ΜΟΣΧΑ Του Θανάση Αυγερινού

^[1]Βαρύ κι ασήκωτο είναι το κλίμα στις ελληνορωσικές σχέσεις, καθώς παρά τις αμέτρητες διακηρύξεις ούτε ένα μεγάλο διμερές έργο ή συνεργασία δεν υπάρχει που να συνδέει Μόσχα και Αθήνα, με εξαίρεση ίσως τη σχεδόν φυσική τάση των Ρώσων τουριστών να συρρέουν σε αυξανόμενους αριθμούς (ήδη πάνω από 750.000 ετησίως) στην Ελλάδα.

Οριστική σφραγίδα φαίνεται πως θα βάλει στις διμερείς σχέσεις για αρκετά επόμενα χρόνια η υπόθεση της ιδιωτικοποίησης ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ, στην οποία συμμετέχουν ενεργά δύο ρωσικοί όμιλοι (Gazprom και Sintez), αν και καμία διπλωματική πηγή στη Μόσχα δεν δίνει μεγάλες ελπίδες στην προοπτική να περάσουν σε ρωσικά χέρια τόσο κομβικοί για την ελληνική οικονομία τομείς.

«Κατανοούμε τις πιέσεις, αλλά τώρα δοκιμάζονται στην πράξη τα μεγάλα λόγια», λένε αρμόδιες καλά ενημερωμένες πηγές για τα ελληνορωσικά θέματα, προσθέτοντας πιο ειρωνικά ότι «δεν έχουν νόημα πλέον οι καθιερωμένες για πολλά χρόνια φωτογραφίες με φόντο το Κρεμλίνο, αν η ελληνική πολιτική ηγεσία δεν είναι σε θέση να τηρήσει έστω κάποια από τις διακηρύξεις της σχετικά με τη διμερή συνεργασία».

To ταξίδι Σαμαρά

Αλλες πηγές πιο κοντά στο Κρεμλίνο αποφεύγουν να αναφερθούν προσωπικά στον πρωθυπουργό Α. Σαμαρά και το υπό (μακρόχρονη) σχεδίαση ταξίδι του στη Ρωσία, ωστόσο καθιστούν σχεδόν σαφές ότι δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια για χαμένες ευκαιρίες και… κωμικοτραγικού χαρακτήρα επαφές, όπως με προηγούμενους πρωθυπουργούς (βλ. Γ. Παπανδρέου), αφήνοντας να εννοηθεί ότι μια τέτοια υψηλού επιπέδου επίσκεψη πέραν της καλής προετοιμασίας της θα πρέπει να έχει («επιτέλους» είναι η λέξη, που χρησιμοποίησαν) ουσιαστικό περιεχόμενο, δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ «πρώτα η ΔΕΠΑ, μετά η επίσκεψη».

Το κλίμα αυτό ενδεχομένως και να δικαιολογεί τη γενικότερη στασιμότητα που υπάρχει προς την κατεύθυνση της υπεσχημένης ενεργοποίησης στην ανταλλαγή κυβερνητικών επισκέψεων μεταξύ των δύο χωρών έπειτα από μια τριετία σχεδόν σιωπής. Μοναδικό φως στον ορίζοντα, η απλώς προτεινόμενη από ελληνικής πλευράς συνεδρίαση της Διυπουργικής Επιτροπής περί τα μέσα Μαρτίου, όπου ενδεχομένως θα εμφανιστεί για πρώτη φορά στον ρόλο του συμπροέδρου της επιτροπής ο Ρώσος υπουργός Μεταφορών Μαξίμ Σοκολόφ και η αναμενόμενη κάποια στιγμή ώς το καλοκαίρι επίσκεψη στην Αθήνα του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.

Παρά τις σχετικές δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου Σ. Κεδίκογλου για επικείμενη κυβερνητική αποστολή τεσσάρων υπουργών και υφυπουργών στη Μόσχα, στο πλαίσιο της προετοιμασίας μιας επίσκεψης Α. Σαμαρά στη Ρωσία και της ανίχνευσης δυνατοτήτων εισροής ρωσικών κεφαλαίων σε ελληνικές επενδύσεις, η ελληνική πρεσβεία στη Μόσχα δείχνει να έχει πλήρη άγνοια αυτών των κινήσεων και σίγουρα δεν έχει αρχίσει να προετοιμάζει παρόμοιες επισκέψεις.

Πράγμα που σημαίνει τουλάχιστον ότι οι διάφορες κοντινές ημερομηνίες, οι οποίες διαδίδονται κατά καιρούς δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, αλλά και ότι η εκδοχή ενός «νέου πάγου» στις ελληνορωσικές σχέσεις μέχρι να ξεκαθαρίσει η υπόθεση ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ ίσως περί τα μέσα Απριλίου μοιάζει αρκετά αληθοφανής.

Ορισμένη δυσαρέσκεια εξέφρασαν ρωσικές διπλωματικές πηγές και για την εμφανή προσπάθεια να μπουν με το άνοιγμα του διαγωνισμού… τρικλοποδιές στις πανίσχυρες οικονομικά προτάσεις των ρωσικών εταιρειών Gazprom και Sintez, με την πρώτη να διαβεβαιώνει ότι παραμένει στην αρχική της πρόταση 1,9 δισ. ευρώ («αλλά θα μπορούσαμε και να την αυξήσουμε», λένε χαμογελώντας στελέχη της) και τη δεύτερη να διαψεύδει κατηγορηματικά ότι αποχωρεί από τη διεκδίκηση, δηλώνοντας ότι θα είναι παρούσα στον γύρο των δεσμευτικών προτάσεων έως τις 12 Απριλίου, όπως έχει σχετικά ειδοποιηθεί από το ΤΑΙΠΕΔ.

«Ακατανόητους» χαρακτήρισαν Ρώσοι διπλωμάτες και τεχνοκράτες του κλάδου και τους πανηγυρισμούς του ελληνικού ΥΠΕΞ, ότι η Ελλάδα θα συμμετέχει στον αγωγό Transadriatic Pipeline (TAP) μαζί με Αλβανία και Ιταλία για την προώθηση στις ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν. «Φαίνεται πως ένας αγωγός τουρκικών και εν γένει ισλαμικών συμφερόντων είναι πιο ελκυστικός για την Ελλάδα από τον ρωσικό αγωγό South Stream», παρατηρούν από ρωσικής πλευράς, με την επίσημη Ελλάδα να επιμένει βεβαίως ότι η Gazprom είναι που έχει προς το παρόν βάλει στον πάγο την ελληνική συμμετοχή στον South Stream, που δείχνει ο πλέον προωθημένος όλων των υπό συζήτηση αγωγών και μάλιστα καθαρά για λόγους οικονομικού συμφέροντος, εξαιτίας της χαμηλής κατανάλωσης αερίου σε Ελλάδα και Σκόπια.

Πολιτικο-οικονομικές πιέσεις

Αμιγώς «πολιτικοί» είναι οι λόγοι πιστεύουν Ρώσοι αναλυτές, παραπέμποντας ξανά στην υπόθεση ΔΕΠΑ, που τείνει να γίνει το κλειδί του παραδείσου ή της κόλασης για τις διμερείς σχέσεις, καθώς στις υπαρκτές πολιτικές και οικονομικές πιέσεις κατά και υπέρ της ελληνορωσικής συνεργασίας δεν εμπλέκεται μόνο η Ουάσιγκτον και το Βερολίνο, αλλά και επικοινωνιακοί οργανισμοί εκφραστές αντιστοίχων συμφερόντων.

Θέλοντας να δώσει το «παρών» στην ακήρυχτη «ψυχρή διαπραγμάτευση», η ρωσική Gazprom άφησε να διαρρεύσουν τις προάλλες οι αναμενόμενες τιμές για το ρωσικό φυσικό αέριο εντός του 2013, προαναγγέλλοντας για την Ελλάδα έκπτωση ύψους 12%, αν και σε Τσεχία και Πολωνία οι εκπτώσεις έφτασαν το 26 και 27%. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της «Ιζβέστια» η Ελλάδα, με μια από τις χαμηλότερες καταναλώσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη, θα πληρώνει φέτος το αέριο 427,2 δολάρια ΗΠΑ, με ακριβότερη τιμή μόνο εκείνη των Σκοπίων, γύρω στα 497,5 δολάρια.

[email protected]