Του Φίλιππου Σαχινίδη*

Οι χθεσινές αποφάσεις του Eurogroup έδωσαν τέλος σε μια πολύμηνη αναζήτηση συμφωνίας προκειμένου η Κύπρος να αποφύγει τον κίνδυνο της χρεοκοπίας.

Οι αποφάσεις αυτές αναδεικνύουν ζητήματα που θέλουν περαιτέρω αξιολόγηση και σχετίζονται με τις συνέπειες για την ευρωζώνη από τις αποφάσεις που λαμβάνει για τις χώρες-μέλη. Στην περίπτωση της Κύπρου αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία λόγω της θέσης της αλλά και του περιεχομένου της συμφωνίας.

Οι επιλογές και η στάση που τήρησαν τα πολιτικά κόμματα της Κύπρου από την ημέρα που αναδείχτηκε το πρόβλημα της κυπριακής οικονομίας απασχόλησαν στο σύνολό τους τα ελληνικά πολιτικά κόμματα.

Η Κύπρος αποκόπηκε από τις διεθνείς αγορές εδώ και πολύ καιρό. Είχε όλο το χρονικό περιθώριο να επιδιώξει μια λύση στο πρόβλημά της που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολιτών της.

Ο πρώην πρόεδρος κ. Χριστόφιας αναζήτησε από την πρώτη στιγμή βοήθεια από τη Ρωσία. Η Κύπρος εξασφάλισε μεν ένα δάνειο αλλά οι ανάγκες της ήταν πολύ μεγαλύτερες. Ετσι κάλεσε την τρόικα και άρχισε τις συνομιλίες μαζί της για να εξασφαλίσει τα αναγκαία κεφάλαια.

Οι συνομιλίες οδήγησαν στην ψήφιση σκληρών μέτρων πριν από την υπογραφή συμφωνίας αλλά ο κ. Χριστόφιας απέφυγε να κλείσει μια συμφωνία με τα επιθυμητά στην κυπριακή Αριστερά χαρακτηριστικά.

Θα μπορούσε για παράδειγμα να διεκδικήσει μια λύση καθαρά ευρωπαϊκή, αφήνοντας απ’ έξω το ΔΝΤ. Τα χρήματα που είχε ανάγκη η Κύπρος μπορούν να καταβληθούν από τους Ευρωπαίους εταίρους μόνο.

Δεν το έκανε. Ούτε επιδίωξε να κλείσει έγκαιρα τη συμφωνία, κάτι που μπορεί να οδηγούσε σε μικρότερες δανειακές ανάγκες, άρα και σε μικρότερη εξάρτηση για την Κύπρο ή λιγότερα μέτρα.

Αφησε την επίλυση του προβλήματος για την επόμενη κυβέρνηση. Τα χαρακτηριστικά τής υπό διαμόρφωση συμφωνίας ήταν γνωστά σε όλους εκ των προτέρων.

Ο σημερινός πρόεδρος του Κύπρου υποστήριζε πριν από τις εκλογές ότι δεν προτίθεται να συμπράξει σε μια περικοπή των καταθέσεων. Τα νομοσχέδια που ψηφίστηκαν εκτάκτως ήταν έτοιμα πριν από τις εκλογές.

Μετά τις εκλογές δεν διατυπώθηκε μια εναλλακτική πρόταση. Αντίθετα, οδηγήθηκε η Κύπρος σε οριακές καταστάσεις με την καταψήφιση μιας όχι αποδεκτής πρότασης, χωρίς όμως να διατυπωθεί στη δημόσια συζήτηση ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες ή ποια είναι η εναλλακτική πρόταση.

Η Ρωσία δεν προσφέρθηκε να βοηθήσει και μετά από μια νύχτα γεμάτη ανατροπές και αφού η Κύπρος βρέθηκε στην κόψη του ξυραφιού συμφώνησε σε μια λύση υποδεέστερη από την προηγούμενη. Μόνη εξαίρεση η συμφωνία ότι οι καταθέσεις κάτω από τις 100 χιλιάδες δεν θα φορολογηθούν.

Οσοι στην Ελλάδα υπερασπίστηκαν την άποψη ότι για την Κύπρο μπορούσε να υπάρξει λύση μέσα στο ευρώ αλλά χωρίς μνημόνιο, δεν την περιέγραψαν. Ούτε η κυπριακή Αριστερά έδειξε να υπερασπίζεται την άποψη αυτή, αφού το ΑΚΕΛ δεν απέρριψε τα νομοσχέδια αλλά απείχε.

Με τη χθεσινή συμφωνία η ευρωζώνη ξεπέρασε ακόμη μια κρίση, αλλά δεν ξεπέρασε την κρίση της, αφού οι αποφάσεις της για να ξεπεράσει τις αδυναμίες του θεσμικού της πλαισίου δεν ενεργοποιούνται.

Η Κύπρος σήμερα και η Ελλάδα τρία χρόνια νωρίτερα διαπίστωσαν ότι το περιεχόμενο μιας συμφωνίας διαμορφώνεται με βάση τον εκάστοτε συσχετισμό δυνάμεων και ότι οι συμμαχίες πρέπει να κτίζονται σε βάθος χρόνου και με προοπτική και όχι συγκυριακά.

Οι δύο χώρες οφείλουν να κινηθούν βάσει ενός σχεδίου για την ανασυγκρότηση των οικονομιών τους ώστε να διασφαλίσουν μια διατηρήσιμη ανάπτυξη μετά το πέρας των προγραμμάτων προσαρμογής και μια πιο αποτελεσματική επανένταξη στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας. Ετσι, θα εξασφαλίσουν δημιουργία θέσεων εργασίας και εισοδήματα για τους πολίτες.

.………………………………………………………. 

* Πρώην υπουργός Οικονομικών