Του Γιώργου Πετρόπουλου

Τη νομιμοποίηση της χρηματοδότησης από ιδιωτικές εταιρείες, την πλήρη ονομαστικοποίηση πάσης φύσεως χρηματοδότησης από φυσικά και νομικά πρόσωπα -δηλαδή την καταγραφή (φακελοποίηση) των πολιτών με βάση το φρόνημα- και την παράδοση στις ιδιωτικές τράπεζες της καταγραφής και του ελέγχου του μεγαλύτερου μέρους της πολιτικής δραστηριότητας, που αποτιμάται σε χρήμα, προβλέπει για τα κόμματα, τους συνασπισμούς κομμάτων, τους υποψηφίους και τους εκλεγμένους πολιτικούς το νομοσχέδιο για το πολιτικό χρήμα που κατέθεσε χθες στη Βουλή η κυβέρνηση, ανταποκρινόμενη στις απαιτήσεις των δανειστών και στις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει απέναντί τους.

Το νομοσχέδιο που φέρει τον τίτλο «Ελεγχος των οικονομικών των πολιτικών κομμάτων και των αιρετών αντιπροσώπων Βουλής και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου» και υπογράφεται από τους υπουργούς Οικονομικών, Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, παρά τον ισχυρισμό των συντακτών του ότι κατοχυρώνει τη διαφάνεια στη δημόσια ζωή και την αποτροπή της διαφθοράς, επί της ουσίας εκείνο που πετυχαίνει είναι έναν ασφυκτικό έλεγχο σε όλη την πολιτική ζωή της χώρας και μάλιστα όχι μόνο από κρατικούς – κοινοβουλευτικούς θεσμούς αλλά και από ιδιωτικούς φορείς, όπως οι τράπεζες.

Φακέλωμα

Καμία πολιτική δραστηριότητα -από κόμμα, συνασπισμό κομμάτων ή πολιτικό- που αποτιμάται σε χρήμα (από το ελάχιστο ώς το μεγαλύτερο ποσό) δεν θα μένει εκτός ελέγχου κι εκτός καταγραφής. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για κατοχύρωση της διαφάνειας αλλά, στο όνομα αυτής, για εν ψυχρώ φακέλωμα.

Το ζήτημα μάλιστα αναμένεται να λάβει ευρύτερες πολιτικές διαστάσεις καθώς τα κόμματα της Αριστεράς είχαν δηλώσει στο παρελθόν την αντίθεσή τους με ρυθμίσεις σαν αυτές που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο. Το ΚΚΕ, για παράδειγμα, ρητά και κατηγορηματικά έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να δεχτεί έλεγχο για τα χρήματα που του δίνουν τα μέλη, οι φίλοι και οι οπαδοί του, ούτε να παραιτηθεί από τα χρήση ανώνυμων κουπονιών για τη συγκέντρωση χρημάτων προς ενίσχυσή του. Ταυτόχρονα έχει δηλώσει ανοικτό σε κάθε έλεγχο της κρατικής χρηματοδότησης που λαμβάνει. Παρόμοια θέση -ενάντια σε έναν τέτοιο έλεγχο των οικονομικών των κομμάτων- έχει διατυπώσει και ο ΣΥΡΙΖΑ υπογραμμίζοντας τα ζητήματα των πολιτικών ελευθεριών και δικαιωμάτων των πολιτών.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, που αφορούν την κίνηση του πολιτικού χρήματος μέσω τραπεζών, προβλέπονται τα παρακάτω:

Ολα τα έσοδα και όλες οι δαπάνες κομμάτων, συνασπισμών, μορφωτικών ιδρυμάτων που ανήκουν σε κόμματα και πολιτικών προσώπων διακινούνται μέσω τραπεζών. Για τον λόγο αυτό τα κόμματα και οι συνασπισμοί κομμάτων υποχρεούνται να έχουν το πολύ τρεις τραπεζικούς λογαριασμούς (σε τράπεζες της επιλογής τους) και η χρηματοδότησή τους θα γίνεται με ονομαστικές καταθέσεις. Εισφορές άνω των 1.500 ευρώ και σε πολιτικά πρόσωπα άνω των 500 ευρώ θα γίνονται υποχρεωτικά μέσω τραπεζών. Με βάση αυτές τις ρυθμίσεις οι τράπεζες καθίστανται μέσο ελέγχου και καταγραφής όλης σχεδόν της πολιτικής κίνησης της χώρας αφού θα έχουν στα χέρια τους ονομαστικές καταστάσεις των χρηματοδοτών των πολιτικών φορέων και των πολιτικών προσώπων, αλλά και πλήρη στοιχεία για το πού οι πολιτικοί φορείς και τα πολιτικά πρόσωπα ξοδεύουν τα χρήματά τους στο πλαίσιο της πολιτικής δραστηριότητας. Ο,τι εκφεύγει του φακελώματος από τις τράπεζες θα υποχρεούνται να το κάνουν τα κόμματα!

Συγκεκριμένα βάσει του νομοσχεδίου: Για κάθε χρηματική ενίσχυση σε πολιτικό φορέα ή πολιτικό πρόσωπο θα εκδίδεται υποχρεωτικά απόδειξη, στην οποία θα αναγράφεται το ονοματεπώνυμο και ο ΑΦΜ ή ο Αριθμός Δελτίου Ταυτότητας του χρηματοδότη. Τα ίδια στοιχεία πρέπει να αναγράφονται και στα κουπόνια. Από την ονομαστικοποίηση των εισφορών δεν εξαιρούνται ούτε τα μέλη των κομμάτων.

Οι πολιτικοί φορείς (κόμματα- συνασπισμοί) οφείλουν να τηρούν λογιστικά βιβλία Γ΄ Κατηγορίας όπου θα καταχωρούν όλα τα στοιχεία.

Απαγορεύσεις

Το νομοσχέδιο περιέχει μια σειρά περιορισμούς και απαγορεύσεις στη χρηματοδότηση πολιτικών φορέων και προσώπων. Συγκεκριμένα: Απαγορεύεται η χρηματοδότηση από φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια και από εταιρείες (νομικά πρόσωπα) που δεν έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα.

Επίσης, απαγορεύεται η χρηματοδότηση από Νομικά Πρόσωπα του στενού και ευρύτερου δημοσίου τομέα, από τους ΟΤΑ κάθε βαθμού και από ιδιοκτήτες Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Τέλος, απαγορεύεται η χορήγηση δανείων από τις τράπεζες με εγγύηση της κρατική χρηματοδότηση πέραν του τρέχοντος έτους.

Το ίδιο πρόσωπο μπορεί να δώσει στη διάρκεια ενός έτους χρηματοδότηση σε πολιτικό φορέα μέχρι 20.000 ευρώ και σε πολιτικό πρόσωπο μέχρι 5.000 ευρώ. Στο νομοσχέδιο δεν αποσαφηνίζεται αν ορίζονται όρια χρηματοδότησης πολιτικών φορέων και προσώπων από ιδιωτικές εταιρείες. Στους ποσοτικούς περιορισμούς χρηματοδότησης χρησιμοποιεί τον όρο «ιδιωτική χρηματοδότηση» και η εισηγητική έκθεση τον όρο «το ίδιο πρόσωπο». Ετσι μένει να διευκρινιστεί αν σε αυτούς τους όρους περιλαμβάνονται φυσικά και νομικά πρόσωπα (εταιρείες και ιδιώτες) ή μόνο φυσικά (ιδιώτες).

……………………………………………………………………………….

Νόμιμο το χρήμα από τις ιδιωτικές εταιρείες

Νομιμοποιείται η χρηματοδότηση από ιδιωτικές εταιρείες που μέχρι τώρα απαγορευόταν. Το σκεπτικό της εισηγητικής έκθεσης το νομοσχεδίου γι’ αυτό το θέμα είναι, το λιγότερο, σαθρό. Αναφέρεται συγκεκριμένα: «Η απαγόρευση που έθετε ο προϊσχύσας ν. 3023/2002 στα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου να χρηματοδοτούν πολιτικά κόμματα ήταν προδήλως ανεφάρμοστη και δυσχερώς -αν όχι διόλου- ελέγξιμη. Επιπρόσθετα, εάν υπάρχει διαφάνεια χρηματοδότησης, δεν εξυπηρετεί κάποιο σκοπό η εν λόγω απαγόρευση, δεδομένου ότι και τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου -όπως και τα φυσικά- αντιμετωπίζονται ενιαία ως ιδιώτες στο πλαίσιο του παρόντος νόμου». Δηλαδή η απαγόρευση ήταν ανεφάρμοστη και αδύνατο να ελεγχθεί ενώ τώρα που δεν θα υπάρχει απαγόρευση αποκαθίσταται ο έλεγχος!!!

Οσο κι αν οι συντάκτες του νομοσχεδίου ισχυρίζονται ότι με τέτοιες διατάξεις θα περιορίσουν το μαύρο πολιτικό χρήμα και θα επιφέρουν τη διαφάνεια, στην πραγματικότητα θα συμβεί το ακριβώς αντίθετο. Κι αυτό για τον απλούστατο λόγο ότι οι ιδιωτικές εταιρείες και μάλιστα οι πολύ ισχυρές έχουν πλήθος τρόπων να χρηματοδοτήσουν τους πολιτικούς φορείς τις αρεσκείας τους χωρίς αυτό να φαίνεται. Η διεθνής πείρα -και ιδιαίτερα η αμερικανική- έχει δώσει άπειρες αποδείξεις γι’ αυτό.

……………………………………………………………………………………..

Μειώνεται πάνω από 50% η κρατική χρηματοδότηση

Με το νομοσχέδιο, η κρατική χρηματοδότηση προς τους πολιτικούς φορείς και τα μορφωτικά τους ιδρύματα περιορίζεται στο μισό της σημερινής ή και παραπάνω. Καταρχήν υπολογίζεται επί των πραγματικών κι όχι επί των πιθανολογούμενων μεγεθών του κρατικού προϋπολογισμού.

Η τακτική κρατική χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και των συνασπισμών κομμάτων μειώνεται από 1,02 ‰ (τοις χιλίοις) των τακτικών εσόδων του Κρατικού Προϋπολογισμού του αντίστοιχου οικονομικού έτους, σε ποσοστό 0,05 ‰ (τοις χιλίοις) των πραγματοποιηθέντων καθαρών εσόδων του ετήσιου κρατικού απολογισμού του προηγούμενου οικονομικού έτους για λόγους δημοσιονομικής προσαρμογής.

Η εκλογική κρατική χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και των συνασπισμών κομμάτων μειώνεται από 0,022 ‰ (τοις χιλίοις) σε 0,008 ‰ (τοις χιλίοις). Η κρατική χρηματοδότηση για ερευνητικούς και επιμορφωτικούς λόγους μειώνεται από 0,001 ‰ (τοις χιλίοις) σε 0,1‰. Ο έλεγχος των οικονομικών των κομμάτων γίνεται από την ίδια επιτροπή που ασκούσε αυτή την αρμοδιότητα μέχρι σήμερα. Η Επιτροπή αυτή αποτελείται από ένα βουλευτή από κάθε κόμμα της Βουλής, ένα σύμβουλο Επικρατείας, έναν αρεοπαγίτη κι έναν σύμβουλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Βάσει του νομοσχεδίου η άρνηση πολιτικού φορέα να ελεγχθεί στα οικονομικά του θα έχει ως επίπτωση την αφαίρεση μερικώς ή ολικώς της κρατικής χρηματοδότησης που λαμβάνει. Η εφαρμογή των διατάξεων του νομοσχεδίου- εφόσον γίνει νόμος του κράτους- ορίζεται από την 1/1/2015.