Της Βίκυς Καπετανοπούλου

^[1]

Η Ντίλμα Ρούσεφ μιλάει σε συγκέντρωση μετά τη νίκη της στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Βραζιλία
REUTERS/ Ueslei Marcelino

Απ’ αλλού το περίμεναν κι απ’ αλλού τους ήρθε… Και δεν μιλάμε μόνο για το στρατόπεδο του κυβερνώντος Εργατικού Κόμματος της Ντίλμα Ρούσεφ. Ελάχιστοι προέβλεψαν την αιφνιδιαστική άνοδο με τόσο μεγάλη διαφορά του σοσιαλδημοκράτη κατ’ όνομα, κεντροδεξιού κατ’ ουσίαν προεδρικού υποψήφιου Αέσιο Νέβες πριν από την εκλογική αναμέτρηση-θρίλερ της περασμένης Κυριακής.

Κι από ‘κεί που ο πρώην κυβερνήτης κι αγαπημένος του επιχειρηματικού κόσμου βρισκόταν μόνιμα τρίτος και καταϊδρωμένος στις σφυγμομετρήσεις, οι προχθεσινές κάλπες στη Βραζιλία έφεραν τα πάνω κάτω στο πολωμένο πολιτικό σκηνικό, επαναφέροντας τους ψηφοφόρους ενώπιον του -κλασικού πια- δικομματικού διλήμματος των τελευταίων δεκαετιών: Εργατικοί ή Σοσιαλδημοκράτες; Κρατικός παρεμβατισμός και κοινωνική αναδιανομή εισοδημάτων ή ελεύθερη αγορά και ιδιωτικές επενδύσεις;

Με την οικονομία, λοιπόν, στο επίκεντρο, παρά τα νέα σκάνδαλα στον «αμαρτωλό» κρατικό πετρελαϊκό κολοσσό Petrobras και τα μαζικότατα περσινά συλλαλητήρια κατά της πολιτικής και κρατικής διαφθοράς, των αναποτελεσματικών δημόσιων υπηρεσιών και της σπατάλης αστρονομικών κονδυλίων για χλιδάτες αθλητικές διοργανώσεις, εκατομμύρια Βραζιλιάνοι υπερψήφισαν και πάλι τη γυναίκα της οποίας την παραίτηση ζητούσαν επιτακτικά το καλοκαίρι του 2013. Αν και δεν πέτυχε την επανεκλογή της από τον α’ γύρο, η Ρούσεφ ήρθε πρώτη με ποσοστό 41,6%, ενώ ο Νέβες έκανε την ανατροπή και αναδείχτηκε στον βασικό της αντίπαλο με 33,6%. Ρόλο-κλειδί κρατά τώρα η τρίτη υποψήφια Σίλβα, που έλαβε ποσοστό 21% κι ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει αν θα υποστηρίξει κάποιον από τους δύο μονομάχους. Η αρχική ευρεία επιρροή της στο εκλογικό σώμα ξεφούσκωσε άδοξα, αφενός εξαιτίας των διφορούμενων δηλώσεών της σχετικά με το πώς θα αντιμετωπίσει το τέλμα της βραζιλιάνικης οικονομίας, κι αφετέρου λόγω της δριμύτατης αρνητικής προεκλογικής εκστρατείας εναντίον της από τα δύο μεγάλα κόμματα.

Tο μήνυμα της κάλπης

Στις 26 Οκτωβρίου οι Βραζιλιάνοι θα απορρίψουν «τα φαντάσματα του παρελθόντος», διακήρυξε η Ρούσεφ αναφερόμενη στη διακυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών από το 1995 ώς το 2002, τους οποίους περιέγραψε ως το αντιπροσωπευτικό κόμμα μόνο των ελίτ ή του «ενός τρίτου» των πολιτών. «Πήρα ξεκάθαρα το μήνυμα από τους δρόμους και τις κάλπες», υπογράμμισε η 66χρονη πρόεδρος, η οποία απολαμβάνει πάγια τη στήριξη των αδύναμων κοινωνικών τάξεων, που βλέπουν τα ποσοστά φτώχειας τους να μειώνονται μαζί με την ανεργία, και τα επιδόματά τους να αυξάνονται μαζί με τον βασικό μισθό. Ενσαρκώνοντας, όπως είπε, την «ελπίδα για αλλαγή», ο 54χρονος οικονομολόγος Νέβες έσπευσε να κάνει άνοιγμα στους Σοσιαλιστές επιδιώκοντας μελλοντικές συμμαχίες, χωρίς όμως να έχει ξεκαθαρίσει με σαφήνεια πώς η «κεντρώα» οικονομική του προσέγγιση υπέρ των αγορών και των ξένων επενδύσεων θα επηρεάσει τη γενναιόδωρη κοινωνική πολιτική, την οποία εφαρμόζουν οι Εργατικοί από το 2003 που ανέβηκαν στην εξουσία.

Οποιος πάντως κι αν εκλεγεί πρόεδρος, θα τα βρει σκούρα στον σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού, όπως φάνηκε από τις ταυτόχρονες προχθεσινές εκλογές και για το Κογκρέσο. Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, από τις 513 έδρες της κάτω Βουλής οι Εργατικοί χάνουν τις 18 εξασφαλίζοντας μόλις 70 (η χειρότερη εκλογική τους επίδοση από το 2003), ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες κερδίζουν 10 έδρες, ανεβαίνοντας στις 54. Από 22, τα κόμματα που φαίνεται να μπαίνουν στο νέο Κοινοβούλιο ανέρχονται σε 28, με τον κατακερματισμό των εδρών μεταξύ μικρότερων παρατάξεων να φέρνει τον νικητή ενώπιον περίπλοκων διαπραγματεύσεων κι επίπονων «συναλλαγών» για να βρει στήριξη να προχωρήσει το έργο του.