^[1]Του Τάσου Πετρόπουλου*

Τον περασμένο Μάιο, όπως είναι γνωστό, το Πρωτοδικείο Ηρακλείου δικαίωσε τους 20 εργαζόμενους που απολύθηκαν από την ΕΡΑ Ηρακλείου μετά το «μαύρο» της κυβέρνησης στην ΕΡΤ, κρίνοντας ότι οι απολύσεις τους ήταν παράνομες και υποχρεώνοντας το Ελληνικό Δημόσιο, με προσωρινά εκτελεστή διάταξη, να καταβάλει στους εργαζόμενους τους μισθούς που στερήθηκαν για το διάστημα κατά το οποίο έμειναν παράνομα εκτός απασχόλησης.

Ηταν μια απόφαση που έβαζε φρένο στην παράνομη και αυταρχική απόφαση της συγκυβέρνησης να πετάξει στον δρόμο χιλιάδες εργαζόμενους της δημόσιας ραδιοφωνίας και τηλεόρασης καταπατώντας κάθε έννοια νομιμότητας. Ηταν όντως έτσι; Την ίδια κιόλας ημέρα που έγινε γνωστή η απόφαση αυτή και προτού καν δημοσιευτεί η απόφαση του ΣτΕ για το θέμα της ΕΡΤ (!), ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος έσπευσε να πει ότι «ο δικαστής του Πρωτοδικείου Ηρακλείου δεν έλαβε, φαίνεται, υπόψη του την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ που κρίνει ότι η κατάργηση της ΕΡΤ ήταν σύμφωνη με το Σύνταγμα».

Πράγματι, λίγες ημέρες μετά τη δήλωσή του, η Ολομέλεια του ΣτΕ απέρριψε την αίτηση ακύρωσης που είχε καταθέσει η ΠΟΣΠΕΡΤ κατά της κυβερνητικής απόφασης για κατάργηση της ΕΡΤ. Η Ολομέλεια του ΣτΕ αγνόησε την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (που κρίνει ότι δημόσιες επιχειρήσεις οι οποίες λειτουργούν με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας υπάγονται στα προστατευτικά αυτά πλαίσια, ακόμα και αν η διακοπή λειτουργίας τους γίνει με νομοθετικές πράξεις) και της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου (που κρίνει ότι η ΕΡΤ λειτουργεί με κανόνες ιδιωτικής οικονομίας), θεώρησε την ΕΡΤ ως «δημόσια αρχή» και έκρινε εν τέλει ότι δύναται η κυβέρνηση να καταργεί «κατά το δοκούν» θέσεις εργασίας, κάθε φορά που για οποιουσδήποτε δικούς της λόγους αποφασίζει να αναδιοργανώσει, να «επανιδρύσει» ή και να βάλει λουκέτο στη δημόσια τηλεόραση.

Αναθαρρημένη η κυβέρνηση από την απόφαση του ΣτΕ (αλλά και από μια σειρά αποφάσεων πολιτικών πρωτοδικείων που ανέβαλαν την εκδίκαση αντίστοιχων υποθέσεων αναμένοντας την απόφαση του ΣτΕ), έσπευσε να καταθέσει αίτηση αναστολής της εκτέλεσης της απόφασης του Πρωτοδικείου Ηρακλείου επικαλούμενη δύο λόγους: 1. Οτι εάν υποχρεωθεί να καταβάλει άμεσα το Ελληνικό Δημόσιο τους μισθούς υπερημερίας στους απολυμένους, υπάρχει ο κίνδυνος (που μάλιστα επιτείνεται δεδομένης της δημοσιονομικής κρίσης…) να μην μπορέσει να λάβει πίσω, σε περίπτωση που γίνει δεκτή η έφεσή του, το ποσό που θα έχει υποχρεωθεί να καταβάλει, αφού η περιουσιακή κατάσταση των απολυμένων εργαζόμενων δεν θα τους επιτρέπει να το επιστρέψουν. Με απλά λόγια, το Ελληνικό Δημόσιο έφτασε στο σημείο να επικαλείται την ένδεια και την απορία στην οποία το ίδιο περιήγαγε τους απολυμένους εργαζόμενους (έχοντας μάλιστα παράνομα διακόψει, μέχρι τότε, την καταβολή των αποζημιώσεων απόλυσης), προκειμένου να «δημιουργήσει» έναν κίνδυνο ικανό να αναστείλει την εκτέλεση της πρωτόδικης απόφασης. Κυρίως όμως: 2. Οτι, μετά την απόφαση του ΣτΕ περί συνταγματικότητας του «μαύρου», το κύρος των απολύσεων των εργαζομένων της ΕΡΤ είχε κριθεί αμετάκλητα, ότι τα πολιτικά δικαστήρια δεν είχαν πλέον δικαιοδοσία να κρίνουν επί του θέματος και ότι, για τον λόγο αυτό, η έφεση του Ελληνικού Δημοσίου κατά της πρωτόδικης απόφασης είναι βέβαιο ότι θα γίνει δεκτή.

Με την απόφαση που δημοσίευσε χθες το Μονομελές Πρωτοδικείο Ηρακλείου απέρριψε την αίτηση αναστολής του Ελληνικού Δημοσίου, αλλά δεν τόλμησε να συγκρουστεί με την απόφαση του ΣτΕ ως προς τα θέματα του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης και την ακυρότητα των ομαδικών απολύσεων της ΕΡΤ. Η υπόθεση θα κριθεί σύντομα στο Εφετείο Ανατολικής Κρήτης, καθώς το ζήτημα του κύρους της καταγγελίας ατομικών συμβάσεων εργασίας ιδιωτικού δικαίου, το ζήτημα της εφαρμογής των διεθνών και εθνικών κανόνων προστασίας των εργαζομένων σε περιπτώσεις ομαδικών απολύσεων ή/και μεταβίβασης επιχειρήσεων αποτελεί αντικείμενο των πολιτικών δικαστηρίων. Και τούτο διότι η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ δεν κωλύει -με δύναμη δεδικασμένου- τους πολιτικούς δικαστές της χώρας, τους επιφορτισμένους από το Σύνταγμα με τον διάχυτο έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων, αλλά ταυτόχρονα μόνους αρμόδιους να κρίνουν επί σχέσεων ιδιωτικού δικαίου, να επιληφθούν του ζητήματος του κύρους των απολύσεων των εργαζομένων της ΕΡΤ και να απονείμουν δικαστική προστασία των έννομων αγαθών τους, όχι στοιχιζόμενοι πίσω από την ευκολία της επίκλησης μιας απόφασης του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου, αλλά κατά συνείδηση και κατά τον νόμο.

* Δικηγόρος – εργατολόγος