Το βραβείο Pritzker στον Γιαπωνέζο Τόγιο Ιτο

^[1]Για 5η φορά -στην 35ετή παρουσία του θεσμού- το Pritzker, η κορυφαία διάκριση στην αρχιτεκτονική, πηγαίνει στην Ιαπωνία. Αποδέκτης του ο 71χρονος Τόγιο Ιτο, που βραβεύτηκε για το σύνολο του έργου του και ιδιαίτερα για την περίφημη Mediatheque στην πόλη Sendai της Ιαπωνίας. Ενα κτίριο μεικτών χρήσεων, πολιτισμού, εκπαίδευσης, αλλά και visual media, που άρχισε να κατασκευάζεται το 1994 και είχε θεωρηθεί από τότε πρόδρομος της αρχιτεκτονικής του 21ου αιώνα. Είναι ένας δωρικός κύβος, όπου τα δάπεδα αναρτώνται από μεταλλικά στοιχεία, τα οποία από έξω δίνουν την αίσθηση κορμών δένδρων.

«Η αρχιτεκτονική του Ιτο έχει βελτιώσει την ποιότητα του δημόσιου και του ιδιωτικού χώρου», ανέφερε ο Στέφεν Βρέγιερ, ανακοινώνοντας την Κυριακή την απονομή του φετινού βραβείου, που συνοδεύεται από 100.000 δολάρια.

Ο Ιτο, που είχε επισκεφθεί την Αθήνα τον Φεβρουάριο του 2003 προσκαλεσμένος από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου, κατατάσσεται στους πιο εμπνευσμένους εκφραστές του ιαπωνικού μινιμαλισμού στην αρχιτεκτονική, ρεύμα που κυριάρχησε σε όλες τις τέχνες την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα, σαρώνοντας τις διεθνείς διακρίσεις και βεβαίως τα Pritzker. Είχαν προηγηθεί, κατακτώντας το κορυφαίο βραβείο, οι Kenzo Tange (1987), Fumihiko Maki (1993), Tadao Ando (1995) και η περίφημη ομάδα SANAA (2010).

Γεννημένος κοντά στη Σεούλ, αλλά από Ιάπωνες γονείς, ο Ιτο σχεδίαζε να ασχοληθεί με το μπάσκετ, αλλά μετά την είσοδό του στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο άλλαξε ρότα και επέλεξε να βάζει «καλάθια» στην αρχιτεκτονική. Μετά την αποφοίτησή του δούλεψε σε σπουδαίες ομάδες στο Τόκιο και το 1971 οργάνωσε το δικό του γραφείο. Σχεδόν ταυτόχρονα σχεδίασε το πρώτο του σπίτι χρησιμοποιώντας το αλουμίνιο για πρώτη φορά στην τοιχοποιία και προκάλεσε αίσθηση. Και η δεύτερη δουλειά του δεν πέρασε απαρατήρητη. Ηταν μια ιδιόρρυθμη κατασκευή σε σχήμα «U» που σχεδίασε για τις αδελφές του.

Η συνέχεια ήταν δυναμική, με έργα σε μεγάλες πόλεις στην Ευρώπη, κυρίως στο Λονδίνο, την Αμερική και φυσικά την Ασία, που συνοδεύονταν από αντίστοιχες διεθνείς ή εθνικές διακρίσεις. Η τελευταία αφορά το 2012 και τον Χρυσό Φοίνικα της Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, με μια ελαφριά και άμεσης χρήσης κατασκευή, που εμπνεύστηκε από την πυρηνική καταστροφή στη Φουκουσίμα.

«Αρχιτέκτονας είναι κάποιος που προσπαθεί να κάνει ένα μικρό χώρο πιο ανθρώπινο, πιο όμορφο και πιο άνετο», αναφέρει στο βιογραφικό του και το αποδεικνύει με τα έργα του, που έχουν κοινό χαρακτηριστικό την ένταξή τους στο περιβάλλον και τη χρήση υλικών που βοηθούν στην ενοποίηση του εξωτερικού με τον εσωτερικό χώρο.

Επιμέλεια: Χαρά Τζαναβάρα