Της Χριστίνας Πάντζου

^[1]

«Ζωντανούς τους πήραν, ζωντανούς τους θέλουμε», είναι το βασικό σύνθημα στις πορείες για την ανεύρεση των 43 αγνοούμενων φοιτητών

Η οργή, που έβραζε εδώ και σχεδόν τρεις εβδομάδες, ξέσπασε. Χθες, εκατοντάδες νορμαλίστας (φοιτητές Σχολών Διδασκαλικής) που ζητούν από τις αρχές να απαντήσουν για την τύχη των 43 φοιτητών που αγνοούνται στην Ιγουάλα, μετά την άρνηση του κυβερνήτη τού Γκερέρο να τους δεχτεί, επιτέθηκαν κατά της έδρας της κυβέρνησης με πέτρες και μολότοφ παραδίνοντας στη φωτιά ένα από τα κτίρια του συγκροτήματος.

Η τοπική κυβέρνηση είχε στα λερωμένα χέρια της μια ωρολογιακή βόμβα εγκληματικής διαπλοκής, αλλά δεν έκανε τίποτε πέρα από το να αναλώνεται σε επικοινωνιακές καμπάνιες «ανεύρεσης των νέων» στέλνοντας σπίτι το σπίτι 1.800 δημόσιους υπαλλήλους με λευκά μπλουζάκια που γράφουν «Μέχρι να βρεθούν». Μπροστά στον εμπαιγμό, όπως καταγγέλλουν οι νορμαλίστας, η ψυχραιμία που ζητούσε ο κυβερνήτης Ανχελ Αγκίρε εξαντλήθηκε.

Οσα συμβαίνουν στο Γκερέρο είναι απλώς ο μικρόκοσμος της δραματικής διάβρωσης του πολιτικού συστήματος του Μεξικού από το οργανωμένο έγκλημα, της επικράτησης της βίας στην υπηρεσία του χρήματος και της εξουσίας. Ο Αγκίρε, επί 30 χρόνια πολιτευτής που με το νεοφιλελεύθερο PRI (Θεσμικό Επαναστατικό Κόμμα) κατέλαβε πλείστα όσα αξιώματα, εγκατέλειψε το 2011 το κόμμα όταν δεν προτάθηκε ως υποψήφιος κυβερνήτης του Γκερέρο. Βρήκε αμέσως φιλόξενη στέγη στο «αριστερό» PRD (Δημοκρατικό Επαναστατικό Κόμμα), με το οποίο και κέρδισε την πολυπόθητη θέση σε μια Πολιτεία που σχεδόν ελέγχεται από τους ναρκεμπόρους.

Το PRD είναι το κόμμα της «αριστεράς» του Λόπες Ομπραδόρ, που στις προεδρικές του 2006 έχασε με ελάχιστη διαφορά την προεδρία ζητώντας επί εβδομάδες στους δρόμους την ακύρωση των αποτελεσμάτων λόγω νοθείας. Ηταν τότε που οι Ζαπατίστας έκαναν τη δική τους «Αλλη Εκστρατεία» καλώντας τους πολίτες να μην εμπιστευτούν στις εκλογές ούτε τον υποψήφιο του PRD και επικρίθηκαν ως «αρνητές της αλλαγής». Τώρα, η κατηγορία που είχαν εξαπολύσει για «απατεώνες, αναίσχυντους και ψεύτες που ανταγωνίζονται για τον θρόνο πάνω στα ερείπια του Μεξικού» παίρνει σάρκα και οστά.

Και ο φυγάς σήμερα δήμαρχος της Ιγουάλα, ο οποίος μαζί με τον αστυνομικό του διευθυντή έδωσαν εντολή για την απαγωγή των φοιτητών, που μετά παραδόθηκαν σε μέλη του καρτέλ «Ενωμένοι Πολεμιστές» για να τους «καθαρίσουν», εξελέγη με το PRD. Ο Αμπάρκα, ένας μικροπωλητής που μεταμορφώθηκε σε «αυτοδημιούργητο» μεγαλοεπιχειρηματία πριν προσγειωθεί στην πολιτική το 2012, οφείλει πολλά στη γυναίκα του Μαρία ντε λος Ανχελες Πινέδα. Δύο από τα αδέλφια της υπηρέτησαν τον αρχινονό Μπελτράν Λέιβα και εκτελέστηκαν όταν το 2009 επιχείρησαν να τον προδώσουν. Ενας ακόμα αδελφός της συνελήφθη πρόσφατα και θεωρείται από τους ηγέτες του καρτέλ «Ενωμένοι Πολεμιστές». Η δε μητέρα της φέρεται να είναι η ταμίας της εγκληματικής ομάδας.

Με τέτοια «εύσημα», ο Αμπάρκα δεν δίστασε ακόμη και να δολοφονήσει εν ψυχρώ εσωκομματικούς αντιπάλους του της πιο προοδευτικής πτέρυγας, όπως τον Ερνάντες Καρντόνα. Τον Μάιο του 2013 έξι μέλη του κινήματος υπεράσπισης των αγροτών Λαϊκή Ενότητα απήχθησαν και βασανίστηκαν και τρεις από αυτούς δολοφονήθηκαν, ανάμεσά τους και ο Ερνάντες, τον οποίο εκτέλεσε εν ψυχρώ ο ίδιος ο δήμαρχος. Ενας από τους επιζώντες έδωσε ένορκη κατάθεση για το έγκλημα, το οποίο κατήγγειλε και η σύζυγος του Ερνάντες. Τίποτε δεν συνέβη. Ο δήμαρχος παρέμεινε αμετακίνητος, όσο η σύζυγός του αναλάμβανε πολιτική δράση με στόχο την υποψηφιότητά της για τη δημαρχία το 2015.

Εκείνο το βράδυ της 26ης Σεπτεμβρίου που έγινε η σφαγή, η Πινέδα είχε στην Ιγουάλα μια εκδήλωση που άνοιγε ανεπίσημα την προεκλογική της εκστρατεία. Οι νορμαλίστας που συγκέντρωναν χρήματα για τις δράσεις τους κατευθύνθηκαν προς την εκδήλωσή της και εκείνη ζήτησε από το δεξί χέρι του άντρα της, τον αστυνομικό διευθυντή Φλόρες Βελάσκες, να τους κόψει την πρόσβαση. Ηρθε η πρώτη συμπλοκή. Κι όταν οι φοιτητές πήραν τα λεωφορεία για να επιστρέψουν στη σχολή τους, αστυνομικοί και συμμορίτες άνοιξαν πυρ εναντίον τους… Επειτα τα γεγονότα πέρασαν στην ιστορία αφήνοντας πίσω τους έξι νεκρούς και 43 φοιτητές αγνοούμενους, όσο ο δήμαρχος, η σύζυγός του και ο αστυνομικός διευθυντής διέφευγαν με άνεση. Το βράδυ αναμενόταν η άφιξη στο Γκερέρο χιλιάδων νορμαλίστας από το Μιτσοακάν και άλλες πολιτείες. Η μόνη απάντηση του κυβερνήτη ήταν να στείλει τις ειδικές μονάδες να καταλάβουν την πόλη…