Το ΚΑΣ σκανδαλωδώς δεν έστειλε τον Αγιο Χριστόφορο στο Palais de Tokyo

Tης Βασιλικής Τζεβελέκου

^[1]Ο φόβος και η συντήρηση απαγόρευσαν την έξοδο από τη χώρα δύο βυζαντινών εικόνων. Τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου δεν επέτρεψαν να εκτεθούν στο Palais de Tokyo του Παρισιού δύο εικόνες του 18ου αιώνα που απεικονίζουν τον Αγιο Χριστόφορο τον Κυνοκέφαλο. Σπάνιας ζωγραφικής αξίας και λατρευτικής σπουδαιότητας, οι δύο φορητές εικόνες επρόκειτο να ανοίξουν την έκθεση «HELL AS Pavillion» με επιμελητές την ιστορικό τέχνης Νάντια Αργυροπούλου και τον αρχιτέκτονα Γιώργο Τζιρτζιλάκη.

Η απόφαση σοκάρει, καθώς πρόθεση των επιμελητών είναι να δείξουν τη σπουδαία ζωγραφική παράδοση που έχουμε κληρονομήσει και πως συνομιλεί το παρελθόν με το παρόν. Μας προσκαλούν, δηλαδή, σ' ένα από τα πιο σπουδαία ευρωπαϊκά μουσεία με χιλιάδες επισκέπτες καθημερινά, για μια έκθεση που επιχειρεί ν' ανατρέψει την εικόνα δαιμονοποίησης της Ελλάδας στην Ευρώπη της οικονομικής κρίσης.

ΟΙ Γάλλοι περίμεναν με χαρά τις δύο βυζαντινές εικόνες άγνωστου ζωγράφου, καθώς ο Αγιος Χριστόφορος αποδίδεται στην ανατολική παράδοση με κεφάλι σκύλου, ενώ στη δυτική ως ένας σωματώδης άντρας που κουβαλάει στους ώμους του τον Χριστό. Κι επειδή τα μέλη του ΚΑΣ φοβήθηκαν ότι δεν θα απέδιδαν τον θρησκευτικό χαρακτήρα στις εικόνες, αλλά θα τις αντιμετώπιζαν ως απλά έργα τέχνης, προπαραμονές της έκθεσης -εγκαινιάζεται 25 Φεβρουαρίου- αρνήθηκαν τον δανεισμό τους. Θα παρουσιάζονταν μαζί έργα των καλλιτεχνών Ακριθάκη, Βαλαωρίτη, Εγγονόπουλου, Εμπειρίκου, Κανιάρη, Φαϊτάκη, Τότσικα, Σαχπάζη κ.ά.

«Η έκθεση έχει μεγάλο θεωρητικό πλαίσιο υποστήριξης. Αναλύεται σε μια έκδοση 270 σελίδων. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς τα μέλη του ΚΑΣ πήραν αυτή την απόφαση, όταν μάλιστα οι άνθρωποι του Βυζαντινού Μουσείου είχαν δώσει θετική γνωμοδότηση», μας λέει ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης. «Δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε με φοβική αντίληψη τα έργα τέχνης. Εχουμε μια σπουδαία ζωγραφική παράδοση. Θα την κρατήσουμε κλεισμένη και μακριά από τα σύγχρονα έργα τέχνης; Μιλάμε για ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία της Ευρώπης. Εχει ενδιαφέρον ν' ανοίξει ένας διάλογος αυτών των έργων από το παρελθόν με το σήμερα. Πρόκειται για έργα υψηλής ζωγραφικής αξίας και λατρευτικής σημασίας. Δεν έχουμε δει την καλλιτεχνική αξία τους, όμως, εκτός από τη θρησκευτική παράδοση. Ο Αγιος Χριστόφορος ο Κυνοκέφαλος έχει τεράστια αξία για την ανατολική παράδοση. Αποδίδεται με κεφάλι σκύλου όταν στη δυτική ζωγραφική τον βλέπουμε σαν έναν εύρωστο, ρωμαλέο άντρα που κρατάει στην πλάτη του τον Χριστό. Αυτές οι δύο διαφορετικές αντιλήψεις έχουν τεράστια σημασία. Διακρίνω μια ανασφάλεια, μια αντιεπιστημονική δεοντολογία να μην εκτίθενται αυτά τα έργα σε νέες ερμηνείες. Ο πολιτισμός μας έχει ανάγκη να μπει σε έναν σύγχρονο διάλογο. Σ' αυτή την τέχνη διακρίνουμε ρίζες της νεωτερικότητας κι αυτό οφείλουμε να το διεκδικήσουμε στην ευρωπαϊκή τέχνη με επιστημονική προσέγγιση».

ΙΝFO: Διάρκεια 25 Φεβρουαρίου έως 4 Απριλίου.

[email protected]