Της Αφροδίτης Τζιαντζή

Την ετήσια έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον έλεγχο των ναρκωτικών παρουσίασε χθες το ΚΕΘΕΑ, ως ειδικός σύμβουλος του Οργανισμού σε θέματα ναρκωτικών. Η παρουσίαση της έκθεσης συμπίπτει χρονικά με τη συζήτηση στη Βουλή του νέου νομοσχεδίου για τα ναρκωτικά, που πρόκειται να ψηφιστεί τις επόμενες ημέρες. «Το πολυαναμενόμενο και πολύπαθο νομοσχέδιο εισάγει στοιχεία εξορθολογισμού και διαφάνειας της εθνικής στρατηγικής για τα ναρκωτικά, όμως» -όπως επισήμανε ο πρόεδρος του ΚΕΘΕΑ Γεράσιμος Νοταράς- «κινδυνεύει να αλλοιωθεί προς το χειρότερο από τροποποιήσεις της τελευταίας στιγμής, που προβλέπουν δυσανάλογες ποινές για χρήστες που διακινούν έστω και μικροποσότητες».

Η από κοινού ανάληψη ευθύνης για τον έλεγχο των ναρκωτικών είναι η βασική έκκληση της έκθεσης του ΟΗΕ προς τα κράτη-μέλη με στόχο «να αποτραπεί η δυστυχία που προκαλεί η χρήση ουσιών, καθώς και οι συνδεόμενες με αυτήν εγκληματικότητα και βία». Ο πολλαπλασιασμός των συνθετικών ουσιών και η κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων ήταν δύο από τα βασικά ευρήματα της φετινής έκθεσης. Στην επικινδυνότητα των λεγόμενων «νόμιμων ψυχότροπων» ή «ψυχότροπων βοτάνων» (legal highs ή herbal highs), που πωλούνται μέσω Διαδικτύου χωρίς διεθνή έλεγχο, εστίασε η έκθεση.

Πιθανότατα αυτά κατασκευάζονται στην Κίνα και στην Ινδία και περιλαμβάνουν συνθετικές απομιμήσεις της κάνναβης προκαλώντας δηλητηριάσεις, μέχρι και θάνατο. Το ότι δεν απαγορεύονται δημιουργεί τη λάθος εντύπωση ότι είναι ακίνδυνες. Την ευρύτατη διάδοση της συνθετικής ουσίας «σίσα» (είδος κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης) στην Ελλάδα και τις τρομερές βλάβες που προκαλεί στην υγεία των χρηστών υπενθύμισε ο διευθυντής του ΚΕΘΕΑ Χαράλαμπος Πουλόπουλος. Η διεθνής έκθεση αναφέρεται ειδικά στη δραματική αύξηση του HIV μεταξύ του πληθυσμού των χρηστών στην Ελλάδα.

Η υποχρηματοδότηση, η υποστελέχωση, ακόμα και οι γραφειοκρατικές δυσκολίες, είναι μερικά από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δομές του ΚΕΘΕΑ. Ολο και πιο συχνό είναι το φαινόμενο της επαγγελματικής εξουθένωσης των εργαζομένων, ειδικά όσων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, δηλαδή στις φυλακές και στον δρόμο. Οι μισθοί τους έχουν περικοπεί από 30% ώς και 50%, ενώ συνολικά το ΚΕΘΕΑ υπέστη ήδη από το 2011 αναγκαστική μείωση 51% στον ετήσιο προϋπολογισμό. Το εμπάργκο στις προσλήψεις μείωσε ήδη κατά 10% το προσωπικό, σε μια εποχή που οι ανάγκες και η ζήτηση υπηρεσιών ολοένα αυξάνονται.

Υπάρχουν πάνω από 15 αιτήματα για δημιουργία τοπικών μονάδων, με προσφορά στέγασης από τις τοπικές κοινωνίες, αλλά το ΚΕΘΕΑ δεν μπορεί να ανταποκριθεί λόγω έλλειψης προσωπικού. Αντιθέτως, ακόμα και εκεί που βρίσκονται χρήματα μέσω χορηγών, υπάρχουν γραφειοκρατικά προβλήματα. Παράδειγμα, η δημιουργία δικτύου πρωτογενούς φροντίδας εξαρτημένων ατόμων που ζουν στον δρόμο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, βρίσκεται στον αέρα, καθώς ακόμα δεν έχει εγκριθεί η πρόσληψη 20 ατόμων από τα συναρμόδια υπουργεία για 36 μήνες, μολονότι η μισθοδοσία τους καλύπτεται πλήρως από χορηγία του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» χωρίς να επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.