Του Τάσου Παππά

«Για να αντιμετωπίσει την κρίση η Μέρκελ επέλεξε την πολιτική του ‘‘παιδαγωγικού ιμπεριαλισμού’’. Στις εξαγωγές της περιλαμβάνονται η δημοσιονομική πειθαρχία, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η ρύθμιση του τραπεζικού τομέα. Δεν θα περίμενε ποτέ από τους Γερμανούς να ανεχθούν ούτε τα μισά από αυτά». Ετσι περιέγραφε το περιοδικό «Σπίγκελ» (14-12-2012) την πολιτική της Γερμανίδας καγκελαρίου. Περίμενε φυσικά η Α. Μέρκελ ότι θα ανεχτούν την πολιτική της οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Πράγματι, οι κυβερνήσεις είτε ήταν σοσιαλδημοκρατικές είτε συντηρητικές κατάπιαν αμάσητες όλες τις εντολές που εξέδιδε το ευρωπαϊκό διευθυντήριο, δηλαδή η Γερμανία.

Είχε βεβαίως προηγηθεί ένα όργιο προπαγάνδας από τα καθεστωτικά διεθνή μέσα ενημέρωσης, τους τεχνοκράτες, τους τραπεζίτες και τους «έγκυρους» οικονομολόγους- γκουρού του νεοφιλελευθερισμού ότι δεν υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική λύση και όποιος σκέφτεται να αντιδράσει τον περιμένει η ασύντακτη χρεοκοπία. Καμία κυβέρνηση που βρέθηκε υπό τη δαμόκλειο σπάθη των μνημονίων δεν διανοήθηκε να παίξει το χαρτί του συστημικού κινδύνου.

Ο Γ. Παπανδρέου από την αρχή, ο Ευάγγ. Βενιζέλος στη συνέχεια ως υπουργός Οικονομικών και ο Αντ. Σαμαράς στη φάση που είχε κατρακυλήσει σε μνημονιακές θέσεις, σ’ όσους τους προέτρεπαν να αντισταθούν επικαλούμενοι τις συνέπειες που θα είχε για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη, έλεγαν ότι «εμείς δεν μπλέκουμε την πολιτική με τον τζόγο». Είχαν «φάει» το παραμύθι ότι η ευρωζώνη θα μπορούσε να σταθεί χωρίς τους αδύναμους κρίκους της, τους αποσυνάγωγους, τους δημοσιονομικά απείθαρχους. Αποδέχθηκαν ασυζητητί τη λογική της τιμωρίας των κοινωνιών τους για τον «έκλυτο βίο» των προηγούμενων χρόνων. Υπέγραψαν χωρίς αστερίσκους το νεοφιλελεύθερο συμβόλαιο που προβλέπει ότι σε περιόδους ευημερίας τα κέρδη είναι ιδιωτικά, ενώ σε συνθήκες κρίσης οι ζημιές πρέπει να κοινωνικοποιούνται. Κάποιες δειλές αντιρρήσεις που εξέφρασαν ήταν προς το θεαθήναι, για εσωτερική κατανάλωση.

Το έσχατο όπλο που χρησιμοποίησε η κυρίαρχη σκέψη ήταν ότι η ευρωζώνη έχει ανάγκη τη Γερμανία και όχι η Γερμανία την ευρωζώνη. Τις επιπτώσεις αυτής της στρατηγικής τις βιώνουν όλες οι κοινωνίες του Νότου, ενώ στον χορό της λιτότητας έχει μπει και η Γαλλία -για πολλούς η χώρα που θα μπορούσε να αντιπαραθέσει μια άλλη πολιτική, λιγότερο επαχθή για τους εργαζόμενους. Η αναιμική όμως στάση του Ολάντ εξανέμισε γρήγορα τις όποιες προσδοκίες. Ο «παιδαγωγικός ιμπεριαλισμός» της Μέρκελ άλωσε και το γαλλικό κάστρο, το οποίο δεν ήταν δα και σινικό τείχος, ένα πρόχειρο οχυρωματικό κατασκεύασμα ήταν που σαρώθηκε με την πρώτη επίθεση.

Οσοι υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει να τα βάζουμε με τους Γερμανούς γιατί θα θυμώσουν και θα σηκωθούν να φύγουν από την ευρωζώνη, αφού δεν θα αντέξουν για πολύ ακόμη να πληρώνουν αυτοί για τις ασωτίες των σύγχρονων Συβαριτών, επικαλούνται τα υψηλά ποσοστά που κερδίζει εσχάτως στη Γερμανία η νοσταλγία για το μάρκο. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Εχει υποστεί η Γερμανία πλήγματα από την κρίση; Το οικονομικό πρακτορείο Bloomberg αποκάλυψε (19-9-2012) ότι στο δωδεκάμηνο Ιούλιος του 2011-Ιούλιος του 2012 αποσύρθηκαν από τις τράπεζες της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ελλάδας 326 δισεκατομμύρια ευρώ. Το ίδιο διάστημα αυξήθηκαν κατά 300 δισεκατομμύρια οι καταθέσεις στις τράπεζες επτά χωρών που ανήκουν στον πυρήνα της ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων η Γερμανία. Είναι προφανές που πήγαν τα λεφτά.

Για το αν η Γερμανία έχει συμφέρον να είναι εκτός ευρωζώνης ο διευθυντής του Ινστιτούτου Μακροοικονομίας και Ερευνας της Οικονομικής Συγκυρίας στο Ντίσελντορφ, Γκούσταφ Χορν, είπε στο «Βήμα» (1-7-2012) ότι «η γερμανική οικονομία ήταν ανέκαθεν εξαγωγική. Ο στρατηγικός στόχος της ήταν η κατάκτηση της ευημερίας μέσω των εξαγωγών. Οι διακυμάνσεις των ισοτιμιών αποτελούσαν όμως εμπόδιο σε αυτόν τον στόχο, επειδή προκαλούσαν αβεβαιότητα στις εμπορικές συναλλαγές. Με το ευρώ εξουδετερώθηκε αυτό το εμπόδιο… Η νομισματική ένωση αύξησε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της γερμανικής οικονομίας… Φαντασθείτε τι θα συνέβαινε αν δεν υπήρχε το ευρώ όταν ξέσπασε η κρίση. Το πιθανότερο θα ήταν η δραστική υποτίμηση των νομισμάτων των περισσότερων χωρών και επίσης η δραστική ανατίμηση του μάρκου. Αυτό θα προκαλούσε κάθετη μείωση των εξαγωγών και συνακόλουθα παρόξυνση της κρίσης στη Γερμανία».

Με άλλα λόγια, αυτό που έχουν συνειδητοποιήσει οι Γερμανοί εμπειρογνώμονες δεν το είχε καταλάβει (;) το πολιτικό προσωπικό των χωρών του Νότου και έβαλε χωρίς περιττές ενοχές τους λαούς στον ζυγό των μνημονίων. Δεν έφταιγαν όμως αυτοί, τόσοι ήτανε, όπως λέει ο ποιητής.

[email protected]