Του Τάσου Παππά

^[1]Αυτό που διακρίνει την Αριστερά από τις υπόλοιπες πολιτικές οικογένειες είναι η θεωρία της για το «κοινωνικό ζήτημα», δηλαδή η στρατηγική της, για το μοντέλο κοινωνίας που οραματίζεται. Στα άλλα -δικαιώματα, ελευθερίες, θεσμούς- μπορεί η Αριστερά να συναντηθεί με τον πολιτικό φιλελευθερισμό, ακόμη και με ορισμένες πτέρυγες της συντηρητικής παράταξης, τις πιο ευρύχωρες και τις πιο φωτισμένες.

Το να χρησιμοποιείς όμως συγκεκριμένους όρους για να περιγράψεις τον στόχο σου δεν σημαίνει ότι ταυτίζεσαι με όποιον άλλο κάνει το ίδιο, ούτε -πολύ περισσότερο- ότι συμπλέετε στο θέμα των μεθόδων, των τακτικών και του δρόμου που πρέπει να ακολουθηθεί. Αλλωστε γύρω από τα ζητήματα αυτά διχάστηκε η Αριστερά.

Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΚΚΕ, αλλά και αρκετές ομάδες του χώρου (π.χ. ΑΝΤΑΡΣΥΑ), τουλάχιστον στο επίπεδο των διακηρύξεων, φαίνεται να συγκλίνουν. Ολοι μιλούν για σοσιαλισμό. Ωστόσο, δεν εννοούν το ίδιο πράγμα.

Για παράδειγμα, το μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ Χρ. Λάσκος υπογραμμίζει πως ο ορισμός του σοσιαλισμού εμπεριέχεται «στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο, στη διακήρυξη της Α' Διεθνούς, στις πρακτικές της Κομμούνας του Παρισιού και βεβαίως και κατεξοχήν στο μεγάλο εγχείρημα της Ρωσικής Επανάστασης» («Η Αυγή» 20-11-2012). Μπορεί να βρεθεί μέλος του ΚΚΕ ή της ΑΝΤΑΡΣΥΑ που να διαφωνεί; Μάλλον όχι.

Στο σχέδιο διακήρυξης του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται ότι «για μας ο σοσιαλισμός δεν είναι ο εξωραϊσμός του καπιταλισμού ούτε η δήθεν «φιλολαϊκή διαχείριση του». Ούτε στο σημείο αυτό κάποιο στέλεχος του ΚΚΕ θα είχε να πει κάτι διαφορετικό.

Λίγο παρακάτω όμως στο ίδιο σχέδιο επισημαίνεται πως «ο σοσιαλισμός δεν είναι για μας η αντιγραφή μοντέλων που επεδίωξαν να στηριχθούν σε τέτοιες ιδέες, αλλά τις παρερμήνευσαν, τις διαστρέβλωσαν και τελικά, για πολλούς και σύνθετους λόγους, αυτοκαταστράφηκαν». Εδώ αρχίζουν οι διαφωνίες.

Για το ΚΚΕ ο «υπαρκτός» δεν αυτοκαταστράφηκε, δεν κατέρρευσε, αλλά ανετράπη. Για να συμβεί αυτό συνέπραξαν, οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και η προδοτική ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης. Για το ΚΚΕ « ο σοσιαλισμός που γνωρίσαμε» -αυτός είναι ο όρος που προτιμούν στον Περισσό- δεν είναι για πέταμα. Το αντίθετο.

Παραδέχεται ότι διεπράχθησαν λάθη, ότι υπήρξαν στρεβλώσεις, ότι σημειώθηκαν υπερβολές και παρεκκλίσεις, ωστόσο το σύστημα ήταν ανώτερο του καπιταλισμού. Η διαφορά είναι θεμελιώδης. Θα μπορούσε πάντως να παρακαμφθεί αν τα δύο κόμματα συνέκλιναν στα ζητήματα τόσο της τακτικής απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό και τα μνημόνια, όσο και στο θέμα της κυβέρνησης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αποδεχτεί την πρόκληση να διεκδικήσει την εξουσία. Πιστεύει ότι μόνο μια κυβέρνηση της Αριστεράς είναι σε θέση να σταματήσει τον κατήφορο της χώρας. Τονίζει ότι μια κυβέρνηση της Αριστεράς απαιτείται να στηριχτεί σε ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες, ότι δεν πρέπει να χάνει από τα μάτια της τον κεντρικό στόχο (σοσιαλισμός), από την άλλη όμως «δεν μπορεί να αγνοήσει βολονταριστικά τους υπάρχοντες συσχετισμούς εξουσίας και τις δυνάμεις που θα προσπαθήσουν να την υπονομεύσουν… ούτε βεβαίως να παραδοθεί αμαχητί και καιροσκοπικά σε τέτοιους συσχετισμούς» (από το σχέδιο Διακήρυξης). Δεν βάζει θέμα εξόδου της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε από την ΟΝΕ.

Στο πεδίο αυτό η απόσταση από το ΚΚΕ είναι μεγάλες. Ο «Ριζοσπάστης» (28-9-2012) απαντώντας στην επιστολή που είχε στείλει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ, προτείνοντάς τους διάλογο, ξεκαθάρισε τη στάση του κόμματος σ’ ότι αφορά το ζήτημα της κυβέρνησης σε συνθήκες κυριαρχίας των μονοπωλίων:

«Και εδώ το ζήτημα της κυβέρνησης, λένε, είναι κρίκος. Αλλά είναι κρίκος ενίσχυσης του κυβερνητισμού και των αυταπατών ότι με κοινοβουλευτική διαδικασία μπορεί να γίνονται ρήξεις μέσα στον καπιταλισμό και μέσω αυτής της διαδικασίας στην πορεία να αφαιρεθούν η ιδιοκτησία και η εξουσία από τα μονοπώλια».

Το ΚΚΕ κάνει λόγο για απάτη του ΣΥΡΙΖΑ, για απόπειρα αποπροσανατολισμού του λαού, ενώ η Α. Παπαρήγα μιλώντας την Τετάρτη στον «Αθήνα 9,84» είπε (αποδίδω από μνήμης) ότι «η συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι θνησιγενής, γιατί δεν υπάρχει πεδίο συνεννόησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να συγκρουστεί με το σύστημα».