Του Τάσου Τσακίρογλου

Τις κοινοτοπίες για το «καλό και θετικό κλίμα» στη συνάντηση Ερντογάν-Σαμαρά και την καταγραφή των συμφωνιών «χαμηλής πολιτικής» διαδέχονται οι προσπάθειες αποκωδικοποίησης των αποτελεσμάτων της επίσκεψης στην Κωνσταντινούπολη, δεδομένου και του κλειστού χαρακτήρα που είχαν οι επαφές των δύο ηγετών, σε συνέχεια του ραντεβού στην Ντόχα.

«Ο κ. Σαμαράς δείχνει να προσανατολίζεται στην ιδέα επιστροφής στα παραδοσιακά, δηλαδή στη συνέχιση των διερευνητικών επαφών για την υφαλοκρηπίδα με τις τρέχουσες παραμέτρους, αφήνοντας στην άκρη επί του παρόντος το θέμα της ΑΟΖ», τονίζει στην «Εφ.Συν.» ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών και πρόεδρος του Διοικητικού Δικαστηρίου του Συμβουλίου της Ευρώπης, Χρήστος Ροζάκης, ο οποίος πρόσφατα είχε ταχθεί μέσω της εφημερίδας μας κατά ενδεχόμενων μονομερών ενεργειών από την πλευρά της Ελλάδας. Σχολιάζοντας την πρωθυπουργική αναφορά ότι «το δικαίωμα που απορρέει από το διεθνές δίκαιο υπάρχει πάντοτε για την ΑΟΖ», σημειώνει ότι αυτή θυμίζει τη μόνιμη διακήρυξη αρχών της ελληνικής πλευράς για το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια. Αναφορικά με τις πιθανές τουρκικές αντιδράσεις, εκτιμά ότι ίσως η Αγκυρα στείλει το νέο ερευνητικό της σκάφος όχι νότια της Ρόδου, αλλά στην Κύπρο ανοιχτά της Πάφου, εκεί όπου θεωρεί ότι αμφισβητούνται τα δικαιώματά της.

«Χρήσιμη και με τη δική της σημασία» χαρακτηρίζει τη συνάντηση ο γενικός διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), Θάνος Ντόκος, υπογραμμίζοντας την ιδιαίτερη βαρύτητα που αποδίδει ο Τ. Ερντογάν στις προσωπικές σχέσεις με τους ηγέτες. Οσον αφορά το θέμα της ΑΟΖ, εκτιμά πως το αποτέλεσμα ήταν ότι «συμφωνήσαμε πως διαφωνούμε» και προσθέτει ότι αίσθησή του είναι πως η δέσμευση που ανέλαβαν τα δύο μέρη είναι να αποφευχθούν οι μονομερείς ενέργειες. «Πιθανώς αυτό να σημαίνει μια συγκράτηση σχετικά με προηγούμενες διακηρύξεις, κάτι που, όμως, είχε ήδη γίνει με τη ρηματική διακοίνωση αντί της κατάθεσης συντεταγμένων στον ΟΗΕ». Παράλληλα εκφράζει την ελπίδα ότι η Αγκυρα δεν θα στείλει το ερευνητικό σκάφος στο Καστελόριζο, ενώ υπογραμμίζει την ανάγκη συνέχισης των ερευνών σε Ιόνιο και νότια της Κρήτης, οι οποίες δεν επηρεάζουν το θέμα της ΑΟΖ και συνδυάζονται με τη διαβεβαίωση από ΗΠΑ και Ε.Ε. ότι δεν προκαλούν πρόβλημα.

«Το θέμα της οριοθέτησης θα είναι ευκολότερο σε περίπτωση που τα πιθανά κοιτάσματα στην Αν. Μεσόγειο είναι ανεξάρτητα, ενώ εάν το κοίτασμα είναι κοινό θα χρειαστεί γραμμή οριοθέτησης και διμερής συμφωνία συνεκμετάλλευσης», λέει στην «Εφ.Συν.» ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Αντώνης Μπρεδήμας. Σε περίπτωση διαφωνίας, η κατάσταση θα «λιμνάσει» και θα υποχρεώσει τις δύο πλευρές σε αναγκαστική απραξία. Ο ίδιος, πάντως, τονίζει την ανάγκη να ξεκαθαρίσει η Ελλάδα τη θέση και τις επιδιώξεις της. «Τα κυριαρχικά δικαιώματα τα ασκείς, αφού δεν εξαρτώνται από την έγκριση ή τη συναίνεση άλλου κράτους», υπογραμμίζει ο διπλωματικός σύμβουλος του Α. Τσίπρα, Γ. Αϋφαντής, επισημαίνοντας ότι κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς συζητήθηκε για τα περί συνεκμετάλλευσης, ενώ ο κ. Σαμαράς δεν έκανε ρητή αναφορά ενώπιον του Τ. Ερντογάν.

Στην υπεράσπιση της πολιτικής Σαμαρά τάχθηκε χθες ο Γιώργος Παπανδρέου, χαρακτηρίζοντας τη συνάντηση «θετικό γεγονός» και υπενθυμίζοντας ότι το πρώτο Ανώτατο Συμβούλιο έγινε επί δικής του πρωθυπουργίας.

………………………………………………………………………………………………………………………………….

Bλέπουν τρομοκρατικά όνειρα 

Την έντονη αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών προκάλεσαν δημοσιεύματα στον τουρκικό Τύπο σχετικά με την υπόθαλψη τρομοκρατών στην Ελλάδα και πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες ο Τ. Ερντογάν έδωσε στον Α. Σαμαρά ονόματα καταζητούμενων και φωτογραφίες από το «στρατόπεδο εκπαίδευσης στο Λαύριο» και ζήτησε να εκδοθούν οι τρομοκράτες στην Τουρκία. «Ψευδή και ανυπόστατα όσα αναφέρονται στα δημοσιεύματα αυτά. Φαίνεται πως κάποιους ενόχλησε ότι οι δύο πρωθυπουργοί είχαν μια ξεκάθαρη θέση για την τρομοκρατία», ανέφερε ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, Γρηγόρης Δελαβέκουρας.

Τ.Τ.

………………………………………………………………………………………………………………………………

Τα κυπριακα κοιτάσματα και οι ελληνικές ελπίδες

Την αλλαγή των γεωπολιτικών και οικονομικών δεδομένων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου μετά την ανακάλυψη φυσικού αερίου καταγράφει μια νέα έρευνα του Κυπριακού Κέντρου του Ερευνητικού Ινστιτούτου για την Ειρήνη του Οσλο (Peace Research Institute Oslo-PRIO), με τίτλο «Το ζήτημα των υδρογονανθράκων της Κύπρου: πλαίσιο, θέσεις και μελλοντικά σενάρια».

Στην έκθεση, τη οποία έχουν εκπονήσει η Ayla Gurel, η Fiona Mullen και ο Χάρης Τζήμητρας, αναφέρεται ότι τα 7 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια κοιτασμάτων που υπολογίζεται πως υπάρχουν στο οικόπεδο 12 της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας αντιστοιχούν σε περίπου το 2% της ετήσιας ζήτησης της Ε.Ε, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της εξάρτησης από τη Ρωσία. «Δεν είναι απίθανο κάποια στιγμή να καλύπτεται ίσως και το 10% των ετήσιων αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο από την Κύπρο και το Ισραήλ» λένε οι συντάκτες, προσθέτοντας ότι οι έρευνες έχουν προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων, αφού και οι δύο θεωρούν ότι αυτές συνεπάγονται άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων σε διεθνές επίπεδο, τα οποία, όπως υποστηρίζουν, κατέχουν από κοινού οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι στη βάση της συνύπαρξής τους ως ισότιμων κοινοτήτων. Επισημαίνουν, ωστόσο, πως, εάν και είναι σαφές ότι η διεθνής κοινότητα υποστηρίζει το δικαίωμα της Κύπρου να ερευνήσει για υδρογονάνθρακες, «σε διάφορες δηλώσεις υπογραμμίζεται η σαφής προσδοκία, στο πλαίσιο λύσης του κυπριακού προβλήματος, τα έσοδα να μοιραστούν». Σημειώνεται ακόμα η πιθανότητα αντίδρασης της Τουρκίας με έρευνες σε αλληλοκαλυπτόμενα οικόπεδα με εκείνα της κυπριακής ΑΟΖ.

Στο πλαίσιο αυτό, ενδιαφέρον έχουν οι πληροφορίες ότι, μετά τις τουρκικές απειλές, η Λευκωσία προσανατολίζεται στο να μην προβεί σε παραχωρήσεις στα οικόπεδα 5, 6 και 7, παρά τις ελκυστικές προσφορές που έχουν καταθέσει τουλάχιστον δώδεκα διεθνείς εταιρείες.

Ο Ελληνας υπουργός Αμυνας, Πάνος Παναγιωτόπουλος, τόνισε ότι η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα της Κύπρου, η οποία συνήψε διεθνείς συμμαχίες και άνοιξε τον δρόμο, κάνοντας μεγάλη εξωτερική πολιτική στο θέμα των υδρογονανθράκων.

Τάσος Τσακίρογλου