Ο «Επιθεωρητής» τού Γκόγκολ ανεβαίνει στο «Ακροπόλ»

Ο Σπύρος Ευαγγελάτος, πανευτυχής με την ομάδα των ηθοποιών που έχει στα χέρια του (Αρμένης, Μαρκουλάκης, Μητρούσης), σκηνοθετεί μια ξεκαρδιστική κωμωδία για τη σαπίλα τής τσαρικής Ρωσίας. Aναδύεται, και μια ποιητική ατμόσφαιρα απελπισίας

Της Εφης Μαρίνου

^[1]Τι πιο επίκαιρο από το ανέβασμα του «Επιθεωρητή» του Νικολάι Γκόγκολ σήμερα που τελούμε ακόμα υπό το σοκ της αποκάλυψης για την κατάχρηση των δεκαοκτώ εκατομμυρίων ευρώ από τον πρώην δήμαρχο Θεσσαλονίκης Βασίλη Παπαγεωργόπουλο;… Η καυστική κωμωδία του Ρώσου δραματουργού που αναφέρεται σε κατά συρροήν και αδιόρθωτους διεφθαρμένους κρατικούς υπαλλήλους, ανεβαίνει στο θέατρο «Ακροπόλ» στις 15 Μαρτίου σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου.

«Ο Επιθεωρητής» δεν θεωρείται τυχαία το σπουδαιότερο δραματικό έργο του Γκόγκολ. Την ιδέα έδωσε στον συγγραφέα ο στενός του φίλος Αλ. Πούσκιν σε μια κουβέντα τους το 1835. Με δεξιοτεχνική γραφή, σπινθηροβόλους διαλόγους, χαρακτήρες καρικατούρες, απολύτως πειστικούς και αναγνωρίσιμους -μόνο αρνητικούς-, δημιουργεί μια αιχμηρή κωμωδία που από σάτιρα της τσαρικής κοινωνίας μετατοπίζεται σε σάτιρα της διαφθοράς χωρίς τόπο και χρόνο, αφού η κουτοπονηριά, το ψέμα, η υποκρισία, το κουτσομπολιό, η αμορφωσιά, η βλακεία, η απάτη, η φαυλότητα, η ανηθικότητα, αποτελούν ανθρώπινες «αρετές» χωρίς σύνορα.

Σε μια μακρινή επαρχιακή πόλη της τσαρικής Ρωσίας, ο διοικητικός μηχανισμός του κράτους, με επικεφαλής τον Επαρχο (Γιώργος Αρμένης) είναι βουτηγμένος στη διαπλοκή, τη διαφθορά, τις απάτες και δωροδοκίες. Κι όταν αναγγέλλεται ότι επίκειται η άφιξη του Κρατικού Επιθεωρητή, αναδεικνύεται όλη η αυθαιρεσία της τοπικής εξουσίας. Η παρουσία του νεαρού δημοσίου υπαλλήλου Χλεστακόφ (Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης) στην πόλη, πριν καταφθάσει ο Επιθεωρητής, δημιουργεί τη μοιραία παρεξήγηση. Οι δεξιοτέχνες της απάτης, έντρομοι, πέφτουν θύματα του πανούργου κομψευόμενου πρωτευουσιάνου που τους τρομοκρατεί, αλλά και τους συναρπάζει. Και η εξωφρενική κωμωδία καταστάσεων ξεκινά.

Ο άσχημος, ασθενικός, μισογύνης και ανυπότακτος Γκόγκολ είχε υποφέρει τα πάνδεινα μέχρι να καθιερωθεί στους λογοτεχνικούς κύκλους της Αγίας Πετρούπολης. Και τα κατάφερε. Ο Ντοστογιέφσκι αναφερόμενος στους πεζογράφους της εποχής του είχε πει: «Ολοι εμείς βγήκαμε απ' το «Παλτό» του Γκόγκολ». Ομως, ο Γκόγκολ στο τέλος της ζωής του έγινε παρανοϊκά θρησκόληπτος. Αρνιόταν να φάει και όταν πέθανε, για καιρό σερνόταν η φήμη ότι είχε ταφεί ζωντανός…

«Πρόκειται για μια από τις εντελώς κορυφαίες κοινωνικές σάτιρες του παγκόσμιου δραματολογίου», μας λέει ο Σπύρος Ευαγγελάτος. «Η πλοκή του έργου είναι εκπληκτική, το χιούμορ, οι κωμικές καταστάσεις δεσπόζουν. Ωστόσο, οι σπαρταριστοί χαρακτήρες, πιο ορθά, οι τύποι, κάποιες στιγμές σπάνε τα γκροτέσκ καλούπια τους και αφήνουν να αναδυθεί μια ποιητική ατμόσφαιρα απελπισίας. Το θέμα δεν αφορά μόνο την τσαρική κοινωνία, αλλά όλες τις κοινωνίες όπου οι φορείς εξουσίας είναι ανέντιμοι, φαύλοι και συγκρούονται με το αίσθημα δικαίου. Ο Γκόγκολ δεν διστάζει να εξευτελίσει τους πάντες. Με όχημα τη σάτιρα κρίνει, καυτηριάζει συμπεριφορές και αντιλήψεις, ενώ συγχρόνως εκθέτει τον προβληματισμό, την πίκρα και την απογοήτευσή του για την κατάντια της ρωσικής κοινωνίας. Σκεφτείτε ότι στο τέλος ο έπαρχος λέει: «ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα με κάνουν ήρωα κωμωδίας κι εσείς από κάτω θα χειροκροτείτε και θα γελάτε. Δηλαδή θα γελάτε με σας, με τους ίδιους τους εαυτούς σας»… Η παράσταση έχει αφαιρετικό σκηνικό, κοστούμια εποχής λίγο τραβηγμένα και η μουσική κινείται σε παρόμοιο ύφος. Χαίρομαι γιατί η διανομή είναι θαυμάσια».

Η πρεμιέρα του «Επιθεωρητή» όχι μόνο δεν έκανε έξαλλο τον Τσάρο, αλλά ακούστηκε να ομολογεί δυνατά: «Σπουδαίο έργο. Δεν χαρίζεται σε κανέναν. Ούτε καν σε μένα»! Η παρέμβασή του για την παρουσίαση του συγκεκριμένου έργου στη σκηνή είναι τόσο σουρεαλιστικά αντιφατική, που έχει ειπωθεί ότι το «θέμα» θα μπορούσε να αποτελεί την έκτη πράξη του έργου… «Είναι πράγματι εκπληκτικό το γεγονός ότι μόνο εξαιτίας της παρέμβασης του Τσάρου δόθηκε άδεια για το ανέβασμα του έργου», λέει ο σκηνοθέτης. «Το πολέμησαν οι αξιωματούχοι της κεντρικής διοίκησης που βρίσκονταν πάνω από τους γελοίους διεφθαρμένους τοπικούς άρχοντες, γιατί θα αναγνώριζαν στη σκηνή τον εαυτό τους να γελοιοποιείται με κάθε φρικιαστική λεπτομέρεια».

[email protected]

………………………………………………………………………………………………………………………………..

INFO: «Ακροπόλ» (Ιπποκράτους 9-11.Τηλ.: 210.3643700). «Ο Επιθεωρητής» του Νικολάι Γκόγκολ. Απόδοση-σκηνοθεσία: Σπύρος Α. Ευαγγελάτος. Σκηνικά: Γιώργος Πάτσας. Κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ. Μουσική: Γιάννης Αναστασόπουλος. Παίζουν: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Γιώργος Αρμένης, Αριέττα Μουτούση, Μιχάλης Μητρούσης, Δανάη Σκιάδη, Θοδωρής Κατσαφάδος, Γιώργος Ψυχογιός, Θανάσης Κουρλαμπάς, Θανάσης Δήμου, Αγγελος Μπούρας, Βαγγέλης Ψωμάς, Θωμάς Γκαγκάς, Γιώργος Μπούγος. Τιμές εισιτηρίων: Τετάρτη και Σάββατο λαϊκή απογευματινή 15 ευρώ, Πέμπτη γενική είσοδος 18 ευρώ. Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή 10, 15, 20, 25 ευρώ

Ιστορικό Ροής

Εκτύπωση

Επιστροφή