Της Μαρίας Δήμα

Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου καλείται να αποφανθεί αν είναι συνταγματική ή όχι η «επιδρομή» της Εφορίας στα σπίτια των οφειλετών που είναι δηλωμένα ως επαγγελματικές στέγες χωρίς την παρουσία εισαγγελικής αρχής. Σ’ αυτή την περίπτωση ανήκει η μεγαλύτερη μερίδα των ελεύθερων επαγγελματιών, όπως γιατροί, δικηγόροι, δημοσιογράφοι, γραφίστες και μια σειρά από άλλους αυτοαπασχολούμενους.

Μετά τη χθεσινή δημοσιοποίηση της «σοκαριστικής» γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, σύμφωνα με την οποία δίνεται η δυνατότητα στους ελεγκτές των κατά τόπους ΔΟΥ να πραγματοποιούν φορολογικούς ελέγχους στις κατοικίες-επαγγελματικές έδρες των οφειλετών για φοροδιαφυγή, χωρίς την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής αρχής, το υπουργείο Οικονομικών… έσπευσε να ανακοινώσει ότι λόγω σπουδαιότητας το όλο ζήτημα έχει αποσταλεί στην Ολομέλεια του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας προς οριστική κρίση. Μέχρι τότε οι έλεγχοι θα ξεκινήσουν… εξ αποστάσεως και θα πραγματοποιούνται στο γραφείο του εφόρου χωρίς καν την παρουσία του φορολογουμένου που ελέγχεται!

Η γνωμοδότηση των μελών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους αφορά νομοθετική ρύθμιση του τέως υπουργού Οικονομικών, Γ. Στουρνάρα, που επιτρέπει στα συνεργεία του ΣΔΟΕ και των εφοριών να μπορούν να κάνουν εφόδους (χωρίς εισαγγελική άδεια ή παρουσία εισαγγελέα) σε κατοικίες φορολογούμενων που έχουν δηλωθεί ως επαγγελματική έδρα.

Τι προβλέπει η ρύθμιση

Σύμφωνα πάντως με τη ρύθμιση που ψηφίστηκε:

α) Ο επιτόπιος φορολογικός έλεγχος διενεργείται στις εγκαταστάσεις του φορολογούμενου κατά το επίσημο ωράριο εργασίας της Φορολογικής Διοίκησης, πλην όμως αυτός μπορεί να παρατείνεται μέχρι την ολοκλήρωσή του.

β) Η είσοδος στην κατοικία του φορολογούμενου επιτρέπεται μόνο με εντολή του αρμόδιου εισαγγελέα, εκτός εάν αυτή έχει δηλωθεί από τον φορολογούμενο και ως χώρος άσκησης επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητας. Στην τελευταία περίπτωση, η πρόσβαση αφορά μόνο τους χώρους στους οποίους ασκείται η δραστηριότητα αυτή.

γ) Ο αρμόδιος υπάλληλος της Φορολογικής Διοίκησης μπορεί, οποτεδήποτε, εφόσον το κρίνει απαραίτητο, να ζητήσει τη συνδρομή των οργάνων της Ελληνικής Αστυνομίας για τη διενέργεια του φορολογικού ελέγχου.

Οι ελεγκτές της Εφορίας θα μπορούν ακόμη και να προχωρούν σε κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων σε περίπτωση που διαπιστώσουν φοροδιαφυγή.

Βάσει άλλης νομοθετικής ρύθμισης που ενεργοποιήθηκε πρόσφατα, ο έλεγχος εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων μπορεί να γίνει «από το γραφείο» της Φορολογικής Διοίκησης ή επιτόπια.

Στις περιπτώσεις ελέγχου «από το γραφείο», οι εφοριακοί υπάλληλοι αξιοποιούν κάθε στοιχείο που έχουν στη διάθεσή τους όπως: οικονομικές καταστάσεις, δηλώσεις και λοιπά στοιχεία που υποβάλλει ο φορολογούμενος ή ακόμα και οποιοδήποτε έγγραφο ή πληροφορία περιήλθε από τρίτους.

Η εντολή διενέργειας του φορολογικού ελέγχου πρέπει να αναφέρει τη διάρκεια του φορολογικού ελέγχου και τον χαρακτηρισμό «πλήρης» ή «μερικός» έλεγχος.

Η διάρκεια του ελέγχου μπορεί να παραταθεί μία φορά κατά έξι μήνες αλλά περαιτέρω παράταση για ακόμη έξι μήνες είναι δυνατή μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

………………………………………………………………………………….

Αντιδράσεις απο ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ

Η κατοικία είναι άσυλο από τον 18ο αιώνα…

Το Σύνταγμα και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προστατεύουν το άσυλο της κατοικίας, ήταν η απάντηση του ΠΑΣΟΚ αναφορικά με τη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που θεωρεί κατά πλειοψηφία επιτρεπτές τις κατ’ οίκον έρευνες από τις φορολογικές αρχές. Ο κυβερνητικός εταίρος δηλώνει ότι επιφυλάσσεται να μελετήσει και να αξιολογήσει το πλήρες κείμενο της συγκεκριμένης γνωμοδότησης. «Είναι όμως προφανές ότι ο αγώνας κατά της φοροδιαφυγής δεν κάμπτει τις αυστηρές συνταγματικές εγγυήσεις του άρθρου 9 του Συντάγματος για το άσυλο της κατοικίας, που κατοχυρώνεται και από το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Το πώς ορίζεται η καλυπτόμενη από το άσυλο κατοικία είναι διεθνώς γνωστό επιστημονικά και νομολογιακά εδώ και δεκαετίες, για την ακρίβεια από τον 18ο αιώνα».

Επιπρόσθετα, στην ανακοίνωσή του το ΠΑΣΟΚ σημειώνει ότι, όταν για τη διερεύνηση ειδεχθών εγκλημάτων, της τρομοκρατίας κ.λπ., πρέπει να γίνονται σεβαστές οι συνταγματικές και δικαστικές εγγυήσεις του ασύλου της κατοικίας, αυτό προφανώς ισχύει και για τις φορολογικές παραβάσεις, διοικητικές και ποινικές. «Η Ελλάδα είναι και θα μείνει κράτος δικαίου», καταλήγει η ανακοίνωση.

Την ίδια επιχειρηματολογία χρησιμοποιεί και η ΔΗΜΑΡ, προκειμένου να δηλώσει την αντίθεσή της και καλεί την κυβέρνηση να αντιληφθεί ότι η φορολογική συνείδηση δεν οικοδομείται με μέτρα κατατρομοκράτησης των φορολογουμένων, «αλλά με τη θεσμοθέτηση και εφαρμογή ενός δίκαιου και αποτελεσματικού φορολογικού συστήματος, που θα παίρνει υπόψη του τις πραγματικές φοροδοτικές δυνατότητες των πολιτών».