ερμηνεύουν: Νίκος Καραθάνος, Εμιλυ Κολιανδρή, Ιωάννα Μαυρέα, Μαρία Καλλιμάνη, Βίκυ Βολιώτη, Γιάννος Περλέγκας, Γιάννης Κότσιφας, Χρήστος Σαπουτζής, Σταύρος Γιαννουλάδης, Αινείας Τσαμάτης. Στις 9.μ.μ.

[email protected]