ΕΠΙΠΛΕΟΝ

^[1]Είδα την παράσταση «Τηλέμαχος: Should I stay or should I go?» στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και κατάλαβα πόσο δεν αρκεί να χρησιμοποιείς στη σκηνή ντοκουμέντα, μαρτυρίες, experts, που λένε και οι Rimini Protokoll, για να συνθέσεις ένα θέατρο ντοκουμέντο. Πόσο δεν αρκεί να αναφέρεσαι στην πραγματικότητα για να δημιουργήσεις μια παράσταση που θα δίνει νόημα και στην πραγματικότητα και στη θεατρική εμπειρία.

- Εξι πρόσωπα επί σκηνής (τρεις πρεσβύτεροι και τρεις νεότεροι) κατέθεταν τις προσωπικές τους «μαρτυρίες» από τη μετανάστευση.

- Βίντεο όπου περαστικοί σε δρόμους και πλατείες σε Βερολίνο, Αθήνα και Θεσσαλονίκη απαντούσαν στο ίδιο ερώτημα: Να φύγω ή να μείνω;

- Και η λογοτεχνική και φιλοσοφική πλατφόρμα της «Οδύσσειας» και της Διαλεκτικής του Διαφωτισμού (Αντόρνο, Χόρκχαϊμερ) δεν ήταν αρκετά για να δέσει και να πείσει η παράσταση που έστησαν ο Ανέστης Αζάς με τον Πρόδρομο Τσινικόρη.

Η αγωνία των Ελλήνων θεατών (γιατί παίχτηκε και στο Βερολίνο) για όλα αυτά, με τα οποία καταπιανόταν, είναι πολύ έντονη και δυνατή. Και άλλο τόσο ισχυρή είναι η επιθυμία μας να δούμε την τέχνη να απαντάει σε όσα καθημερινά μάς βασανίζουν. Ομως, τελικά, για να δώσεις απαντήσεις, πρέπει να παίρνεις την ευθύνη της απόφασης. Και, για να φτάσει και σε μας, πρέπει να προβάλλει καθαρό το σκηνικό επιχείρημα της επιλογής σου.

Εδώ ήταν όλα ολίγον «θολά» εξαρχής. Ισως γιατί το δίλημμα «Μένω ή φεύγω;» το θέτουν δύο άνθρωποι οι οποίοι, όπως καθαρά μάς λένε, έχουν την πολυτέλεια και να μείνουν και να φύγουν, παίζοντας ουσιαστικά σε δύο ταμπλό: και Γερμανία και Ελλάδα.

Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, είναι δύσκολο να επικοινωνήσουν με τη σκοτεινή πλευρά του ξεριζωμού. Δημιουργούν ένα θέαμα επιφανειακό, με συναισθηματισμό ίσως, αλλά όχι με αληθινή συγκίνηση. Ας είμαστε ειλικρινείς, η καθημερινή επίγνωση της δυσκολίας και της καταστροφής μας δεν επιτρέπει «ήξεις-αφήξεις». Και φαίνεται πως όταν καταπιάνεται κανείς με το θέατρο-ντοκουμέντο δεν αρκεί απλώς να ανεβάζει στη σκηνή τα τεκμήρια της πραγματικότητας. Πρέπει να βουλιάξει και μέσα τους. Αλλιώς, η σχέση με τη ζωή επί σκηνής δεν μπορεί να μας μαγέψει ούτε σαν ζωή αλλά ούτε και σαν τέχνη.

Ηλέκτρα Αλεξανδροπούλου