ΕΠΙΠΛΕΟΝ

^[1]Τον είδα πάλι τις προάλλες στην Πανεπιστημίου να ζητιανεύει, μαζί με τον σκύλο του. Με αξιοπρέπεια, κοιτώντας στα μάτια τους περαστικούς, με αμυδρό χαμόγελο να ευχαριστεί όταν του έδιναν από το περίσσευμά τους. «Μερσί, μπονζούρ». Γάλλος μού φάνηκε. Με την ευγένεια του ξεπεσμένου αστού. Το πιατάκι για τα ψιλά πεντακάθαρο και πάνω του ένα σεμεδάκι. Και δίπλα, σε μια γωνιά του πεζοδρομίου, το αυτοσχέδιο σπίτι του, με κούτες και κουβέρτες άψογα τακτοποιημένες. Κιμπάρης τύπος.

Πόσο θα τον ενδιαφέρει η ανάπλαση της Πανεπιστημίου, το περίφημο «Re-think Athens», σκέφτηκα, κι ευχήθηκα να μην βρίσκεται εκεί ώς το 2015 για να τη ζήσει, αλλά κάπου πιο φιλόξενα. Οπως και οι δεκάδες άλλοι άστεγοι που βρίσκουν καταφύγιο στις στοές και στις εσοχές των κτιρίων της μεγάλης λεωφόρου. Ελληνες και ξένοι, μόνοι αλλά και ολόκληρες οικογένειες με μικρά παιδιά στην αγκαλιά.

Φιλόδοξο το πρότζεκτ του ιδρύματος Ωνάση, εντυπωσιακή η πρόταση του ολλανδικού γραφείου OKRA, «Οne step beyond», που έχει στόχο να αναβαθμίσει την καρδιά της Αθήνας. Πεζόδρομοι, δενδροφυτεύσεις, τρεχούμενα νερά, μέσα ήπιας κυκλοφορίας. Τα αυτοκίνητα εξοστρακίζονται. Ελπίζω όχι και οι «άθλιοι». Ασφαλώς τα ωραία σχέδια και οι μακέτες δεν περιλαμβάνουν τους άστεγους, τους μετανάστες, τους παράνομους μικροπωλητές, τους χρήστες ναρκωτικών. Πώς θα πάμε όμως «ένα βήμα μπροστά», εάν πρώτα απ' όλα δεν υπάρξει κοινωνική πρόνοια για όλους αυτούς;

Η σύγχρονη αρχιτεκτονική χώρου μετατοπίζει το βάρος από το κτίριο στον άνθρωπο και το περιβάλλον κι αυτό είναι σημαντικό. Ωστόσο, τέτοια σχέδια μοιάζουν αποκομμένα από την Αθήνα της κρίσης. Γενικότερα, είναι έξω από τον πολιτισμό, τις επικρατούσες αντιλήψεις και τις συμπεριφορές μας για το αστικό περιβάλλον. Αν λάβουμε υπόψη την εικόνα της πρωτεύουσας, ποιος εγγυάται ότι οι καλογυαλισμένα πλάκες της Πανεπιστημίου δεν θα γεμίσουν σκουπίδια, τα ωραία κτίρια με γκράφιτι, τα παγκάκια δεν θα γίνουν κομμάτια στα χέρια των ένθερμων διαδηλωτών…

Ελπίζουμε αυτοί οι προβληματισμοί να τεθούν στην εκδήλωση «Νέα έργα σε παλιές πόλεις: ο επαναπροσδιορισμός του αστικού χώρου» που γίνεται σήμερα στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και η διεθνής εμπειρία να μην αγνοήσει την ελληνική ιδιαιτερότητα.

Παρή Σπίνου