Της Βίκυς Καπετανοπούλου

Η νικηφόρα μάχη της Νιγηρίας ενάντια στον Εμπολα, την ώρα που μαίνεται ο πόλεμος κατά της επιδημίας στα τρία πληγέντα κράτη της Δυτικής Αφρικής, δεν οφείλεται σε κάποιο «θαύμα». Μετά τη Σενεγάλη, η πολυπληθέστερη χώρα και μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της Μαύρης Ηπείρου, που αριθμεί μόλις έναν γιατρό ανά 2.879 κατοίκους, γίνεται το δεύτερο αφρικανικό κράτος το οποίο απαλλάσσεται επίσημα από τον αιμορραγικό πυρετό μετά το πέρας 42 ημερών (το διπλάσιο δηλαδή χρονικό διάστημα επώασης του ιού) χωρίς την εμφάνιση νέων κρουσμάτων. Από τους 20 συνολικά ασθενείς πέθαναν οι 8 -οι περισσότεροι γιατροί και νοσηλευτές στο υποτυπώδες εθνικό σύστημα υγείας. Μέσα σε αντίξοες συνθήκες χρόνιας κρατικής διαφθοράς και κυβερνητικής ανικανότητας στην αντιμετώπιση κρίσεων (βλέπε π.χ. την αρπαγή των εκατοντάδων μαθητριών από την ισλαμική οργάνωση Μπόκο Χαράμ), αυτοί ακριβώς οι άνθρωποι, οι επαγγελματίες στον τομέα υγείας, έγιναν οι ίδιοι ασπίδα προστασίας του πληθυσμού. Ορισμένοι το πλήρωσαν με τη ζωή τους, κατάφεραν όμως να αποτρέψουν τη μαζική εξάπλωση της αρρώστιας.

Η έγκαιρη διάγνωση και σωστή διαχείριση του Ασθενή Μηδέν στη Νιγηρία, ενός Λιβεριανού διπλωμάτη αμερικανικής καταγωγής που έφτασε αεροπορικώς στις 20 Ιουλίου στο Λάγκος (μια πόλη 21 εκατομμυρίων κατοίκων), ήταν το καίριο πρώτο βήμα. Με αυταπάρνηση και αποφασιστικότητα, τα λιγοστά μέλη του προσωπικού του μικρού νοσοκομείου όπου μεταφέρθηκε ο Πάτρικ Σόγερ, χρειάστηκε να τον ακινητοποιήσουν και να τον κρατήσουν με ζόρι σε απομόνωση, παρά τις κατηγορίες της λιβεριανής κυβέρνησης ακόμα και για «απαγωγή» του αξιωματούχου. «Το μάθημα είναι να μην υποχωρείς», τόνισε περήφανος στο Reuters ο γιατρός Μπέντζαμιν Οχιαέρι, που κόλλησε τον ιό αλλά επέζησε.

Η γενναία συνάδελφός του Αμέγιο Ανταντέβο, η οποία πέθανε τελικά από Εμπολα λίγες μέρες μετά τον Σόγερ, ήταν ο άνθρωπος που βάρεσε το καμπανάκι στις αρχές. Χωρίς χρονοτριβή, οι υγειονομικές υπηρεσίες ξεκίνησαν επιχείρηση εντοπισμού των ατόμων που ήρθαν σε επαφή με τον ασθενή. Παράλληλα υπάλληλοι και εθελοντές από την τοπική αυτοδιοίκηση και ξένους οργανισμούς άρχισαν εκστρατεία ενημέρωσης πόρτα πόρτα σε περισσότερα από 26.000 νοικοκυριά, ακόμα και σε απομακρυσμένες κοινότητες. Το συντονισμένο σχέδιο δράσης δούλεψε ρολόι, η επαγρύπνηση παραμένει στο «κόκκινο», αλλά ο Εμπολα προς το παρόν ηττήθηκε στη Νιγηρία, δημιουργώντας παράδειγμα προς μίμηση που καταρρίπτει ρατσιστικά στερεότυπα στοχοποίησης κατοίκων και κρατών της Αφρικής.

Διέφυγε τον κίνδυνο

Ευχάριστες οι ειδήσεις και από την Ευρώπη. Μετά τη Νορβηγίδα γιατρίνα της ΜΚΟ Γιατροί Χωρίς Σύνορα, που νόσησε από τον ιό στη Σιέρα Λεόνε και ανάρρωσε μετά τον επαναπατρισμό της στο Οσλο, και η Ισπανίδα νοσοκόμα μοιάζει να διαφεύγει από τον κίνδυνο. Επειτα από συνδυαστική θεραπεία με αντισώματα από πλάσμα αίματος επιζώντα και πειραματικό αντιικό φάρμακο, για πρώτη φορά οι εξετάσεις αίματος της Τερέσα Ρομέρο βγήκαν αρνητικές στον Εμπολα και η ίδια δείχνει να ανακτά σιγά σιγά τις δυνάμεις της. «Της είπα ότι είναι ηρωίδα και πως όλη η Ισπανία περιμένει να μάθει νέα της», δήλωσε μέλος της οικογένειάς της. Αλλος ένας ήρωας και ο Βρετανός νοσηλευτής Ουίλ Πούλεϊ, που επέζησε της αρρώστιας και πήρε τη θαρραλέα απόφαση να επιστρέψει στη Σιέρα Λεόνε για να συνεχίσει το ανθρωπιστικό του έργο. «Ο κίνδυνος ξεσπάσματος επιδημίας [στη Δύση] είναι αμελητέος. Συντελείται μια καταστροφή σε ένα άλλο μέρος του κόσμου κι εκεί θα έπρεπε να δώσουμε έμφαση», υπογράμμισε πριν από την αναχώρησή του.