Τρίτη ματιά

Του Πέτρου Μανταίου

Συμπληρώνεται χρόνος, την επόμενη Τετάρτη, από τη βραδιά των μεγάλων καταστροφών στο κέντρο της Αθήνας, 12 Φεβρουαρίου 2012. Το ενδιαφέρον βέβαια, για λόγους συναισθηματικούς και μεγαλύτερης οικειότητας, συγκέντρωσε το ιστορικό κτίριο (1870-81) και διατηρητέο μνημείο, στη γωνία Σταδίου και Χρήστου Λαδά. Επειδή ακριβώς στο εσωτερικό του υπέθαλπε το συναίσθημα και την οικειότητα: τον αρχαιότερο εν λειτουργία κινηματογράφο της Αθήνας, το «Αττικόν», που με το ξεκίνημά του, το 1914, είχε χαρακτηριστεί «κέντρον του άνθους της αθηναϊκής κοινωνίας», και τον μεταγενέστερο, στο υπόγειο, «Απόλλωνα».

«Για μία ακόμα φορά στην ιστορία της η Σταδίου γινόταν ο δρόμος της φωτιάς, μετά τη φρίκη της Marfin», όταν «μία από τις μαζικότερες πορείες των τελευταίων ετών πνίγηκε στους καπνούς των δακρυγόνων και των εμπρησμών», ενώ «κάηκαν και λεηλατήθηκαν καταστήματα από κουκουλοφόρους», σημείωναν τα «Νέα» ως απολογισμό χρονιάς, 24 Δεκεμβρίου 2012, από όπου και η φωτογραφία, της Λουΐζας Γουλιαμάκη.

Υπενθυμίζω ότι ο εμπρησμός της Marfin, τρεις νεκροί, εκ των οποίων η μία έγκυος, σημειώθηκε, επίσης σε διαδήλωση, στις 5 Μαΐου 2010. Γνώρισμα και των δύο εμπρησμών, και του θανατηφόρου στη Marfin, Μάιο τού ’10, και του καταστροφικού στο «Αττικόν», Φεβρουάριο τού ’12, είναι πως ούτε στον ένα ούτε στον άλλο έγινε ανάληψη ευθύνης, από οργάνωση ή άτομα. Οι νεκροί και το συναίσθημα είναι δύο πολύ ισχυροί λόγοι, ώστε να τους αγνοήσει κανείς αναλαμβάνοντας την ευθύνη μιας, ούτως ή άλλως, ειδεχθούς πράξης. Επί πλέον, οι νεκροί καταδιώκουν! Ακόμα και τους πιο πωρωμένους!

Ουδεμία ανάληψη ευθύνης λοιπόν και για τα δύο εγκλήματα. Μόνη ανάληψη ευθύνης ήταν, δύο μέρες μετά τον εμπρησμό του «Αττικόν», η διαβεβαίωση του τότε υπουργού Πολιτισμού, του (ποιος τον θυμάται…) Παύλου Γερουλάνου, ότι ολόκληρο το κτίριο, μαζί και οι δύο κινηματογράφοι, θα αποκατασταθεί με δαπάνες της πολιτείας, καθότι διατηρητέο∙ έθετε μάλιστα… ορίζοντα αποκαταστάσεως τις 40 μέρες! Καλά σαράντα! Επρόκειτο απλώς για στοιχειώδη… άγνοια της σχετικής νομοθεσίας εκ μέρους του! Δεν βαριέστε, εδώ από τότε… γίνανε τα Σόδομα και τα Γόμορρα, για να θυμηθούμε την αξέχαστη Σαπφώ Νοταρά.

Στα ιστορικά της Σταδίου θα ήταν παράλειψη –και παρέκκλιση από τις «Τρίτες ματιές» του Σαββάτου, που προσπαθούν να είναι κείμενα αθηναϊκής μνήμης– να μη μνημονεύσω την κορυφαία πράξη από το δράμα των Ιουλιανών, τη δολοφονία από αστυνομικούς του 23χρονου αριστερού φοιτητή Σωτήρη Πέτρουλα, στις 21 Ιουλίου 1965, δολοφονία που έμεινε στην Ιστορία με πολλά αναπάντητα ερωτήματα και έγινε ακριβώς στο ίδιο σημείο με το «Αττικόν», στη διασταύρωση της Σταδίου με Χρήστου Λαδά και Εδουάρδου Λω. Από τα πολλά, επώνυμα και ανώνυμα, κείμενα για το «Αττικόν» που αναρτήθηκαν σε ιστοσελίδες την επομένη της καταστροφής, 13 Φεβρουαρίου 2012, φύλαξα ένα, ανώνυμο: «Μια απίστευτη μιζέρια μας κατακλύζει από παντού»!