Η «επικίνδυνη αποστολή» του Πιερλουίτζι Μπερσάνι. Συμβιβασμός ή συνέπεια; Ο πρόεδρος Ναπολιτάνο ζητά «βέβαιες και σαφείς πλειοψηφίες» και καλεί τα κόμματα να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια.

Tου Θεόδωρου Ανδρεάδη-Συγγελάκη 

Ο Πιερλουίτζι Μπερσάνι βρίσκεται σε αναζήτηση μιας όλο και δυσκολότερης λύσης. Μέχρι την Πέμπτη θα πρέπει να κάνει γνωστό αν είναι σε θέση να εξασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία για να μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση.

Σε περίπτωση που η διερευνητική εντολή του δεν φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, δύο θα είναι οι πιο πιθανές εναλλακτικές: ή μια κυβέρνηση με πρωθυπουργό έναν υψηλό θεσμικό ιθύνοντα (ίσως τον πρόεδρο της Γερουσίας, Πιέτρο Γκράσο) ή αναγκαστική προσφυγή στις κάλπες.

Η Ιταλία περνά μια ιδιαίτερα δύσκολη πολιτική φάση, χωρίς ανάλογα προηγούμενα, τουλάχιστο στις δύο τελευταίες δεκαετίες. Το διπολικό σύστημα κατέρρευσε, ο Μπέπε Γκρίλο, που αποτελεί τη μεγάλη έκπληξη των εκλογών, δεν ενδιαφέρεται για κανενός είδους συμφωνία, ενώ η Κεντροδεξιά και η Κεντροαριστερά δεν δείχνουν να είναι σε θέση να συνεργαστούν.

Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, βέβαια, πιέζει για μια κυβέρνηση ευρείας συμμετοχής, διότι, με τον τρόπο αυτό, θα κατάφερνε, οπωσδήποτε, να ενισχύσει και την προσωπική του θέση. Οι δίκες του για το Ρούμπιγκεϊτ και τηλεοπτικών δικαιωμάτων του ομίλου Μέντιασετ, προς το παρόν «πάγωσαν», μέχρι να αποφασίσει ο Αρειος Πάγος αν θα πρέπει να μεταφερθούν από το δικαστήριο του Μιλάνου σε εκείνο της Μπρέσια. Ο καβαλιέρε, όμως, γνωρίζει καλά ότι σε περίπτωση που μετάσχει στη νέα κυβέρνηση, με υπουργοποίηση στελεχών της Κεντροδεξιάς, θα έχει στα χέρια του ένα νέο, ισχυρό όπλο κατά των δικαστών.

Αυτό, ακριβώς, είναι το κύριο σημείο που δεν επιτρέπει, μέχρι τώρα, να υπάρξει συμφωνία. Πώς θα μπορούσε η Κεντροαριστερά να δικαιολογήσει, ενώπιον των ψηφοφόρων της, τυχόν μέτρα που να αποδυναμώνουν το δικαστικό σώμα;

Εκτός αυτού, μεγάλο μέρος των στελεχών αλλά και των ψηφοφόρων του προοδευτικού Δημοκρατικού Κόμματος θεωρεί ότι ύστερα από έναν χρόνο συγκυβέρνησης με τη συντηρητική παράταξη (και εφαρμογής πολιτικών λιτότητας, με εντολή των Βρυξελλών) αν δεν επιβληθεί μια σαφής αλλαγή πορείας, η Κεντροαριστερά θα χάσει τους κύριους λόγους ύπαρξής της.

Εναν μήνα μετά τις εκλογές, ο Μπέπε Γκρίλο παρακολουθεί αποστασιοποιημένος τις εξελίξεις, ο Μπερσάνι ψάχνει μια κάποια διέξοδο και ο Μπερλουσκόνι -όσο και αν μοιάζει σχεδόν απίστευτο- ενισχύεται, παρουσιαζόμενος ως ο άνθρωπος που, όπως λέει, «θέλει να συναινέσει στη σύσταση μιας κυβέρνησης, για να μην μπει η χώρα σε άκρως επικίνδυνη φάση αστάθειας».

Μένει να δούμε πώς θα εξελιχθεί η όλη κατάσταση. Αν, για παράδειγμα, μια τυχόν συμφωνία σχετικά με το ποιος θα πρέπει να διαδεχθεί τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Τζόρτζιο Ναπολιτάνο (η θητεία του οποίου λήγει τον επόμενο μήνα) μπορεί να ευνοήσει και την επίτευξη λύσης στο θέμα της κυβέρνησης.

Μόνο με τις δυνάμεις του, ως γνωστόν, ο Μπερσάνι δεν διαθέτει την αναγκαία πλειοψηφία στη Γερουσία. Μπορεί να παίξει το χαρτί μιας εξωκοινοβουλευτικής λίστας υπουργών, με προσωπικότητες που χαίρουν μεγάλης εκτίμησης από την «κοινωνία των πολιτών». Ο πρόεδρος Ναπολιτάνο, όμως, ζητά «βέβαιες και σαφείς πλειοψηφίες» και καλεί τα κόμματα να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια.

Μέχρι την Πέμπτη, ο Πιερλουίτζι Μπερσάνι θα πρέπει να πει, ανοιχτά, ποιες υποχωρήσεις μπορεί να κάνει. Αν δεν τα καταφέρει, ο λόγος περνά και πάλι στον Ιταλό πρόεδρο, που ενδέχεται να αναθέσει μια νέα διερευνητική εντολή, όπως αναφέραμε, στον Πιέτρο Γκράσο, πρώην δικαστικό και νεοεκλεγέντα πρόεδρο της Γερουσίας.

Οσο για το Δημοκρατικό Κόμμα, δεν αποκλείεται να αρχίσει άμεσα μια σκληρή μάχη για τη διαδοχή, με «φαβορί» τον δήμαρχο της Φλωρεντίας, Ματέο Ρέντσι, τον «Τόνι Μπλερ της Ιταλίας».