Η ημέρα του νερού στις Συμπληγάδες του Μνημονίου

Στις 22 Μαρτίου 2013 η χώρα μας «τιμά» την Παγκόσμια Ημέρα Νερού προωθώντας καταδικασμένες «συνταγές». Τα προγράμματα ιδιωτικοποίησης, που απέτυχαν από χρόνια σε άλλες χώρες της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου, προωθούνται με αφετηρία την ΕΥΑΘ και επόμενο βήμα την ΕΥΔΑΠ

Της Χαράς Τζαναβάρα

Τα προγράμματα ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ και της ΕΥΔΑΠ έχουν επιβληθεί από τα μνημόνια, αλλά αποτελούν και επιταγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με αποδέκτες όλες τις χώρες που έχουν ενταχθεί σε πακέτα διάσωσης, παρά την αντίθετη κοινοτική Οδηγία που χαρακτηρίζει τους υδατικούς πόρους «κοινωνικό αγαθό σε ανεπάρκεια» και προβλέπει απρόσκοπτη πρόσβαση όλων των πολιτών σε καθαρό και φτηνό νερό.

Από τα τέλη του περασμένου χρόνου άρχισε να αναπτύσσεται το πανευρωπαϊκό κίνημα για το νερό, στο οποίο ήδη μετέχουν 275 ενώσεις. Στη χώρα μας εκφράζεται από την Πρωτοβουλία για τη μη Ιδιωτικοποίηση του Νερού στην Ελλάδα και έχει ξεκινήσει τη συγκέντρωση υπογραφών στον διαδικτυακό τόπο savegreekwater.org. Η ελληνική συμμετοχή πρέπει να εκφραστεί σε 16.500 υπογραφές και θα ενταχθεί στον «κουμπαρά» ενός εκατομμυρίου Ευρωπαίων πολιτών, ώστε να υποχρεωθεί η Επιτροπή να θεσμοθετήσει τη μη ιδιωτικοποίηση του πόσιμου νερού. Ο στόχος αναμένεται να καλυφθεί αυτές τις ημέρες και θα είναι η απάντηση των πολιτών στον σημερινό γιορτασμό.

Η Ελλάδα έχει βέβαια από χρόνια εκκρεμότητες με τη διαχείριση των υδατικών πόρων. Στα μέσα του περασμένου Νοεμβρίου η Επιτροπή εξέδωσε δυσμενή αναφορά εγκαλώντας τη χώρα μας για καθυστέρηση στην εκπόνηση των περιφερειακών σχεδίων διαχείρισης, που όφειλε να έχει υποβάλει από το 2009! Υπενθυμίζει με νόημα ότι έχει ήδη καταδικαστεί δύο φορές (η τελευταία το 2012) για καθυστέρηση στην ενσωμάτωση στο εθνικό δίκτυο των Οδηγιών για τους υδατικούς πόρους, επισημαίνοντας ότι το σημαντικό αυτό ζήτημα εξακολουθεί να μην αποτελεί προτεραιότητα για τα συναρμόδια υπουργεία και κυρίως την αυτοδιοίκηση.

Η Ελλάδα κατατάσσεται στις πλούσιες χώρες της Μεσογείου με βάση τους διαθέσιμους υδατικούς πόρους. Η μέση ετήσια βροχόπτωση διαμορφώνεται στα 700 χιλιοστά, έναντι 636 της Ισπανίας και 498 της Κύπρου. Υπάρχει όμως πρόβλημα έλλειψης νερού στις ανατολικές περιοχές της χώρας, με πιο χαρακτηριστική της περίπτωση της Αττικής που καλύπτει τις ανάγκες της με μεταφορά νερού από τη δυτική Στερεά. Ελλειμμα νερού υπάρχει στα νησιά του Αιγαίου, την ανατολική Πελοπόννησο και τη Θεσσαλία. Στην τελευταία περίπτωση εξελίσσεται επί χρόνια το σίριαλ της εκτροπής του Αχελώου, παρά τις 6 καταδικαστικές αποφάσεις του ΣτΕ και χωρίς να προωθείται πρόγραμμα εξορθολογισμού των διαθέσιμων υδατικών πόρων της περιοχής. Μόνο στα Δωδεκάνησα απαιτείται η μεταφορά άνω των 600.000 κυβικών νερού κατά τους θερινούς μήνες, οπότε η ζήτηση αυξάνει κατακόρυφα λόγω του τουρισμού.

Ο αγροτικός τομέας θεωρείται ιδιαίτερα σπάταλος, όχι μόνο γιατί απορροφά το 87% των διαθέσιμων ποσοτήτων νερού, αλλά κυρίως γιατί λόγω απαρχαιωμένου συστήματος άρδευσης παρουσιάζει υψηλές απώλειες που φτάνουν το 50%. Η οικιακή κατανάλωση απορροφά το 10% των νερών, ποσότητα ίση με αυτή που έχει ανάγκη ο τουρισμός, ενώ η βιομηχανία αντιπροσωπεύει μόνο το 3%.

Η νεοσύστατη επιτροπή υδάτων στο υπουργείο ΠΕΚΑ, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει εκπονήσει σχέδιο για τον νέο τρόπο τιμολόγησης του νερού στον τομέα της γεωργίας. Προτείνεται αύξηση των τιμολογίων με απώτερο στόχο την αντιμετώπιση της σπατάλης. Προβλέπονται κίνητρα επανάχρησης των νερών από τις επιχειρήσεις και μείωσης της κατανάλωσης στον οικιακό τομέα, που αναμένεται να οδηγήσει σε εξοικονόμηση της τάξης του 28% μέσα στην επόμενη 25ετία.