ΤΟΥΡΚΙΑ Μέσα από τη φυλακή ο Οτσαλάν κάλεσε τους Κούρδους να αφήσουν τον ένοπλο αγώνα και να ριχτούν στην πολιτική μάχη. Το μήνυμά του υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό εκατοντάδες χιλιάδες στο Ντιγιάρμπακιρ, αλλά με συγκρατημένο τρόπο ο Ερντογάν

Του Νικόλα Ζηργάνου

«Ανοίγει τώρα μια πόρτα στη δημοκρατική διαδικασία μετά από μια περίοδο ένοπλης πάλης. Ας σωπάσουν τα όπλα και ας κυριαρχήσει η πολιτική. Ηρθε η ώρα που οι ένοπλες δυνάμεις μας θα πρέπει να αποσυρθούν πέραν των συνόρων… Δεν είναι το τέλος, είναι η αρχή μιας νέας εποχής».

Αμπντουλάχ Οτσαλάν 

^[1]Με ένα ιστορικό μήνυμά του μέσα από τη φυλακή του Ιμραλι, ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν κάλεσε χθες, ανήμερα της κουρδικής πρωτοχρονιάς (Νεβρόζ), τους μαχητές του ΡΚΚ να εγκαταλείψουν τον ένοπλο αγώνα και να ενταχθούν στην πολιτική διαδικασία. Εκατοντάδες χιλιάδες Κούρδοι πολίτες στο Ντιγιάρμπακιρ, την άτυπη πρωτεύουσα του τουρκικού Κουρδιστάν, άκουσαν σε μια μεγαλειώδη πολιτική συγκέντρωση το μήνυμα του ηγέτη τους και ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό και επευφημίες. Οι σκηνές από το Ντιγιάρμπακιρ μεταδόθηκαν σε ζωντανή σύνδεση από την τηλεόραση, κάτι που θεωρούνταν έως πρόσφατα αδιανόητο για τα πολιτικά ήθη της Τουρκίας.

«Σημαντική εξέλιξη, αλλά…»

Ελαφρά συγκρατημένος ο Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε από την Ολλανδία όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη σχετικά με την ανακοίνωση του «Απο», πως «αποτελεί μια θετική εξέλιξη η οποία όμως πρέπει και να τεθεί σε εφαρμογή». Οι επιφυλάξεις του Ερντογάν είναι δικαιολογημένες καθώς και από τα δύο στρατόπεδα υπάρχουν κάποιοι που δεν επιθυμούν την ειρηνευτική διαδικασία. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η συντριπτική πλειονότητα των Κούρδων θα ακολουθήσουν τη θέληση του ηγέτη τους, όμως θα υπάρξουν και κάποιοι που ίσως δεν πειθαρχήσουν. Ερωτηματικό είναι και ποια στάση θα κρατήσουν τα στελέχη του ΡΚΚ που ζουν στα στρατόπεδα του όρους Καντίλ, στο Βόρειο Ιράκ. Η τοπική κυβέρνηση των ιρακινών Κούρδων έχει πάντως ξεκαθαρίσει ότι δεν θα ανεχθεί πλέον να υπάρχει στρατιωτική δράση των ανταρτών του ΡΚΚ μέσα από την αυτόνομη περιοχή των Κούρδων του Ιράκ. Είναι πιθανό, πολλοί άντρες του ΡΚΚ που δεν θα επιστρέψουν στην Τουρκία, να κατευθυνθούν με τον οπλισμό τους προς τις κουρδικές περιοχές της Βόρειας Συρίας, όπου Κούρδοι μαχητές δέχονται συχνές επιθέσεις από αντικαθεστωτικούς ισλαμιστές της οργάνωσης Αλ Νούσρα.

Η ανακοίνωση της εκεχειρίας από τον Οτσαλάν ήταν αναμενόμενη και τους τελευταίους μήνες ο φυλακισμένος από το 1999 Κούρδος ηγέτης και στελέχη των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών (ΜΙΤ) είχαν συνεχείς επαφές και διάλογο για το θέμα.

Ομως, ήταν το κόμμα «Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης» (ΑΚΡ) του Ταγίπ Ερντογάν που τα τελευταία χρόνια κατόρθωσε να επιβληθεί απέναντι στο βαθύ κράτος και να τιθασεύσει τους στρατιωτικούς, για να ανοίξει ο δρόμος για μια πολιτική λύση του κουρδικού προβλήματος. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, που απολαμβάνει μεγάλη δημοτικότητα και στις κουρδικές περιοχές, άρχισε να παραχωρεί σταδιακά τα τελευταία δύο χρόνια δικαιώματα στους Κούρδους πολίτες, ιδίως στο εκπαιδευτικό και δικαστικό επίπεδο. Τώρα οι Κούρδοι δείχνουν έτοιμοι να διεκδικήσουν με δημοκρατικά μέσα ακόμη περισσότερα.

Κουρδική νίκη

Αλλωστε, στο χθεσινό μήνυμα Οτσαλάν τονίζεται -και σωστά- ότι οι Κούρδοι κέρδισαν πίσω την ταυτότητά τους και όσοι παρακολούθησαν τη συγκέντρωση στο Ντιγιάρμπακιρ διαπίστωσαν ότι υπήρχαν χιλιάδες κουρδικές και καμία τουρκική σημαία. Το παρατήρησε και το καταδίκασε ο υπουργός Εσωτερικών, Μουαμέρ Γκιουλέρ, ο οποίος ταυτόχρονα εκτίμησε ότι ο Οτσαλάν μίλησε τη γλώσσα της ειρήνης.

Δεν ήταν πάντως η πρώτη φορά που οι Κούρδοι ανακοινώνουν εκεχειρία, αλλά κάθε φορά στο παρελθόν, οι Τούρκοι εθνικιστές και ο στρατός την υπονόμευσαν με αιματηρές προβοκάτσιες. Την αντίδραση των εθνικιστών και πιθανή προβοκάτσια φοβάται και ο Κούρδος δήμαρχος του Ντιγιάρμπακιρ, Αμπντουλάχ Ντεμιτράς, ο οποίος είναι και από τα ηγετικά στελέχη του κουρδικού δημοκρατικού κινήματος.

Το ΡΚΚ είχε εγκαταλείψει ήδη από τη δεκαετία του ’90 το μαξιμαλιστικό αίτημα για ανεξαρτησία και είχε αποφασίσει μια πλατφόρμα για σημαντική αυτονομία του τουρκικού Κουρδιστάν. Από την άλλη πλευρά, η Αγκυρα προσπάθησε από την αρχή της σύγκρουσης, πριν από 30 χρόνια, έως και πρόσφατα, να κερδίσει στο πεδίο της μάχης τους Κούρδους αντάρτες, αλλά απέτυχε οικτρά. Δεν ήταν η ειρήνη στην ατζέντα της Αγκυρας, ήταν η στρατιωτική νίκη που επεδίωκε πάντα και σε αυτό πασάδες και στρατηγοί απέτυχαν. Τώρα, Κούρδοι και Τούρκοι έχουν μια χρυσή ευκαιρία. Να ζήσουν δίπλα δίπλα, με σεβασμό του ενός στην ταυτότητα του άλλου, μέσα σε δημοκρατικό περιβάλλον. Είναι μια πρόκληση που αν πετύχει θα αλλάξει την πολιτική γεωγραφία της περιοχής.