Του Μάριου Χριστοδούλου

Ενιαίο φόρο-μαμούθ καλούνται να πληρώσουν στην εφορία χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, καθώς ο υπολογισμός του από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων δεν έγινε με βάση την πραγματική περιουσιακή κατάσταση των Ελλήνων. Εγκύκλιος της Αικατερίνης Σαββαΐδου που εκδόθηκε μία μέρα πριν από το επίσημο ντεμπούτο των εκκαθαριστικών του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας (ΕΝΦΙΑ) είναι αποκαλυπτική για τη νέα φορολογική «κεραμίδα»: Για όσους ιδιοκτήτες ακινήτων υπέβαλαν Ε9 με ελλιπή ή λανθασμένα στοιχεία ο ΕΝΦΙΑ θα υπολογιστεί με τις δυσμενέστερες παραδοχές για τον υπόχρεο, επιβαρύνοντάς τον με υψηλότερο φόρο.

Ετσι, το σοκ για τους ιδιοκτήτες από τα εκκαθαριστικά σημειώματα του «χαρατσιού» που θα εκδοθούν σήμερα και θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του taxisnet θα είναι μεγάλο, καθώς θα είναι αρκούντως φουσκωμένα… Οχι μόνο γιατί οι έξι δόσεις του ΕΝΦΙΑ συρρικνώθηκαν σε πέντε και η πρώτη «φορτώθηκε» στις υπόλοιπες, αλλά και γιατί τα «φίλτρα» που τοποθέτησε το υπουργείο Οικονομικών στην ειδική «φόρμουλα» υπολογισμού δεν κατάφεραν να προσπεράσουν προβλήματα στα οποία εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα είχε «σκαλώσει» η εκκαθάριση.

Από την άλλη, η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ) «νίπτει τας χείρας της» για τις εξωφρενικές επιβαρύνσεις που προκύπτουν για τους υπόχρεους και «πετάει» το «μπαλάκι» των ευθυνών στους ίδιους, λέγοντας ότι «είχαν τη δυνατότητα να ελέγξουν και να συμπληρώσουν τα ορθά στοιχεία των ακινήτων τους στο Ε9». «Αν ορισμένοι δεν μερίμνησαν να συμπληρώσουν έγκαιρα τα στοιχεία, όπως κατ’ επανάληψη είχε ζητηθεί» τονίζει το υπουργείο Οικονομικών, προκαλώντας έτσι εκατομμύρια φορολογούμενους που έχουν «γονατίσει» από τους φόρους που πληρώνουν μέσα στην κρίση, «παρέχεται η δυνατότητα υποβολής δήλωσης μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2014». Αυτό που δεν ξεκαθαρίζει το υπουργείο Οικονομικών είναι τι θα γίνει με τα «φουσκωμένα» εκκαθαριστικά και αν οι φορολογούμενοι θα πάρουν πίσω φέτος ή το 2015 τον επιπλέον φόρο που θα πληρώσουν λόγω των λαθών. Επίσης, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να τους επιβληθεί πρόστιμο -έστω και μειωμένο σε σχέση με τα ισχύοντα- παρά τις διαβεβαιώσεις από αρμόδια στελέχη πως για την τροποποιητική δήλωση σχεδιαζόταν να μην υπάρξει καμία επιβάρυνση.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα εκκαθαριστικά του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων που θα εκδοθούν σήμερα θα… σπάσουν καρδιές, όπως από χθες είχε προϊδεάσει η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων. Η ίδια είχε εντοπίσει το πρόβλημα εκδίδοντας σχετικές οδηγίες προς ναυτιλλομένους. Με δύο αποφάσεις της δίνει οδηγίες στις εφορίες και στους φορολογούμενους για το τι πρέπει να προσέξουν στα εκκαθαριστικά του ενιαίου φόρου.

Η πρώτη ορίζει ότι στις περιπτώσεις στις οποίες υπάρχουν ουσιώδεις ελλείψεις στα περιγραφικά στοιχεία ακινήτων του Ε9, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατός ο υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ και να θεωρούνται μη δηλωθέντα, θα υπάρξει ειδική επισήμανση στο εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ που θα αναρτηθεί στο Taxisnet. Αυτό σημαίνει πως οι φορολογούμενοι θα πρέπει να προσέξουν, όταν θα διαβάσουν το εκκαθαριστικό, να εντοπίσουν σε ποια ακίνητα η ΓΓΔΕ επισημαίνει πως υπάρχουν ελλείψεις και να προβούν στην απαραίτητη διόρθωση μέχρι και την 30ή Νοεμβρίου.

Τα δέκα πιο συνηθισμένα λάθη

Στη δεύτερη απόφαση η ΓΓΔΕ εντοπίζει 10 περιπτώσεις συνηθισμένων λαθών που έγιναν από τους φορολογούμενους στις δηλώσεις Ε9 και εξηγεί πώς τις αντιμετώπισε: υπολόγισε επιπλέον φόρο με βάση το δυσμενέστερο για τον φορολογούμενο σενάριο, ώστε να εκδοθεί το εκκαθαριστικό και εφόσον το αντιληφθεί ο ενδιαφερόμενος και ξεπεράσει το σοκ, να μπορέσει να το διορθώσει εκ των υστέρων. Συγκεκριμένα:

1. Μη αναγραφή ή αναγραφή λανθασμένου είδους εμπράγματου δικαιώματος: το ακίνητο θεωρείται ότι ανήκει «κατά πλήρη κυριότητα» στον φορολογούμενο, ακόμα και αν έχει δηλωθεί επικαρπία, εφόσον το έτος γέννησης επικαρπωτή για το συγκεκριμένο δικαίωμα είναι κενό!

2. Μη αναγραφή ή λανθασμένο ποσοστό συνιδιοκτησίας: ελήφθη σαν δεδομένο ποσοστό συνιδιοκτησίας 100%.

3. Μη συμπλήρωση του αριθμού ορόφου ή συμπλήρωσης ορόφου ακινήτου ως δώμα: για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται ο συντελεστής που αντιστοιχεί στον 6ο όροφο, όπου εφαρμόζεται ο πιο ψηλός συντελεστής φορολόγησης.

4. Το έτος γέννησης επικαρπωτή έχει συμπληρωθεί με διψήφιο αριθμό: αυτός θεωρείται ως η ηλικία του επικαρπωτή κατά το έτος υποβολής της δήλωσης στοιχείων ακινήτων. Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου έτους γέννησης επικαρπωτή, με εξαίρεση την προηγούμενη περίπτωση, λαμβάνεται το δυσμενέστερο για τον φορολογούμενο έτος.

5. Αναγραφή εμπράγματου δικαιώματος με επικαρπωτή νομικό πρόσωπο: θα αποδίδεται η σταθερή τιμή 0,80 για επικαρπία, ανεξάρτητα από το δηλωθέν έτος γέννησης επικαρπωτή στη δήλωση στοιχείων ακινήτων.

6. Η γεωγραφική θέση του αγροτεμαχίου προσδιορίζεται μόνο από τον νομό: λαμβάνεται η υψηλότερη Αρχική Βασική Αξία γης (ΑΒΑ) του νομού όπου ανήκει, για τον κύριο φόρο φυσικών και νομικών προσώπων και, κατά περίπτωση, η μεγαλύτερη ΑΒΑ ή Ειδική Βασική Αξία (ΕΒΑ) για τον συμπληρωματικό φόρο των νομικών προσώπων.

7. Αν στο αγροτεμάχιο δεν έχει αναγραφεί η στήλη της συνολικής επιφάνειας των κτισμάτων και δεν έχει συμπληρωθεί η κατηγορία του ακινήτου, θεωρείται ότι επί του αγροτεμαχίου βρίσκεται κατοικία, προσδίδοντας έτσι στο αγροτεμάχιο αξία οικοπέδου!

8. Αν δεν έχουν συμπληρωθεί τα στοιχεία πρόσοψης του αγροτεμαχίου ή έχουν συμπληρωθεί λανθασμένα, για τον συμπληρωματικό φόρο των νομικών προσώπων, θεωρείται ότι το γήπεδο έχει πρόσοψη σε εθνική ή επαρχιακή οδό, δηλαδή τον μεγαλύτερο δυνατό φόρο.

9. Αν υπάρχουν περισσότερες από μία ζώνες, με την ίδια χαμηλότερη τιμή, ως συντελεστής οικοπέδου, συνολική τιμή εκκίνησης του οικοπέδου και Συντελεστής Αξιοποίησης Οικοπέδου (ΣΑΟ) λαμβάνονται αυτοί από τον συνδυασμό των οποίων προκύπτει η μικρότερη φορολογητέα αξία οικοπέδου.

10. Οικισμοί προϋφιστάμενοι του 1923 και οικισμοί κάτω των 2.000 κατοίκων: για τον υπολογισμό τού «Σ.Ο. τελικός» ως επιφάνεια του κατά κανόνα άρτιου οικοπέδου λαμβάνεται η αναγραφόμενη στη δήλωση στοιχείων ακινήτων Ε9.