Της Μαργαρίτας Βεργολιά

Πριν καλά καλά συμπληρωθεί ένα 24ωρο από τις προειδοποιητικές «πιστολιές» των διχασμένων ηγετών των «28» προς τη Ρωσία -που αποφάσισαν απρόθυμα το Σάββατο να της δώσουν μία εβδομάδα διορία για να συνδράμει στην αποκλιμάκωση της έντασης στα ανατολικά της Ουκρανίας, απειλώντας πάλι με νέες κυρώσεις-, στο θολό γεωπολιτικό σκηνικό πέριξ του ουκρανικού άρχισαν να σκάνε διαφόρου τύπου… βόμβες!

Η πιο μεγάλη σε ισχύ ήταν λεκτική και «εκτοξεύτηκε» διά στόματος του ίδιου του Ρώσου προέδρου. Σε μία ουσιαστικά προχρονολογημένη απάντηση στις ευρωπαϊκές προειδοποιήσεις -μια και οι δηλώσεις του είχαν μαγνητοσκοπηθεί από την Παρασκευή- ο Βλαντίμιρ Πούτιν άρχισε να σκιαγραφεί ακόμη πιο ξεκάθαρα το νέο περιφερειακό δόγμα του περί «Νοβορωσίας»: ενός όρου δανεισμένου από την τσαρική εποχή, για μία περιοχή που τότε οριοθετούνταν γεωγραφικά στα νότια, νοτιοανατολικά και ανατολικά σημερινά εδάφη της Ουκρανίας και τώρα (προς το παρόν τουλάχιστον) απαρτίζεται από τις περιφέρειες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, στο ανατολικά και νοτιοανατολικά της χώρας.

Τα νόμιμα συμφέροντα

«Πρέπει να αρχίσουν αμέσως ουσιαστικές διαβουλεύσεις [...] που θα αφορούν θέματα πολιτικής οργάνωσης της κοινωνίας και κρατικής υπόστασης στη νοτιοανατολική Ουκρανία, προκειμένου να προστατευτούν τα νόμιμα συμφέροντα των ανθρώπων που ζουν εκεί», δήλωσε χαρακτηριστικά στο ρωσικό δίκτυο TV Channel One ο Πούτιν. Κι όπως ήταν φυσικό, η τοποθέτηση αυτή θεωρήθηκε πρελούδιο περαιτέρω διάλυσης της πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας, μετά την απώλεια της Κριμαίας.

Παρά τις διευκρινίσεις που έσπευσε να κάνει προς… αποφυγήν διεθνών παρεξηγήσεων ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντιμίτρι Πεσκόφ -λέγοντας ότι ο Ρώσος πρόεδρος μίλησε για την ανάγκη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων και όχι για ανεξαρτησία της Νοβορωσίας, που «φυσικά και θα πρέπει να αποτελεί μέρος της Ουκρανίας»-, το ερώτημα παρέμεινε μετέωρο για το τι πραγματικά έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του ο Ρώσος πρόεδρος.

Το μυστήριο έγινε πιο πυκνό καθώς έπεφτε το βράδυ και τα νοητά όρια της σύγχρονης «Νοβορωσίας» έδειχναν ολοένα να επεκτείνονται προς Νότο. Την ώρα που οι αυτονομιστές συνεχίζουν την προέλασή τους προς τη Μαριούπολη, κατά μήκος των παραλίων της Αζοφικής Θάλασσας, βορειοανατολικά της Κριμαίας, το Κίεβο κατήγγειλε ότι πολεμικό πλοίο του δέχτηκε επίθεση στην περιοχή «από πυρά πυροβολικού από την ακτή», χωρίς ο στρατιωτικός του εκπρόσωπος να είναι σε θέση να δώσει λοιπές διευκρινίσεις.

«Φαίνεται ότι οι αντάρτες πέτυχαν την πρώτη ναυτική ήττα του εχθρού», φέρεται να έγραψε στον λογαριασμό του στο (δημοφιλές social media στις τάξεις των ρωσόφωνων) «VKontakte» ο Ρώσος βετεράνος Ιγκορ Στρέλκοφ: μέχρι πρότινος στρατιωτικός διοικητής των αυτονομιστών στο Ντονέτσκ, ο οποίος παραιτήθηκε στα μέσα Αυγούστου κι έκτοτε τα ίχνη του αγνοούνται. Στο διαδίκτυο ξέσπασε αμέσως «πόλεμος» ανεπιβεβαίωτων πληροφοριών και ανεξακρίβωτων ντοκουμέντων για αεροπορικό βομβαρδισμό του πλοίου, με το ερώτημα εάν πρόκειται για νέο «δάκτυλο» των Ρώσων -μια και οι αυτονομιστές δεν διαθέτουν δικά τους αεροσκάφη…

Σημειολογική νίκη

Στο μεσοδιάστημα, οι αντάρτες του Ντονέτσκ είχαν ήδη πετύχει μία σημειολογική νίκη στην παγίωση της θέσης τους στα ανατολικά, αφήνοντας ελεύθερους να φύγουν χθες το πρωί 223 Ουκρανούς στρατιώτες που είχαν εγκλωβιστεί στα μέτωπα των μαχών. Την ίδια ώρα, ρωσικά ΜΜΕ μετέδιδαν ότι ολοκληρώθηκε η ανταλλαγή αιχμαλώτων μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Ενώ το Κίεβο ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με τη Μόσχα για την αποστολή νέας ρωσικής ανθρωπιστικής βοήθειας στα ανατολικά, αυτή τη φορά μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου.

Αφήνοντας να φανεί ότι κάτι κινείται πράγματι στο παρασκήνιο της κρίσης, το Νο2 στην αντάρτικη ηγεσία του Ντονέτσκ, Αντρέι Πούργκιν, ανέφερε ότι αναμενόταν να συμμετάσχει σε διαβουλεύσεις που έχουν προγραμματιστεί στο Μινσκ της Λευκορωσίας για σήμερα, Δευτέρα.

Το μόνο πάντως βέβαιο είναι ότι από το διπλωματικό προσκήνιο θα απουσιάζει ο Πούτιν, που ξεκίνησε χθες το μεγάλο ταξίδι του ανά τη ρωσική επικράτεια. Η περιοδεία του περιλαμβάνει επισκέψεις από τα Ουράλια και τη στρατηγικής σημασίας Αρκτική έως τη Σιβηρία, όπου θα παραστεί σήμερα σε τελετή σύνδεσης του πρώτου τμήματος του αγωγού για την εν ευθέτω μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Κίνα.