Η Βρετανική Βιβλιοθήκη ψηφιοποίησε τα σημειωματάριά του

^[1]Δεν χρειάζεται πια να περιμένουμε εκθέσεις ή εκδόσεις. Μπορούμε πια να περιηγηθούμε όλοι στον κόσμο, τα μυστικά και τις πιο απόκρυφες στιγμές και σκέψεις του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Η Βρετανική Βιβλιοθήκη ψηφιοποίησε και παρέδωσε στο κοινό τις διαδρομές ενός μεγάλου πνεύματος. Τα αρχεία είναι διαθέσιμα στις οθόνες των υπολογιστών και μπορεί κανείς να έχει πρόσβαση σ' αυτά από το σπίτι, τα καφέ, τη δουλειά.

«Tα σημειωματάρια του Ντα Βίντσι είναι η ζωντανή καταγραφή ενός παγκόσμιου μυαλού» σημειώνει εύστοχα η «Γκάρντιαν». «Εμπεριέχουν όλο το ενδιαφέρον και τoυς πειραματισμούς αυτού του πολυμήχανου αυτοδίδακτου καλλιτέχνη, που το ενδιαφέρον του ξεκινούσε από τα μαθηματικά κι έφτανε ώς τα κανάλια ύδρευσης και τις ιπτάμενες μηχανές». Δημοσιευμένα σημειωματάρια του Ντα Βίντσι υπάρχουν σε αρκετές εκδοχές (στα ελληνικά υπάρχει το βιβλίο «Τα σημειωματάρια» του Λεονάρντο ντα Βίντσι από τις εκδόσεις Μεταίχμιο).

Παραγωγικότατος καλλιτέχνης (αρχιτέκτονας, ζωγράφος, γλύπτης, μουσικός) και ευφυής μηχανικός, ανατόμος, γεωμέτρης και επιστήμονας της Αναγέννησης, ο Ιταλός Ντα Βίντσι συνήθιζε να γράφει σε μικρά βιβλιαράκια ή σε σκόρπια φύλλα που αργότερα τα έδενε όλα μαζί – μετά τον θάνατό του όμως κάποια σκόρπισαν. Λίγο πριν τα είχε εμπιστευτεί στον πιστό του μαθητή Φραντσέσκο Μέλζι. Καθένα απ' αυτά ακολούθησε διαφορετική διαδρομή στο πέρασμα των αιώνων: κάποια εμφανίστηκαν σε δημοπρασίες, κάποια πουλήθηκαν με πιο σκοτεινές διαδικασίες, ένα έχει το βρετανικό Μουσείο V & A στη μόνιμη συλλογή του.

Τα αρχεία που έχει στην κατοχή της η Βρετανική Βιβλιοθήκη είναι ένας θησαυρός από λέξεις και εικόνες. Καλύπτουν μια ευρεία περίοδο της ζωής του και φέρνουν στην επιφάνεια από σκέψεις μέχρι τις λίστες για τα «ψώνια» και τα υλικά που έπρεπε να αγοράσει! Ακόμα και με μια πρόχειρη μελέτη αντιλαμβάνεται κανείς τις εκπληκτικές διακυμάνσεις και «ζυμώσεις που έκανε το μυαλό του πριν οδηγηθεί στην τελική δημιουργία.

Επίσης, καθώς πρόκειται για σημειώσεις που κρατούσε εν ώρα εργασίας και όχι για γραπτά που προόριζε για δημοσίευση, δεν είχε τον παραμικρό ενδοιασμό να γράψει προσωπικές υπενθυμίσεις ή πρακτικά μέμο που διευκόλυναν τους μαθηματικούς υπολογισμούς. Προφανώς και δεν αποκαλύπτουν απολύτως άγνωστα στοιχεία, είναι ωστόσο ένα πολύτιμο εφόδιο σε όσους δεν χορταίνουν να τον μελετούν και αναδεικνύουν τις πιο προσωπικές του στιγμές, την παρατηρητικότητα, την απίστευτη εργατικότητά του, την επιμονή, την αστείρευτη φαντασία του και τη μεγάλη δύναμη του μυαλού του.

Ενα μόνο συμπέρασμα δεν βγάζουμε από την ψηφιοποίηση των σημειώσεων. Θα ενέκρινε άραγε ο ίδιος την ηλεκτρονική μορφή τους; «Θεωρούμε ότι στη σημερινή εποχή ο Ντα Βίντσι θα ήταν ένας τεκνοφρίκ» επιμένουν οι ειδικοί. Ωστόσο κάποιοι επισημαίνουν πως ο ιδιαίτερος αυτός καλλιτέχνης ήταν γνωστός κρυψίνους και ελάχιστα αγωνίστηκε στη ζωή του να δημοσιοποιήσει σκέψεις και σημειώσεις.

Μ.Κ.