Του Γιώργου Μαστορίδη*

Το σχολικό έτος 2003-04 εκδόθηκε και κυκλοφόρησε στη Γερμανία από τον ΟΕΔΒ και το υπουργείο Παιδείας της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας ένα εκπαιδευτικό βοήθημα για τα μεταναστόπουλα με τίτλο «Τα Ελληνικά μας». Στο βιβλίο περιλαμβάνεται και ένα κείμενο 16χρονου μαθητή από το Ααχεν, ο οποίος μέσω ειδικών προγραμμάτων είχε την ευκαιρία να επισκεφτεί την πατρίδα του και επί ένα χρόνο να καθίσει στα θρανία ενός ελληνικού δημόσιου σχολείου.

Ο 16χρονος, συγκρίνοντας και αξιολογώντας το ελληνικό και το γερμανικό σχολικό εκπαιδευτικό σύστημα (school system), γράφει μεταξύ άλλων: «Η πρώτη και σημαντική διαφορά που με έκανε στην αρχή να γελάσω, αφού ήταν η πρώτη εντύπωσή μου από το σχολικό σύστημα στην Ελλάδα, ήταν η κατάσταση στην αρχή του σχολικού έτους. Την πρώτη εβδομάδα πηγαίναμε στο σχολείο και οι καθηγητές μάς έλεγαν να φύγουμε. Τη δεύτερη εβδομάδα μάς μοίρασαν τα μισά βιβλία και κάναμε τάχα μία ώρα μάθημα, με καθηγητές που δεν είχαμε στη συνέχεια στην τάξη μας… Αυτό βέβαια ήταν ευχάριστο για όλους τους μαθητές, ενώ για μένα ήταν και πρωτοφανές και με δυσκόλεψε να συνηθίσω τον σχολικό ρυθμό. Απορώ πώς μπορούμε και τα καταφέρνουμε στη Γερμανία και αρχίζουμε κανονικά τα μαθήματά μας τη δεύτερη ημέρα του σχολικού έτους και στην Ελλάδα κάτι τέτοιο θεωρείται απίθανο… Νομίζω πως δεν θα άλλαζα τόσο εύκολα το γερμανικό σχολείο με ένα ελληνικό, γιατί έχω συνηθίσει σε έναν άλλο τρόπο ζωής».

Ηαπάντηση στην εύλογη απορία του 16χρονου για το «κατόρθωμα» των Γερμανών και όλων των αναπτυγμένων λαών να αρχίζουν τα μαθήματα στα σχολεία κανονικά τον Σεπτέμβριο χωρίς ελλείψεις καθηγητών και βιβλίων είναι εύκολη, εάν απαντηθούν προηγουμένως άλλα ερωτήματα για την αρχή και το τέλος του σχολικού έτους στην Ελλάδα. Πότε αρχίζει και πότε τελειώνει; Το τέλος του παλιού σηματοδοτεί ταυτόχρονα και την απρόσκοπτη έναρξη του νέου; Ο Σεπτέμβριος είναι πραγματικά ο πρώτος μήνας των μαθημάτων; Με απλά λόγια, στη Γερμανία και στις άλλες χώρες το σχολικό έτος τελειώνει τον Ιούνιο. Με τις εγγραφές, διδάσκοντες και διδασκόμενοι παίρνουν βιβλία και πρόγραμμα ώστε να προετοιμαστούν κατάλληλα για τον Σεπτέμβριο!

Στην ελληνική εκπαίδευση οι επαναληπτικές εξετάσεις των ανεξεταστέων δεν γίνονται κανονικά τον Ιούνιο από επιτροπή διδασκόντων, αλλά εντελώς παράλογα τον Σεπτέμβριο. Οταν όμως, για παράδειγμα στην Α’ Λυκείου είναι 14.000 ανεξεταστέοι για τον… Σεπτέμβριο, πώς είναι δυνατό να γίνει διοικητικός και οργανωτικός προγραμματισμός;

Εκτός αυτού, κάθε χρόνο προσφέρονται στους νέους δήθεν καινούργια βιβλία και μάλιστα καθυστερημένα, ενώ στην πραγματικότητα παίρνουν καινούργιες… ανατυπώσεις βιβλίων, τα οποία έχουν γραφεί με προγράμματα σπουδών παλαιότερα και από την ηλικία τους, πριν από δεκαπέντε και είκοσι χρόνια! Αγνοείται και σε αυτόν τον τομέα η διεθνής διοικητική πρακτική της ενιαίας διαχείρισης και δωρεάν δανειστικής χρήσης σχολικών βιβλίων και αναγνωστικών βιβλιοθηκών. Πουθενά στον κόσμο δεν μοιράζονται βιβλία για γράψιμο, σκίσιμο ή κάψιμο.

Αυτές οι διοικητικές σχολικές «μαύρες τρύπες» πραγματικά καθιστούν αδύνατη και, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο μαθητής, απίθανη την ομαλή έναρξη του σχολικού έτους. Είναι φανερό ότι δεν πρόκειται για απλές οργανωτικές παθογένειες ή/και δυσλειτουργίες του σχολικού συστήματος. Πρόκειται για πραγματική διοικητική ιλαροτραγωδία, για γέλια και για κλάματα – δεν χάνεται μόνο ο Σεπτέμβριος, αλλά χάνονται «τ’ αυγά και τα καλάθια»! Η τραυματισμένη από τις ελλείψεις σχολική αρχή «ως ήμισυ του παντός» ακολουθείται από το άλλο… μισό «μπάχαλο» με τις καταλήψεις – η κακή αρχή σηματοδοτεί ακόμα χειρότερη συνέχεια.

Είναι προφανής η ανάγκη για την επιλογή άλλου τρόπου οργάνωσης της σχολικής ζωής, τον οποίο υποδεικνύουν ο 16χρονος μαθητής και η κοινή λογική. Οταν ένας λαός και κυρίως η πνευματική, συνδικαλιστική, διοικητική και πολιτική ηγεσία του δεν διαθέτουν την οξύνοια και διορατικότητα ώστε να επιτύχουν το αυτονόητο, να αρχίζουν τα μαθήματα στα σχολεία κανονικά χωρίς προβλήματα, πώς θα επιτύχουν άλλους δυσκολότερους στόχους, όπως για παράδειγμα να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης ή/και τις κοσμογονικές εξελίξεις στη μαθησιακή τεχνολογία του ψηφιακού σχολείου;

……………………………………………………………………………………..

* Φιλόλογος, καθηγητής