Του Γιώργου Γιαννουλόπουλου

Οσοι ασχολούνται με την πολιτική ξέρουν ότι οι αντιπαραθέσεις των κομμάτων γίνονται σε δύο επίπεδα: στο ένα και πιο εμφανές εκδηλώνονται οι συγκρούσεις γύρω από κάποιο θέμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το καθημερινό σχεδόν ξεκατίνιασμα στον πόλεμο των ανακοινώσεων της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ. Στο άλλο, που είναι αφανές αλλά ουσιαστικό, ο καβγάς γίνεται για το ποια θέματα πρέπει να μας απασχολούν. Αυτή είναι η περιβόητη επικοινωνιακή ατζέντα, την οποία έχει το κάθε κόμμα και θέλει να την επιβάλει επειδή το συμφέρει να συζητιούνται ορισμένα πράγματα, ενώ η συζήτηση κάποιων άλλων το φέρνει σε δύσκολη θέση. Τούτου δεδομένου, ο ισχυρισμός του ΣΥΡΙΖΑ ότι η Νέα Δημοκρατία προσπαθεί να στρέψει την προσοχή μας σε προβλήματα όπως η τρομοκρατία, το μεταναστευτικό, ή ο νόμος και η τάξη αποδεικνύεται και ορθός και απαράδεκτος. Ορθός επειδή σαφέστατα αυτή είναι η πρόθεση της Ν.Δ. Και απαράδεκτος επειδή όλα τα κόμματα, του ΣΥΡΙΖΑ συμπεριλαμβανομένου, κάνουν ακριβώς το ίδιο. Θα έλεγα μάλιστα ότι το ίδιο συμβαίνει σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη.

Στην Ελλάδα όμως υπάρχει μια ιδιαιτερότητα που εξηγεί γιατί το ποιος καθορίζει την ατζέντα έχει τόσο μεγάλη σημασία. Πρόκειται για ένα βαθιά ριζωμένο τρόπο σκέψης, ή καλύτερα τρόπο θέασης, ο οποίος παραμένει αθέατος επειδή μέσα απ’αυτόν βλέπουμε τι μας συμβαίνει και με βάση αυτόν καθορίζουμε τις αντιδράσεις μας. Είναι ο εξής: όταν διαφωνώ με κάποιον, αρκεί να πείσω ότι εκείνος έχει άδικο για να αποδείξω ότι εγώ έχω δίκιο. Το οποίο φαίνεται σωστό αλλά δεν είναι, αν σκεφτούμε ότι εκείνος μπορεί να ισχυρίζεται ότι ένα και ένα κάνουν τρία, κι εγώ να πιστεύω ότι κάνουν τέσσερα.

Το πώς η στρεβλή αυτή λογική συνδυάζεται με τον καθορισμό της ατζέντας φάνηκε πολύ καθαρά στην κόντρα Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή τη ληστεία στο Βελβεντό και τις κατηγορίες για την κακοποίηση των νεαρών που συνέλαβε η αστυνομία. Ο κ. Δένδιας, αφού τελικά ενέδωσε στο αίτημα να γίνει έρευνα και υποσχόμενος ότι αν διαπιστωθεί η κακοποίηση θα υπάρξουν κυρώσεις –ποιος τον πιστεύει;–, επιμένει ότι έτσι κι αλλιώς το σημαντικό είναι η επαμφοτερίζουσα στάση του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στην τρομοκρατία κι αυτό πρέπει να μας απασχολεί πάνω απ’ όλα. Οχι τι κάνει η αστυνομία. Αντιστρόφως ανάλογη ήταν η αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ: Φυσικά και καταδικάζουμε την τρομοκρατία, είπαν, αλλά το μείζον πρόβλημα είναι η στάση της αστυνομίας, η οποία διολισθαίνει σταθερά προς την ιδεολογία και την πρακτική της Χρυσής Αυγής. Δεν θέλει και πολλή σκέψη για να αντιληφθούμε ότι οι δύο αντίδικοι θα ήθελαν να ασχοληθούμε με μία μόνο πτυχή του προβλήματος και να παραβλέψουμε τις υπόλοιπες.

Γιατί όμως να διαλέξουμε; Γιατί να δεχτούμε όχι απλώς ότι κάποια πράγματα συνιστούν το μείζον και κάποια το έλασσον, αλλά ότι μόνο το μείζον υπάρχει και τα υπόλοιπα τα ξεχνάμε; Γιατί να ξεχάσουμε ότι ακόμα κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τη φωλιά του λερωμένη, οι ευθύνες της πολιτείας παραμένουν στο ακέραιο; Θα έλεγα μάλιστα ότι οι δημοκρατικοί θεσμοί κινδυνεύουν λιγότερο από κάποια παιδιά των βορείων προαστίων που ζώστηκαν τα Καλάσνικοφ και πολύ περισσότερο από εκείνους που τους εκπροσωπούν ασκώντας παράνομη βία. Και αν μας απασχολεί δικαίως η στάση της αστυνομίας –προσωπικά αυτό είναι που με φοβίζει περισσότερο–, γιατί να ξεχάσουμε την τάση του ΣΥΡΙΖΑ να χρησιμοποιεί εμπρηστική γλώσσα, να τραμπουκίζει ενίοτε μέσω της νεολαίας του, και μην ενοχλείται ιδιαίτερα από τη βία της Αριστεράς, της οποία την καταδίκη θέλει να απαλύνει καλώντας μας πάντα να συζητήσουμε για κάτι άλλο, πιο σημαντικό;

Ο νόμος προβλέπει διαβαθμίσεις ευθύνης. Συνεπώς οφείλουμε να μην διαλέξουμε. Στο μυαλό του νεοέλληνα όμως παραμένουν σφηνωμένες μερικές αντιδράσεις από τις οποίες πρέπει να απαλλαγούμε αν πράγματι πιστεύουμε στους δημοκρατικούς θεσμούς. Οπως τίμιος δεν είναι όποιος μπορεί να υποδείξει έναν άλλο που έκλεψε περισσότερα, έτσι και ο σεβασμός προς τους θεσμούς συνιστά απόλυτη υποχρέωση και ένοχοι είναι όλοι όσοι την παραβιάζουν. Περισσότερο ή λιγότερο.