Του Τάσου Παππά

Παρά τις διαβεβαιώσεις του Ν. Αναστασιάδη ότι δεν τίθεται θέμα εξόδου της Κύπρου από την ευρωζώνη, το ζήτημα αυτό αναπόφευκτα θα απασχολήσει τη δημόσια συζήτηση στο νησί και τα απόνερά του θα περάσουν και στην Ελλάδα. Αν μάλιστα αρχίσουν να εμφανίζονται οι οδυνηρές συνέπειες της πρόσφατης απόφασης των Βρυξελλών, το κύμα ευρωσκεπτικισμού στη Μεγαλόνησο θα φουντώσει και θα έρθει να συναντήσει το αντίστοιχο στην Ελλάδα και τα δύο μαζί θα ενισχύσουν το κλίμα των αμφιβολιών για τη συνοχή της ευρωζώνης που αναπτύσσεται σ’ όλο τον Νότο.

Μην ξεχνάμε ότι στις πρόσφατες ιταλικές εκλογές τα δύο κόμματα (Μπερλουσκόνι, Γκρίλο), που με έμμεσο ή άμεσο τρόπο έθεσαν στους Ιταλούς ψηφοφόρους το ζήτημα της παραμονής στο ευρώ, πριμοδοτήθηκαν με ποσοστό που ξεπερνούσε (αθροιστικά) το 50%. Στην Ελλάδα ήδη, το «Αριστερό Ρεύμα» του ΣΥΡΙΖΑ, διά του Π. Λαφαζάνη (συνέντευξη στην «Αυγή της Κυριακής»), ζήτησε από την ηγεσία να επανεξετάσει το κόμμα τη θέση του για το ευρώ. Η συγκεκριμένη πλατφόρμα είναι μειοψηφική στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, όμως το εκτόπισμά της στο στελεχικό δυναμικό και στη βάση δεν είναι αμελητέο. Κι αυτό θα υποχρεώσει την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, στην προσπάθειά της να ισορροπήσει και να αποφύγει μια αχρείαστη σύγκρουση, να μετράει τα λόγια της για να ικανοποιήσει τους πάντες.

Τούτη την ώρα οι στρατηγικές που συγκρούονται σε αρκετές περιοχές της Ευρώπης οργανώνονται γύρω από το «ναι» ή το «όχι» στην ευρωζώνη. Είναι καθαρές στάσεις και έχουν επιχειρήματα. Η πλευρά του «ναι» (εκφράζεται από τη Δεξιά, τη σοσιαλδημοκρατία, την πολιτική οικολογία και ορισμένα ρεφορμιστικά κόμματα της Αριστεράς) υποστηρίζει ότι όποιος επιλέξει τον δρόμο της εξόδου θα καταστραφεί. Η πλευρά του «όχι» (ετερόκλητο μέτωπο από ακροδεξιές και ριζοσπαστικές δυνάμεις της Αριστεράς) αντιτείνει ότι η καταστροφή εκτός ευρώ είναι εικαζόμενη, ενώ η καταστροφή εντός ευρώ συντελείται αργά, αλλά σταθερά. Ισχυρίζεται ότι τα πρώτα χρόνια θα είναι επώδυνα, όμως οι κοινωνίες θα τα καταφέρουν να ορθοποδήσουν.

Καταβάλλονται, ωστόσο, από διάφορες πλευρές προσπάθειες προκειμένου να βρεθεί μια τρίτη εκδοχή. Για παράδειγμα, διατυπώνεται η άποψη ότι η διέξοδος μπορεί να προκύψει εντός της ευρωζώνης, αλλά χωρίς την τρόικα. Δεν έχει δοκιμαστεί πουθενά. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι το σενάριο αυτό το έχει απορρίψει διαρρήδην η ηγεσία της ευρωζώνης. Επιπλέον ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι η απομάκρυνση από το ευρώ (εθελούσια ή αναγκαστική) δεν θα έχει συνέπεια και την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Δεν έχουμε προηγούμενο. Και στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε ότι όποτε ετέθη τέτοιο ερώτημα, η απάντηση της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών δεν άφηνε περιθώρια για δεύτερες σκέψεις. Είναι άσφαιρη απειλή; Θα είναι η πραγματικότητα; Θα το διαπιστώσει όποιος το τολμήσει.

Τέλος, έχει κατατεθεί και η πρόταση για προσωρινή έξοδο από το ευρώ και επιστροφή σ’ αυτό όταν τα οικονομικά μεγέθη της δοκιμαζόμενης χώρας έρθουν σε μια ισορροπία. Το λένε παράγοντες των χωρών που πλήττονται και δεν έχουν τη δυνατότητα της υποτίμησης για να φύγουν από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης, το λένε όμως και συντηρητικοί πολιτικοί και οικονομικοί κύκλοι των ισχυρών χωρών (Γερμανία, Ολλανδία κ.λπ.). Κι αυτό πρέπει να μας βάζει σε υποψίες για τις πραγματικές προθέσεις τους.