Νέες παρεμβάσεις της Αγκυρας για την κυπριακή ΑΟΖ με επίκληση δικαιωμάτων των τουρκοκυπρίων

Του Τάσου Τσακίρογλου

Οι διαγκωνισμοί στην κούρσα για την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και η κεντρικότητα της επίλυσης του Κυπριακού, επανέρχονται στο προσκήνιο, με διεθνείς οργανισμούς να επεξεργάζονται σενάρια και να επιχειρούν να προσανατολίσουν τις εξελίξεις σε συγκεκριμένη κατεύθυνση. Χθες, πάντως, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Αλί Μπαμπατζάν, επανέλαβε ότι «οι ενεργειακές πηγές γύρω από την Κύπρο δεν είναι μόνο των Ελληνοκυπρίων, αλλά ανήκουν σε όλους όσοι ζουν στο νησί», αμφισβητώντας ευθέως τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ), Φατίχ Μπιρόλ, μιλώντας στο πρακτορείο Ανατολή, εκτιμά ότι η «συγγνώμη» του Ισραήλ για το αιματηρό επεισόδιο στο «Μαβί Μαρμαρά» ανοίγει τον δρόμο για τη μετατροπή της Τουρκίας σε παγκόσμιο πρωταθλητή, καθώς, όπως λέει, αποτελεί την «οικονομικότερη και πλεονεκτικότερη λύση» για τη μεταφορά των ισραηλινών ενεργειακών αποθεμάτων από την Ανατολική Μεσόγειο στην παγκόσμια αγορά. Προβλέπει, επίσης, ότι το Ισραήλ μπορεί να προχωρήσει στην εξόρυξη αποθεμάτων φυσικού αερίου 7 έως 8 φορές μεγαλύτερες από τις δικές του ανάγκες, το οποίο θα διαθέτει στη διεθνή αγορά.

Την ίδια εκτίμηση κάνει και ο σερ Μάικλ Λι, ειδικός σύμβουλος του German Marshall Fund στις Βρυξέλλες, προσθέτοντας, πάντως, ότι η διπλωματική αποκλιμάκωση Τουρκίας – Ισραήλ δεν πρέπει να γίνεται σε βάρος της συνεργασίας του Ισραήλ με την Κύπρο στον ενεργειακό τομέα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η έκθεση του Χιου Πόουπ, διευθυντή προγράμματος για Κύπρο-Τουρκία στο International Crisis Group (ICG), για την ενεργειακή ισορροπία στην Ανατολική Μεσόγειο. Οπως λέει, η αδυναμία των τριών βασικών πόλων της περιοχής, Ελλάδας-Τουρκίας-Κύπρου να προχωρήσουν σε μια λογική αμοιβαίων συμβιβασμών σε ζητήματα όπως ο καθορισμός ΑΟΖ, εκτιμάται ότι θα είναι λόγος στασιμότητας στην αξιοποίηση των υδρογονανθράκων της περιοχής, η οποία οδηγεί αναπόφευκτα σε ένα αποτέλεσμα lose-lose-lose, δηλαδή «χασούρα» και για τους τρεις τοπικούς παίχτες. «Η επίμονη χρήση εθνικιστικής ρητορικής, συσσωρευμένης πλέον σε βάθος δεκαετιών, φαίνεται να λειτουργεί ανασταλτικά στην προοπτική αμοιβαίας εκμετάλλευσης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων καθενός από τους τρεις πόλους» σημειώνει. Καταλήγει, δε, ότι πρέπει να τεθεί ξανά στην ατζέντα το Κυπριακό, αναγνωρίζοντας την επίλυσή του ως το κλειδί για τη σταθερότητα και την ευημερία στην περιοχή.