Της Μαργαρίτας Βεργολιά

^[1]

Λύση στο ζήτημα της ρωσικής ανθρωπιστικής βοήθειας, και όχι μόνο, προσπάθησαν να βρουν στο Βερολίνο οι υπουργοί Εξωτερικών της Ουκρανίας Πάβλο Κλίμκιν (από αριστερά), της Γαλλίας Λοράν Φαμπιούς, της Γερμανίας Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ και της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ (δεξιά) Τα φορτηγά της ρωσικής ανθρωπιστικής βοήθειας παραμένουν στα σύνορα

Αν και αυτήν τη φορά φαίνεται πράγματι κάτι να κινείται, οι «οιωνοί» εν όψει της χθεσινοβραδινής τετραμερούς συνόδου μεταξύ Γερμανίας, Γαλλίας, Ουκρανίας και Ρωσίας, σε επίπεδο ΥΠΕΞ, στο Βερολίνο, δεν ήταν ακριβώς οι καλύτεροι για άμεση άρση του ουκρανικού αδιεξόδου…

Λίγες ώρες πριν οι Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ, Λοράν Φαμπιούς, Πάβλο Κλίμκιν και Σεργκέι Λαβρόφ αντίστοιχα καθίσουν στο ίδιο διαπραγματευτικό τραπέζι, το τεχνητό διπλωματικό θρίλερ γύρω από τη ρωσική ανθρωπιστική βοήθεια έδειχνε να βαίνει προς επίλυση, με την κατ’ αρχήν συμφωνία μεταξύ Μόσχας και Κιέβου για επιθεώρηση του φορτίου από τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό και τη σταδιακή διέλευση της εφοδιοπομπής από τη μεθόριο. Ηδη από χθες το απόγευμα είχαν πάρει την άγουσα προς το φυλάκιο Ντονέτσκ τα πρώτα 16 φορτηγά, σε σύνολο 280 του κομβόι.

Ομως, ένα σερί εξελίξεων στα ανατολικά ουκρανικά εδάφη έδειχνε ότι οι (άμεσα, αλλά και έμμεσα) αντιμαχόμενες πλευρές έσπευδαν να δημιουργήσουν όπως όπως τετελεσμένα. Στον απόηχο λοιπόν της χθεσινής κατάρριψης ακόμη ενός ουκρανικού μαχητικού MiG-29 από τους αντάρτες του Λουγκάνσκ, πλήθαιναν οι καταγγελίες για χρήση βαλλιστικών πυραύλων από τις κυβερνητικές δυνάμεις στη μάχη για την ανακατάληψη της πόλης.

Ανακατάληψη

Μέσα σε λίγη ώρα, άρχισαν να κυκλοφορούν στα social media οι πρώτες φωτογραφίες με την ουκρανική σημαία να ανεμίζει στις βορειοανατολικές συνοικίες του προπυργίου των ρωσόφωνων ανταρτών. «Οι ουκρανικές δυνάμεις πήραν τον έλεγχο του αστυνομικού τμήματος στο Τζοβτνέβι», ανακοίνωσε σε πανηγυρικούς τόνους ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Αμυνας της Ουκρανίας, Αντρίι Λισένκο. Παράλληλα, κατηγόρησε τη ρωσική πλευρά ότι μετέφερε νέο στρατιωτικό εξοπλισμό στους αυτονομιστές -η ηγεσία των οποίων στο μεσοδιάστημα «φυλλορροεί» και δείχνει πια να καταρρέει…

«Μια στρατιωτική μονάδα, που περιλαμβάνει 3 πυραυλικά συστήματα Grad, πραγματοποίησε έφοδο από τη Ρωσία μέσω του (ουκρανικού) χωριού Ντιάκοβε με κατεύθυνση το Νίτζνι Ναγκόλτσικ», 76 χιλιόμετρα βόρεια του προπυργίου των ανταρτών Λουγκάνσκ, ανέφερε ο Ουκρανός αξιωματούχος, κάνοντας ταυτόχρονα λόγο για τουλάχιστον 10 παραβιάσεις του ουκρανικού εναέριου χώρου από μη επανδρωμένα ρωσικά αεροσκάφη.

«Λάδι στη φωτιά» της ρωσο-ουκρανικής διένεξης είχε ρίξει εν τω μεταξύ ο νέος, ουκρανικής καταγωγής αυτόκλητος πρωθυπουργός της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ», Αλεξάντερ Ζαχαρτσένκο, προαναγγέλλοντας μια μεγάλη αντεπίθεση των δικών του δυνάμεων έναντι του ουκρανικού στρατού. Αυτή, διευκρίνισε σε διαδικτυακό του μήνυμα, θα καταστεί δυνατή χάρη σε νεοαφιχθείσες ενισχύσεις 1.200 μαχητών, που εκπαιδεύτηκαν στη Ρωσία και κατέφθασαν στο Ντονέτσκ «σε μια κρίσιμη στιγμή», εφοδιασμένοι με 150 τεθωρακισμένα οχήματα, την προέλευση των οποίων απέφυγε επιμελώς να διευκρινίσει…

«Βούτυρο στο ψωμί» του Κιέβου και της Δύσης -που αυτήν τη φορά προτίμησαν να μη «σηκώσουν» το θέμα- οι αιτιάσεις αυτές έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την πάγια θέση της Μόσχας ότι δεν εξοπλίζει τους αυτονομιστές στα ανατολικά της Ουκρανίας. Για πολλοστή φορά, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, αναγκάστηκε να προβεί χθες σε νέες διαψεύσεις.

Μυστηριωδώς εν τω μεταξύ η ουκρανική κυβέρνηση άρχισε να μασά τα λόγια της για τα περί (ακόμη αναπόδεικτης) καταστροφής μέρους φάλαγγας ρωσικών τεθωρακισμένων εντός ουκρανικού εδάφους, την περασμένη Παρασκευή. Αποφεύγοντας τις λεπτομέρειες, ο Αντρίι Λισένκο επιχείρησε να υποβαθμίσει το γεγονός, χαρακτηρίζοντάς το λίγο-πολύ… περιστατικό ρουτίνας!

«Εάν δεν επιδείξουμε προσοχή, υπάρχει κίνδυνος η κατάσταση να ολισθήσει ακόμη περισσότερο σε μια απευθείας αναμέτρηση ανάμεσα στις ουκρανικές και τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις», δήλωσε χθες από το Βερολίνο ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας, λίγο πριν από την έναρξη της κρίσιμης τετραμερούς συνάντησης. «Αυτό το ενδεχόμενο», τόνισε, «πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία».

«Χρειαζόμαστε μια μακροπρόθεσμη λύση, θα προσπαθήσουμε να καθορίσουμε τα ορόσημα στα οποία πρέπει να φθάσουμε», προσέθεσε, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι «απέχουμε ακόμη πολύ από μια πολιτική λύση». Κατά τον ίδιο, ένα πρώτο καλό σημάδι θα ήταν να αρθούν άμεσα όλα τα εμπόδια για τη ρωσική εφοδιοπομπή, συμπεριλαμβανομένης της παροχής έμπρακτων εγγυήσεων από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές για την ασφάλειά της.

Κατά τη γαλλική προεδρία, η συνέχεια θα μπορούσε να δοθεί με τη διεξαγωγή μιας νέας ειρηνευτικής συνόδου, στο πρότυπο της Νορμανδίας, τον περασμένο μήνα. Μια πρώτη διερευνητική αποστολή έφερε σε πέρας αυτό το Σαββατοκύριακο ο πρόεδρος της Φινλανδίας, Σάουλι Νιινίστε, που είχε αρχικά συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν στο Σότσι και στη συνέχεια μετέβη στο Κίεβο για έκτακτη συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο Ποροσένκο.

Επιμένουν σε διαπραγματεύσεις

Φαινομενικά παρακολουθώντας τις εξελίξεις από απόσταση, ο Λευκός Οίκος έχει μέχρι στιγμής αρκεστεί σε μια λιτή ανακοίνωση, με αφορμή την προχθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν με τον Ποροσένκο και κατακλείδα την επισήμανση ότι «οι δύο ηγέτες επαναβεβαίωσαν την υποστήριξή τους για μια διπλωματική επίλυση της κρίσης, ενώ κάλεσαν τη Ρωσία να εισέλθει επιδεικνύοντας καλή πίστη σε διαπραγματεύσεις». Προφανώς όμως αυτές θα αφορούν ένα συνολικό πακέτο διευθέτησης, με παραμέτρους που σαφώς θα εκτείνονται εκτός των ουκρανικών συνόρων.

Προς το παρόν, ωστόσο, το Κίεβο θα πρέπει να αντιμετωπίσει τον σοβαρότερο κίνδυνο με τον οποίο βρίσκεται πράγματι αντιμέτωπο. Χθες, ο νεοφασιστικός «Δεξιός Τομέας» έδωσε στην ουκρανική κυβέρνηση διορία 48 ωρών για την αποφυλάκιση όλων των μελών του και να σταματήσει κάθε έρευνα σε βάρος τους, ενώ απαίτησε από τον πρόεδρο Ποροσένκο να «βάλει αμέσως τάξη στο υπουργείο Εσωτερικών». Διαφορετικά, απείλησε ότι οι εθελοντές μαχητές του θα εγκαταλείψουν τα ανατολικά μέτωπα για να φέρουν τον εμφύλιο στην καρδιά του Κιέβου!