ΙΤΑΛΙΑ Από τα ποσοστά των δύο… κωμικών, του «νέου» Μπέπε Γκρίλο και του βετεράνου Σίλβιο Μπερλουσκόνι, κρίνονται τα πάντα σε αυτές τις «περίεργες» εκλογές – «Κλειδί» για την αυτοδυναμία οι επιδόσεις του Μπερσάνι στη Λομβαρδία

Της Ελλης Πάνου

^[1]Επειτα από 15 μήνες αναστολής της «απευθείας» δημοκρατίας, με τον διορισμό της κυβέρνησης τεχνοκρατών του Μάριο Μόντι και υπό το ανήσυχο βλέμμα της Ευρώπης, οι Ιταλοί έχουν επιτέλους την ευκαιρία να επιλέξουν τη νέα τους κυβέρνηση και το αποτέλεσμα της κάλπης είναι το πιο απρόβλεπτο των τελευταίων 19 ετών, από τότε που ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι εισέβαλε στην πολιτική σκηνή της χώρας, εκμεταλλευόμενος τα σκάνδαλα πολιτικής διαφθοράς εκείνης της εποχής.

Με την οικονομία της χώρας σε τέλμα λόγω της ύφεσης -της πιο μεγάλης εν καιρώ ειρήνης στην ιστορία της- η οργή των ψηφοφόρων κατά του πολιτικού κατεστημένου, πιθανότατα, θα έχει ως αποτέλεσμα ένα κατακερματισμένο Κοινοβούλιο και μια ασταθή κυβέρνηση. Τίποτε δεν είναι σίγουρο, λένε οι δημοσκόποι, αφού ακόμα και ένα ποσοστό πάνω ή κάτω μπορεί ή να οδηγήσει στο χάος ή να χαρίσει μια καθαρή νίκη.

Μέχρι την τελευταία στιγμή η Κεντροαριστερά υπό τον Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι είχε το προβάδισμα, με περίπου 5 μονάδες, ωστόσο οι εκτιμήσεις των αναλυτών διχάζονται για το εάν το Δημοκρατικό Κόμμα θα μπορέσει να αποσπάσει πλειοψηφία, εκτός από τη Βουλή και στη Γερουσία, όπου οι επιπλέον έδρες μοιράζονται ανάλογα με τις επιδόσεις των κομμάτων στις περιφέρειες. Κεντροαριστερά και Κεντροδεξιά φαίνεται να είναι σχεδόν ισόπαλες σε κρίσιμα πεδία μάχης, μεταξύ αυτών και στο μέχρι τώρα «οχυρό» του μπερλουσκονισμού, τη Λομβαρδία. Από την άλλη πλευρά, το άστρο του Μάριο Μόντι έχει αρχίσει να ξεθωριάζει τις τελευταίες εβδομάδες, με άγνωστες επιπτώσεις για την τελική έκβαση.

Για τον εκλογολόγο Ρομπέρτο Ντ' Αλιμόντε, ο Μόντι μπορεί να πέσει και κάτω από το 8% -που είναι το όριο για να κερδίσει έδρες στη Γερουσία σε ορισμένες περιφέρειες-, με πιθανώς «καταστροφικές συνέπειες για το μέλλον της Ιταλίας, αλλά και της ευρωζώνης». Αλλοι πιστεύουν πως ό,τι χάνει ο Μόντι το κερδίζει ο Μπερσάνι, αυξάνοντας τις πιθανότητες να μπορέσει να σχηματίσει μια ισχυρή κεντροαριστερή κυβέρνηση. «Το κλειδί σε αυτή την αναμέτρηση δεν είναι ο Μόντι, αλλά τα αποτελέσματα που θα φέρει το Δημοκρατικό Κόμμα στη Λομβαρδία» λέει ο δημοσκόπος Μαουρίτσιο Πεζάτο. «Εάν η Κεντροαριστερά κερδίσει εκεί και αποσπάσει έτσι πλειοψηφία στη Γερουσία, θα συμμαχήσει με τον Μόντι από θέση ισχύος. Θα μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση και μάλιστα σταθερή».

Κατά συνέπεια, λοιπόν, όλα εξαρτώνται από τα ποσοστά των δύο πλέον γραφικών αυτής της αναμέτρησης: του βετεράνου μάγου Σίλβιο Μπερλουσκόνι και του κωμικού «κινηματία» Μπέπε Γκρίλο. «Η παρουσία στην προεκλογική σκηνή αυτών των δύο κωμικών», σχολιάζει στο κεντρικό άρθρο της «Corriere della Sera» ο Σέρτζιο Ρομάνο, «καθόρισε και τους κανόνες του παιχνιδιού, υποχρεώνοντας και τους άλλους να τους ακολουθήσουν. Ακούσαμε προσβολές, αυθαίρετους ισχυρισμούς και υποσχέσεις που δεν πρόκειται να τηρηθούν». Και αυτή η ρητορική συνεχίστηκε μέχρι την τελευταία στιγμή.

Ακόμα και τη λεγόμενη «ημέρα της σιωπής», παραμονή της αναμέτρησης, όταν απαγορεύονται οι πολιτικές δηλώσεις, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι φρόντισε από τα αποδυτήρια της ομάδας του να κατακεραυνώσει τους γνωστούς εχθρούς του, τους «κομμουνιστές» δικαστές που τον καταδιώκουν, ενώ ισχυρίστηκε ότι όντας πρωθυπουργός προσπάθησε να υπερασπιστεί την Ελλάδα απέναντι στην τρόικα, αλλά συνάντησε ισχυρή αντίσταση από τη Γερμανία. «Είχα πει στον Παπανδρέου και στον Σαμαρά ότι αν υπάρχει μια ωραία έκταση ή ένα νησί, θα με ενδιέφερε να το αγοράσω, αλλά τώρα που οι τιμές έπεσαν, δεν έχω το θάρρος να το κάνω, διότι θα ήταν σαν να ήθελα να επωφεληθώ της κατάστασης», ισχυρίστηκε ο Καβαλιέρε.

Στην άλλη άκρη της δημαγωγίας βρίσκεται ο άλλος τζόκερ των εκλογών, ο Μπέπε Γκρίλο, ο οποίος, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, δεν αποκλείεται να αποσπάσει και το 20% των ψήφων, «κλέβοντας» έδρες από τον καβαλιέρε στη Γερουσία. Το «Κίνημα των 5 Αστέρων» του 64χρονου κωμικού-πολιτικού κατάφερε να συγκεντρώσει ένα πλήθος εκατοντάδων χιλιάδων στο κέντρο της Ρώμης την Παρασκευή, τελευταία στάση στην «περιοδεία-τσουνάμι» που έκανε ο Γκρίλο, με ένα καραβάνι οπαδών του σε όλη τη χώρα. Παρόλο που ο ίδιος ο Γκρίλο δεν διεκδικεί έδρα λόγω μιας παλιάς καταδίκης για ανθρωποκτονία, το Κίνημά του προετοιμάζεται να στείλει δεκάδες νέα πρόσωπα στο Κοινοβούλιο, αλλάζοντας ριζικά το πολιτικό σκηνικό της χώρας.

Στις επίσημες θέσεις του Κινήματος είναι μεταξύ άλλων: δημοψήφισμα για το ευρώ, αναδιάρθρωση του κρατικού χρέους, κατάργηση των προνομίων των πολιτικών, δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους, μέτρα προστασίας των ντόπιων παραγωγών και βιοτεχνών. «Το δικό μας είναι ένα κίνημα ιδεών ούτε από την Αριστερά ούτε από τη Δεξιά», λέει υποψήφιος βουλευτής του Γκρίλο, ο 27χρονος Ντάριο Κατάνια. «Εμείς είμαστε η τελευταία ευκαιρία για μια ειρηνική επανάσταση στην Ιταλία και μας στηρίζει κόσμος που δεν έχει ενδιαφερθεί να ψηφίσει στις προηγούμενες εκλογές».

Σύμφωνα με την έρευνα που έκανε ο καθηγητής πολιτικής οικονομίας Τομάζο Νανιτσίνι, από τους υποψήφιους του Κινήματος Γκρίλο που είναι πιθανό να μπουν στην Βουλή: το 40% είναι γυναίκες, η μέση ηλικία είναι 32 ετών, σχεδόν το 80% έχουν πανεπιστημιακά πτυχία, το ένα τρίτο εξ αυτών είναι υπάλληλοι, σχεδόν ένα τέταρτο αυτοαπασχολούμενοι, ενώ το 15% είναι άνεργοι – μεταξύ αυτών συνταξιούχοι, φοιτητές και νοικοκυρές.