Ο Γιώργος Κουμεντάκης εγκαινιάζει τη μακρά συνεργασία του με τη Λυρική Σκηνή

Τα επόμενα δύο χρόνια ο συνθέτης θα ετοιμάσει 12 διαφορετικές παραγωγές, με κορύφωση το ανέβασμα της δικής του όπερας «Φόνισσα». Την Κυριακή θα δοθεί η πρώτη συναυλία με τίτλο «Fanfare for the common man» με σολίστ τον πιανίστα Γιώργο Κωνσταντίνου

Της Μαρίνας Κουβέλη

^[1]Ποιος είναι τελικά ο κοινός άνθρωπος; Πώς κινείται σήμερα; Τι αντιλαμβάνεται; Και πώς θα μπορούσε να περιγραφεί μουσικά μέσα από τα έργα γνωστών συνθετών;

Τις απαντήσεις θα μας δώσει την Κυριακή το απόγευμα ο Γιώργος Κουμεντάκης στο φουαγέ της Λυρικής Σκηνής. Επιμελήθηκε μια ιδιαίτερη συναυλία με τίτλο «Fanfare for the common man (ή 21 μουσικά επεισόδια από τη ζωή του Γ.)». Ο δημιουργός, φιλοξενούμενος συνθέτης της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για το διάστημα 2012-14, γι' αυτή την πρώτη από μια σειρά εκδηλώσεων που θα οργανώσει, επέλεξε συνθέσεις των Σούμπερτ, Ααρον Κόπλαντ, Γκεόργκι Κόρταγκ, Αρβο Παρτ και δικές του. Και ζήτησε από τον ξεχωριστό πιανίστα Γιώργο Κωνσταντίνου και ένα σύνολο ακόμα 9 εξαίρετων μουσικών να τις ερμηνεύσουν. Τη μουσική διεύθυνση έχει αναλάβει ο Ανδρέας Τσελίκας.

«Η κορύφωση αυτής της μακράς συνεργασίας μου με τη Λυρική θα είναι το ανέβασμα της «Φόνισσας», που γράφω αυτήν την περίοδο», μας λέει ο Γιώργος Κουμεντάκης, κλεισμένος και συγκεντρωμένος στη μεγάλη ευθύνη που του ανέθεσε ο οργανισμός. «Ο Μύρων Μιχαηλίδης, ως οικοδεσπότης, με κάλεσε να προτείνω κάποιες συναυλίες (περίπου 12 θα είναι στο σύνολό τους) με έργα και μουσικές που σέβομαι. Στόχος αυτών των βραδιών είναι να ανοίξουμε τους μουσικούς μας ορίζοντες σε νέες εμπειρίες. Η πρώτη επρόκειτο να είναι μια συναυλία με αποσπάσματα από το οπερατικό ρεπερτόριο και θέμα την «Τρέλα». Ομως, λόγω των απεργιακών κινητοποιήσεων στη Λυρική ακυρώθηκε και τελικά θα πραγματοποιηθεί στις 13 Απριλίου».

Κατά συνέπεια η διετής αυτή συνεργασία «κάνει πρεμιέρα» αυτήν την Κυριακή. «Ολες οι συναυλίες που ετοιμάζω θα έχουν έναν κοινό θεματικό άξονα. Ξεκινώ επιλέγοντας το θέμα-αντικείμενο, έπειτα τους ερμηνευτές και κατόπιν όλοι μαζί συνθέτουμε το μουσικό πρόγραμμα. Στη συναυλία της Κυριακής «αναλύουμε» τον κοινό άνθρωπο γι' αυτό και ως κεντρικό έργο τοποθετούμε το «Fanfare for the common man» του Κόπλαντ. Δυστυχώς η εποχή μας επιβάλλει ως πρότυπο τον Σούπερμαν και αγνοεί ότι ο μέσος άνθρωπος, δηλαδή όλοι εμείς, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις εξωπραγματικές απαιτήσεις. Εμείς, αντιθέτως, θέλουμε να μιλήσουμε για εκείνους που η δύναμή τους είναι οι αδυναμίες τους. Με μοναδικό όπλο τη μουσική συνθέτουμε ένα μουσικό πορτρέτο του κοινού ανθρώπου, μια μουσική ακτινογραφία του. Ή, ακόμα καλύτερα, το ψυχογράφημά του».

Τα έργα, εύστοχα τοποθετημένα στη σειρά, συμβάλλουν στη δημιουργία εικόνων και κορύφωσης. «Το πρόγραμμα ξεκινά με συνθέσεις για έναν ερμηνευτή και σταδιακά εξελίσσεται και πυκνώνει, καθώς στη σκηνή οι σολίστες πληθαίνουν. Ακολουθούν, λοιπόν, έργα για δύο, τέσσερις και στην κορύφωση της συναυλίας για δέκα ερμηνευτές. Επειτα, σταδιακά πάλι, ένας ένας μουσικός αποχωρεί και στο τέλος καταλήγουμε με έναν μόνο σολίστα, o οποίος και κλείνει τη βραδιά. Ετσι, δίνουμε την αίσθηση ότι ο κοινός άνθρωπος είναι όλα και τίποτα μαζί», εξηγεί ο Γιώργος Κουμεντάκης.

«Σπουδαία περίπτωση» ο Κωνσταντίνου

Στο πρωτότυπο αυτό μουσικό εγχείρημα ο σημαντικός συνθέτης θα έχει έναν πολύ ικανό συνοδοιπόρο: τον πιανίστα Γιώργο Κωνσταντίνου, γιο του δημοφιλούς ηθοποιού Γιώργου Κωνσταντίνου. Τα τελευταία χρόνια διαγράφει μια εξαιρετικά αξιόλογη πορεία σε Ελλάδα και εξωτερικό. «Ο ίδιος ήρθε και με αναζήτησε ζητώντας μου να ερμηνεύσει έργα μου», θυμάται ο Γ. Κουμεντάκης. «Από τις ηχογραφήσεις που άκουσα και την επαφή που είχαμε κατάλαβα αμέσως ότι πρόκειται για έναν μουσικό με μεγάλη ερμηνευτική δύναμη και πνευματικότητα. Είναι ένα παιδί με σύγχρονες αντιλήψεις και πρωτότυπες ιδέες, που του αρέσει να ανακατεύει το ρεπερτόριο κι έχει πάντοτε κάτι νέο να προτείνει. Ξέρετε, στην Ελλάδα οι μουσικοί της κλασικής, λόγω των απαιτήσεων αλλά και του τρόπου που έχει δομηθεί το εκπαιδευτικό σύστημα, είναι για χρόνια κλεισμένοι σε χώρους εκπαίδευσης. Ως αποτέλεσμα έχουμε τη δημιουργία ενός είδους καλλιτεχνικού αυτισμού. Οι ατελείωτες ώρες εξάσκησης τους απομονώνουν από τον έξω κόσμο και την αληθινή ζωή και δεν τους αφήνουν να γίνουν ολοκληρωμένες καλλιτεχνικές προσωπικότητες. Ο Γιώργος Κωνσταντίνου, λοιπόν, δεν έχει καμία σχέση με αυτές τις πρακτικές και αυτό τον κάνει μια σπουδαία περίπτωση».

Πώς, όμως, περιγράφει ο πιανίστας Γιώργος Κωνσταντίνου τον συνθέτη; «Ο Γ. Κουμεντάκης δεν είναι πολύ νέος, μα ούτε και πολύ μεγάλος. Είναι ένας όχι ιδιαίτερα κοινωνικός, μα ούτε και μοναχικός άνθρωπος. Τα καταφέρνει μάλλον καλά με ό,τι ασχολείται, μα δεν θα μπορούσες να πεις πως είναι εξαιρετικός σε κάτι. Είχε κάποιες σχέσεις στη ζωή του, μα όχι και πολλές. Είναι σαν ένα παιδί που παίζει μόνο του. Κάποιος που περπατά σ’ ένα σκοτεινό δρομάκι. Μια μουσική υπάρχει μέσα του. Μια μουσική που ακολουθεί την πορεία της ζωής του. Τη ζωή ενός κοινού ανθρώπου».

INFO: Στο Φουαγέ του Θεάτρου Ολύμπια: Ακαδημίας 59-61, Αθήνα. Ωρα έναρξης 18.00. Είσοδος ελεύθερη.