63ο Διεθνές Φεστιβάλ Βερολίνου

Ο Γκας Βαν Σαντ έκλεψε την παράσταση περισσότερο χάρη στον πρωταγωνιστή του Ματ Ντέιμον, παρά με το «The Promised Land», μια μαχητική, αλλά απλοϊκή ταινία για το «fracking», δηλαδή την καταχρηστική εξόρυξη φυσικού αερίου

Της Λήδας Γαλανού

^[1]Με τις 4 πρώτες μέρες του 63ου Φεστιβάλ Βερολίνου να έχουν περάσει, θέλουμε να πιστεύουμε ότι η διοργάνωση φυλάει τα καλύτερα για το… τελευταίο μέρος της, μια και η κάθε πολυαναμενόμενη ταινία που περνά, αφήνει την αίσθηση ότι κάτι λείπει.

Αυτή η αίσθηση του ανεκπλήρωτου ξεκίνησε με την επίσημη πρεμιέρα της Berlinale, το «The Grandmaster» του Γουόνγκ Καρ Γουάι, ένα εικαστικά μαγευτικό μεγαλούργημα με θέμα την πρακτική και τη φιλοσοφία των πολεμικών τεχνών στην Κίνα, που ωστόσο κυλά αργόσυρτα (και κυριολεκτικά, μια και σχεδόν ολόκληρη η ταινία είναι σε slow motion) και μ’ ένα τόσο περιγραφικό σενάριο που δεν σου επιτρέπει τη συναισθηματική εμπλοκή.

Ο Γκας Βαν Σαντ υποσχέθηκε μαχητικό σινεμά με το «The Promised Land», σε σενάριο που έγραψε μαζί με τους πρωταγωνιστές του Ματ Ντέιμον και Τζον Κραζίνσκι με θέμα το «fracking», την καταστροφική για τη φύση και τους ανθρώπους καταχρηστική εξόρυξη φυσικού αερίου και πετρελαίου. Μαχητική είναι η ταινία, στη θεωρία της, καταγγέλλοντας τις μεγάλες εταιρείες που βάζουν το κέρδος πριν από την ανθρώπινη ζωή, αλλά από το μεγάλο πάθος της καταλήγει τόσο απλοϊκή στο θέμα του καλού και του κακού, που η μόνη πλευρά που σε ωθεί να πάρεις είναι αυτή που θέλει τον Βαν Σαντ να επιστρέψει στο πιο ανατρεπτικό, περιθωριακό, «δικό του» σινεμά. Η παρουσία βέβαια του σκηνοθέτη και των δυο πρωταγωνιστών του στην Berlinale χάρισε πόντους λάμψης στο κόκκινο χαλί.

Ο ηθοποιός Τζόζεφ Γκόρντον Λέβιτ («Inception», «500 Days of Summer) παρουσίασε το δικό του σκηνοθετικό ντεμπούτο, το «Don Jon’s Addiction», μια διασκεδαστική ρομαντική κομεντί με τον κεντρικό ήρωα να αναρωτιέται αν οποιαδήποτε γκόμενα, ακόμα και η τελειότερη, μπορεί ν’ αναμετρηθεί με την απόλαυση του να βλέπει πορνό στο Ιντερνετ. Οταν βέβαια η εν λόγω κοπέλα είναι η Σκάρλετ Γιόχανσον, τα δεδομένα του θα βραχυκυκλώσουν. Παρότι κι αυτή η ταινία καταλήγει στο πολιτικά ορθό, ότι ποτέ το σεξ δεν είναι καλύτερο απ’ όταν το κάνεις με κάποιον που αγαπάς, το φιλμ ήταν απρόσμενα σκανταλιάρικο και απολαυστικό.

Η νέα ταινία του Ούλριχ Ζάιντλ, «Παράδεισος: Ελπίδα», φέρνει αυτή τη φορά τον προκλητικό Αυστριακό σκηνοθέτη στα χωράφια των ινστιτούτων αδυνατίσματος. Τελευταίο μέρος της τριλογίας του «Παραδείσου», η ταινία είναι μάλλον και το πιο… αδύναμο, με τη σκληρότητα και τις κυνικές βολές ενάντια στην ανθρώπινη ελπίδα να εξαπολύονται χωρίς υποστήριξη, αλλά περισσότερο για να προκαλέσουν το μάτι και τις αντοχές.

Στο Διαγωνιστικό Τμήμα επίσης η Πολωνέζα Μαλγκόσκα Σουμόβσκα (του «Elles»), στο «Εις το Ονομά του…», ρίχνει μια ενδελεχή ματιά στη «σιωπηλή συμφωνία» σχετικά με την παιδεραστία μέσα στην Καθολική Εκκλησία, ένα θέμα που ωστόσο, αντί να παρουσιάσει με δυνατή γνώμη, το κάνει να μοιάζει περισσότερο με λεύκωμα gay εφήβου, γεμάτο πανέμορφα αντρικά κορμιά και με δυνατή μουσική υπόκρουση.

Οσο για τη μέχρι τώρα γερμανική συμμετοχή στο Διαγωνιστικό, το «Gold» του Τόμας Αρσλαν, αυτό το παραδοσιακό γουέστερν (με γερμανική προφορά, όμως!) και με πρωταγωνίστρια τη Νίνα Χος τού «Barbara», μας κάνει να νοσταλγούμε τα επεισόδια του «Η δρ Κουίν στην Αγρια Δύση».

Από ελληνικής πλευράς τα πράγματα κυλάνε αισιόδοξα: η «Κόρη» του Θάνου Αναστόπουλου προβλήθηκε σε γεμάτες αίθουσες, αφήνοντας το κοινό εντυπωσιασμένο και με… καλβινικού τύπου ερωτήσεις σχετικά με την ηθική προσέγγιση της ταινίας, όπως φάνηκε στις ολοζώντανες ερωταποκρίσεις που ακολούθησαν την κάθε προβολή.

Το «Fynbos» του Χάρη Πατραμάνη απέσπασε θετικές κριτικές και από τα ξένα μέσα, όπως το Screen, κυρίως για τη φωτογραφία, τη μουσική και την εικαστική του φιλοδοξία, παρότι το σενάριο της ταινίας, δαιδαλώδες και αφαιρετικό μέχρι… τελικής πτώσεως, χάνει το ενδιαφέρον του μετά τη μέση του φιλμ, χωρίς ένα στιβαρό αφηγηματικό υπόβαθρο να το υποστηρίξει.

Απόψε, το βράδυ της Δευτέρας, η ελληνική… αποστολή έχει την τιμητική της, μια και η «Αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά» της Ελίνας Ψύκου θα κάνει την επίσημη πρεμιέρα της, την οποία θ’ ακολουθήσει πάρτι της ελληνικής ομάδας ταινιών, σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.