Της Χριστίνας Πάντζου

^[1]

Κορίτσια «ντεβαντάσι» που αφιερώνονται στη Γελάμα. Μια πανάρχαια παράδοση της νότιας Ινδίας, παράνομη σήμερα

Κάθε χρόνο σχεδόν μισό εκατομμύριο Ινδοί καταφτάνουν στην πόλη Σαουντάτι για να προσκυνήσουν τη Γελάμα, την ινδική θεότητα της γονιμότητας. Στον δρόμο που οδηγεί στον ναό, ανάμεσα στις πολύχρονες προσφορές ξεχωρίζουν ηλικιωμένες γυναίκες που ζητιανεύουν. Ολες τους υπήρξαν κάποτε «ντεβαντάσι». Κορίτσια από τις χαμηλότερες κάστες που ακόμη και από τα τέσσερά τους χρόνια αφιερώνονται στη Γελάμα και αναμένεται ότι όλη τους τη ζωή θα υπηρετούν τη θεά. Είναι μια πανάρχαια παράδοση της νότιας Ινδίας, παράνομη σήμερα, που κάτω από το πέπλο της θρησκευτικότητας κρύβει την εκπόρνευση κοριτσιών. Οταν φτάνουν στην εφηβεία η παρθενιά τους βγαίνει στο σφυρί και την απολαμβάνει ο πλειοδότης. Από εκείνη τη στιγμή η μοίρα τους είναι προδιαγεγραμμένη: γίνονται ένα είδος δημόσιου αγαθού, υποχρεωμένες να ικανοποιούν τις σεξουαλικές ορέξεις των αντρών.

Η απαγόρευση του εθίμου δεν αλλάζει την πραγματικότητα. Φτωχές οικογένειες «προσφέρουν» τα κορίτσια στη θεά ξέροντας πως τα ωθούν στην πορνεία, αλλά έχοντας ζωτική ανάγκη από αυτά τα χρήματα. Κοπέλες σαν την Παρβατάνα, ντεβαντάσι από τα επτά της, πρωτοβιασμένη στα 11, μάνα στα 14, πόρνη στα μπορντέλα της Μουμπάι στα 17. «Είμαστε καταραμένη κοινότητα. Οι άντρες μάς χρησιμοποιούν και μετά μας πετούν», έλεγε στο ΒΒC, εξηγώντας πως στα 26 της και φορέας του AIDS δεν μπορεί να δουλέψει πουθενά, γι’ αυτό και πρόσφερε κι αυτή την κόρη της στη θεά.

«Με ανάγκασαν να κοιμηθώ με άντρα στα 12. Ημουν ευτυχισμένη με την πίστη μου στη Γελάμα. Στήριζα τη μάνα μου, τα αδέλφια μου. Κοίτα τώρα πού κατάντησα», έλεγε στον Guardian η Τσενάγια, που τώρα στα 65 της και τυφλή περνά την ημέρα της επαιτώντας. «Τελικά αυτό που έγινε είναι ότι με άφησε στον δρόμο να με κλοτσούν, να με χτυπούν, να με βιάζουν. Δεν θέλω πια αυτή τη θεά. Θέλω μόνο να με αφήσουν να πεθάνω».

Οι περισσότερες δεν ξέρουν καν ότι το έθιμο έχει απαγορευτεί. Οτι μπορούν να σπάσουν «την κατάρα» στην οποία τις καταδίκασαν και να φύγουν. «Το πρόβλημα είναι πού να πάνε όταν δεν υπάρχει ένα σύστημα που να τις βοηθά να επανενταχθούν ή να μην καταλήξουν σε αυτή την εκπόρνευση», λέει ο Σρι Πατίλ, επικεφαλής της οργάνωσης Vimochana, η οποία εκπαιδεύει κορίτσια των ντεβαντάσι για να γίνουν δασκάλες ή νοσοκόμες ώστε να μην αναγκαστούν να ακολουθήσουν τη μοίρα των μανάδων τους. «Το σχολείο δέχεται επιθέσεις, γιατί οι γείτονες δεν θέλουν να ζουν κοντά στις θυγατέρες των πορνών, όπως τις αποκαλούν. Ακόμη και έτσι καταφέραμε να μορφώσουμε περισσότερες από 700 κοπέλες». Σταγόνα στον ωκεανό, αφού εκτιμάται ότι σήμερα στην Ινδία υπάρχουν περίπου 50.000 θύματα του εθίμου.

……………………………………………………………………..

Αναμορφώνοντας την Αΐσα

Δεύτερη ευκαιρία για μια 14χρονη επίδοξη «νύφη» του «Ισλαμικού κράτους»

^[2]Στις αρχές Αυγούστου η Αΐσα συνελήφθη τη στιγμή που επιχειρούσε να περάσει τα σύνορα από τον ισπανικό θύλακο Μελίγια στο Μαρόκο, πρώτο βήμα ενός ταξιδιού που θα την οδηγούσε στο Ιράκ για να στρατευτεί στις γραμμές του «Ισλαμικού κράτους». Στα μαύρα και καλυμμένη με νικάμπ (το πέπλο που καλύπτει ολόκληρο το πρόσωπο εκτός των ματιών), όταν η 14χρονη οδηγήθηκε στις δικαστικές αρχές ήταν ένα πλάσμα σημαδεμένο από την πλύση εγκεφάλου, που ψυχρά ορκιζόταν ότι είναι αποφασισμένη να μετάσχει στον «ιερό πόλεμο» όποιο κι αν ήταν το τίμημα.

Το δικαστήριο ανηλίκων αποφάσισε η Αΐσα, που κατηγορείται για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση, να σταλεί σε κέντρο ανηλίκων θηλέων. Εκεί ομάδα ψυχολόγων ανέλαβε το δύσκολο έργο της «αναμόρφωσής» της. Οι ίδιοι μιλούν για μια διαδικασία «επανεκπαίδευσης» στις αξίες της ζωής που θα της προσφέρει αυτοεκτίμηση, αυταξία και όρια ώστε να αποκτήσει τις απαραίτητες αντιστάσεις απέναντι σε κάθε είδους χειραγώγηση.

Χωρίς πια νικάμπ, αλλά με μαντίλα, η Αΐσα ακολουθεί ένα αυστηρό πρόγραμμα με ωράρια, υποχρεώσεις, καθημερινή γυμναστική αλλά και σεμινάρια κατάρτισης, μαθήματα αγγλικών και υπολογιστών, στοχευμένα τα τελευταία στην εκμάθηση της χρήσης του Διαδικτύου με ασφάλεια.

Επειτα από σχεδόν δύο μήνες η μικρή αρχίζει να παίρνει αποστάσεις από τις ιδέες που της επέβαλαν οι εξτρεμιστές και συνειδητοποιεί τη σοβαρότητα αυτού που ετοιμαζόταν να κάνει, αλλά και τους κινδύνους που θα διέτρεχε. Οι γιατροί που την παρακολουθούν είναι αισιόδοξοι και πιστεύουν ότι σε λίγους μήνες θα μπορεί να επανενταχθεί. Και οι κοινωνικές υπηρεσίες δουλεύουν με τη μητέρα της και δύο από τις αδελφές της για να της εξασφαλίσουν ένα ασφαλές περιβάλλον μακριά από μισαλλόδοξα κηρύγματα.

Είναι άγνωστο ακόμη αν θα δικαστεί λόγω της νεαρής της ηλικίας. Η Αΐσα έχει όλη τη ζωή μπροστά της για να μεγαλώσει και να αποφασίσει τι θέλει στη ζωή της. Αυτό που ελπίζουν όσοι τη φροντίζουν είναι να της δώσουν τις βάσεις για να κάνει επιλογές που δεν την οδηγούν στην αυτοκαταστροφή ή την υποταγή. Ενα μάθημα ζωής που είναι άγνωστο αν θα μπορέσει να αφομοιώσει.

………………………………………….

Ανθυγιεινό τσάι…

^[3]

Γυναίκες της Κεϋλάνης σε φυτεία τσαγιού

Το τσάι της Σρι Λάνκα θεωρείται εξαιρετικής ποιότητας και προσφέρει σχεδόν 1,4 δισ. δολάρια σε έσοδα από τις εξαγωγές του. Αλλά όσο ευνοεί την υγεία των οικονομικών της χώρας άλλο τόσο βλάπτει σοβαρά την υγεία των γυναικών, οι οποίες αποτελούν το 65% όσων εργάζονται σε αυτή την ανθούσα βιομηχανία. Ερευνα του Ινστιτούτου Πολιτικών Ερευνών έδειξε ότι οι κακές συνθήκες διαβίωσης στις τεϊοφυτείες είναι ο βασικός λόγος που οι δείκτες υγείας των γυναικών εργαζομένων σε αυτές έχουν επιδεινωθεί δραματικά: ενώ το γενικό ποσοστό υποσιτισμού των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας είναι 16%, στις εργαζόμενες στις καλλιέργειες τσαγιού φτάνει το 33%. Η εξουθενωτική δουλειά και η φτώχεια στην οποία τις καταδικάζουν οι ιδιοκτήτες τής τόσο κερδοφόρας επιχείρησης είναι η βασική αιτία αυτού του φαινομένου. Τα 65% των νοικοκυριών των εργατριών του τσαγιού ανήκει στο 20% των φτωχότερων της χώρας. Οι συνθήκες εργασίας είναι πραγματικά απεχθείς, δήλωνε σε ρεπορτάζ του IPS η ερευνήτρια Πριγιάνκα Τζαγιαουαρντένα. Πολλές από αυτές τις γυναίκες δουλεύουν με την ημέρα και το μεροκάματό τους δεν ξεπερνά τα 5 δολάρια.

Ελάχιστες μπορεί να απολαύσουν άδεια μητρότητας, αφού δεν θεωρούνται μισθωτές και κάθε ημέρα μακριά από τα χωράφια σημαίνει μηδενικά έσοδα. Σχεδόν τα μισά από τα κορίτσια που μεγαλώνουν στις τεϊοφυτείες εγκαταλείπουν το σχολείο μόλις τελειώσουν το Δημοτικό για να ριχτούν και αυτές στη δουλειά συνεισφέροντας στα πενιχρά έσοδα της οικογένειας. «Οι περισσότερες είναι εξαιρετικά φτωχές και από την παιδική τους ηλικία δεν έχουν σχεδόν ερεθίσματα, υπάρχουν ελάχιστες παιδικές χαρές, βιβλιοθήκες, τόποι ψυχαγωγίας ή κοινωνικές δραστηριότητες στις φυτείες. Συνήθως παντρεύονται πολύ νέες και κάνουν αμέσως παιδιά». Ενας φαύλος κύκλος όπου υποσιτισμένες μητέρες κάνουν κορίτσια που πάσχουν από προβλήματα υγείας, που με τη σειρά τους θα γίνουν έφηβες υποσιτισμένες μητέρες.